Năm 2025 không ghi dấu bằng những khẩu hiệu hào nhoáng, mà bằng những ca bệnh thật, con người thật, nơi các kíp bác sĩ Việt Nam lặng lẽ bước qua những giới hạn từng được xem là "chỉ có ở nước ngoài".
Từ phòng mổ tuyến tỉnh đến các trung tâm y khoa hàng đầu, một diện mạo mới của y học Việt Nam đã hiện rõ: Bản lĩnh hơn, táo bạo hơn và nhân văn hơn.
Giữa rất nhiều thành tựu đáng ghi nhận, có những ca bệnh không chỉ là thành công chuyên môn, mà còn khiến người ngoài ngành nghe thôi cũng thấy nghẹn ngào. Ba ca dưới đây chính là những dấu mốc như thế.
1. Sản phụ được "ghép tạm" tay vào chân, sau đó ghép trả lại vào tay sinh 2 con an toàn
Một trong những câu chuyện y khoa chấn động và giàu tính nhân văn nhất năm 2025 diễn ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương.
(Ảnh: Dân Việt)
Người phụ nữ còn rất trẻ, mang thai, không may gặp tai nạn lao động nghiêm trọng khiến bàn tay bị đứt lìa hoàn toàn. Trong khoảnh khắc sinh tử ấy, bài toán đặt ra cho các bác sĩ không chỉ là "giữ được bàn tay", mà còn là bảo vệ thai nhi đang lớn dần trong bụng mẹ.
Trước nguy cơ mất chi vĩnh viễn, thậm chí ảnh hưởng đến cả 2 sinh mạng, ekip bác sĩ đã đưa ra một quyết định cực kỳ hiếm gặp trong thực hành lâm sàng: Ghép tạm bàn tay đứt lìa vào chân. Mục tiêu là duy trì nuôi dưỡng mạch máu, giữ mô sống, chờ thời điểm thuận lợi để ghép trả lại.
Trong suốt quãng thời gian bàn tay "tạm trú" ở chân, sản phụ vừa được theo dõi hồi sức – vi phẫu, vừa được chăm sóc thai kỳ nghiêm ngặt. Khi tình trạng ổn định, ca ghép trả bàn tay về vị trí ban đầu được tiến hành thành công. Các chức năng vận động dần hồi phục, bàn tay không chỉ được giữ lại về mặt hình thể, mà còn có cơ hội hoạt động.
Điều đặc biệt nhất là sau tất cả, người phụ nữ ấy sinh con an toàn, mẹ tròn con vuông.
Giới chuyên môn đánh giá đây là ca bệnh cho thấy trình độ vi phẫu, khả năng phối hợp liên khoa và bản lĩnh xử trí tình huống cực kỳ phức tạp của y tế tuyến tỉnh, điều mà chỉ vài năm trước, nhiều người còn nghĩ là "ngoài khả năng".
2. Ghép tay của người sống này vào tay của người sống khác
Năm 2025, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp tục ghi dấu ấn mạnh mẽ khi thực hiện thành công ca ghép tay từ người hiến sống sang người nhận sống – một trong những kỹ thuật khó nhất của y học hiện đại.
(Ảnh: Znews)
Ghép chi thể không đơn thuần là nối mạch máu hay gân cơ. Đó là cả một quá trình phức tạp kéo dài từ trước mổ, trong mổ đến sau mổ, nơi từng milimet dây thần kinh, từng mạch máu nhỏ hơn sợi tóc đều quyết định thành bại.
Thành công của ca ghép này không chỉ nằm ở ca mổ kéo dài hàng chục giờ, mà còn ở:
Bài toán miễn dịch và chống thải ghép lâu dài.
Phục hồi cảm giác, khả năng vận động tinh tế của bàn tay.
Hệ thống hồi sức, theo dõi và phục hồi chức năng được tổ chức bài bản, đồng bộ.
Ca ghép tay từ người sống cho thấy trình độ vi phẫu thần kinh - mạch máu của bác sĩ Việt Nam đã tiệm cận quốc tế, đồng thời khẳng định y học Việt Nam không còn đứng ngoài những kỹ thuật được xem là "đỉnh cao" của thế giới.
Với bệnh nhân mất chi, đây không chỉ là một bàn tay mới, mà là cơ hội trở lại cuộc sống gần như nguyên vẹn, thay vì chấp nhận chân tay giả như suốt nhiều năm qua.
3. Lấy thận ra "sửa chữa", sau đó ghép trở lại thành công
Cũng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, năm 2025 ghi nhận một kỹ thuật hiếm gặp ngay cả trên thế giới: lấy thận ra khỏi cơ thể để xử lý tổn thương, sau đó ghép trở lại thành công cho chính bệnh nhân.
Trong nhiều trường hợp tổn thương thận phức tạp, phương án an toàn và phổ biến nhất là cắt bỏ thận. Điều đó giúp ca mổ nhẹ nhàng hơn cho ekip, nhưng đổi lại, người bệnh phải đối mặt với nguy cơ chạy thận suốt đời, chất lượng sống giảm sút nghiêm trọng.
Thay vì chọn lối đi dễ, các bác sĩ đã chọn phương án khó và rủi ro hơn nhiều: Lấy thận ra ngoài cơ thể, xử lý tổn thương trong điều kiện kiểm soát tối ưu, sau đó ghép lại vào vị trí cũ. Chỉ một sai sót nhỏ trong chuỗi thao tác này cũng có thể khiến thận mất chức năng vĩnh viễn.
Ca phẫu thuật thành công không chỉ giúp người bệnh giữ lại quả thận của chính mình, mà còn thể hiện rõ triết lý điều trị hiện đại:
Làm chủ kỹ thuật ngoại khoa - ghép tạng phức hợp.
Đặt chất lượng sống lâu dài của bệnh nhân làm trung tâm, thay vì chọn phương án an toàn nhất cho thầy thuốc.
3 ca bệnh, 3 hoàn cảnh khác nhau, nhưng cùng chung một điểm: b=Bác sĩ Việt Nam đã không né tránh giới hạn, mà bước thẳng vào nơi khó nhất.
Năm 2025 cho thấy một sự chuyển mình rất rõ của y học Việt Nam – từ "làm được" sang "dám làm", từ học hỏi sang làm chủ, từ an toàn sang nhân văn. Và đó có lẽ là điều đáng tự hào nhất khi nhìn lại y tế nước nhà trong năm vừa qua.