Theo Qian Zhengping, Phó Giám đốc Bệnh viện Quản lý sức khỏe Beitou (Đài Loan, Trung Quốc), không chỉ người có bệnh nền về tim mạch mà ngay cả người khỏe mạnh cũng có thể gặp nguy hiểm liên quan tới tim mạch - mạch máu não khi nhiệt độ giảm mạnh. Thực tế số liệu chỉ ra các ca đột quỵ, đột tử có xu hướng tăng mạnh hơn vào mùa đông, nhất là ở các vùng có khí hậu khắc nghiệt như nhiệt độ quá thấp, tuyết rơi, nước đóng băng, lạnh buốt kết hợp hanh khô…
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học Anh cho thấy rằng, khi nhiệt độ trung bình hàng ngày giảm 10 độ C, nguy cơ đau tim tăng 2% trong khoảng thời gian 28 ngày. Nghiên cứu của Hội tim mạch học Mỹ (ACC) cho thấy, hơn 50% những cơn đau tim xảy ra vào mùa đông.
Tại sao nhiệt độ thấp lại tăng nguy cơ mắc, biến chứng nặng về tim mạch?
Bác sĩ Qian Zhengping cho biết, có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tăng nguy cơ mắc và biến chứng nặng liên quan tới tim mạch vào mùa đông.
Đầu tiên, bản thân trời lạnh có thể khiến tuần hoàn máu suy giảm, nhất là ở những người có bệnh lý nền liên quan, giữ ấm kém. Thứ hai, nhiệt độ thấp khiến nhu cầu oxy cho tim cũng tăng lên, tim cũng phải làm việc nhiều hơn để quá trình bơm máu có độ nhớt cao hơn được thuận lợi.
Mùa lạnh làm tăng nguy cơ mắc và trở nặng các bệnh về tim mạch (Ảnh minh họa)
Thứ ba, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mùa lạnh huyết áp thường tăng cao so với mùa hè khoảng 5mmHg. Trong khi đó, huyết áp tăng cao kéo theo nhiều nguy hiểm về tim mạch - mạch máu não. Thứ tư, bên cạnh huyết áp thì cơ thể cũng tăng nhịp tim như một cơ chế tự bảo vệ, làm ấm cơ thể.
Thứ năm, trời lạnh còn làm tăng tiết các catecholamin (một loại nội tiết tố) trong máu, dẫn đến co mạch ngoại biên. Đồng thời đây cũng là yếu tố góp phần làm tăng lượng máu trở về tim và tăng huyết áp. Thứ sáu, thời tiết lạnh khiến một số thành phần trong máu như hồng cầu, tiểu cầu thay đổi nồng độ làm tăng nguy cơ đông máu. Chưa kể, trời lạnh khiến chúng ta thường có xu hướng uống ít nước hơn, gây khó khăn cho tuần hoàn máu. Ngoài ra, việc sốc nhiệt khi thay đổi môi trường cũng là nguyên nhân khiến bệnh tim mạch gia tăng.
5 nhóm người dễ gặp nguy hiểm bởi bệnh tim mạch trong mùa lạnh
Như đã nói, bác sĩ Qian Zhengping nhấn mạnh rằng bất cứ ai cũng có thể gặp nguy hiểm bởi các vấn đề tim mạch vào mùa lạnh. Ngay cả với người trẻ tuổi, khỏe mạnh, có lối sống lành mạnh. Trong đó, 5 nhóm người nguy cơ gặp nguy hiểm bởi bệnh tim mạch cao nhất, cần hết sức cẩn trọng bao gồm:
- Người có bệnh lý tim mạch: Bản thân những người có bệnh lý về tim mạch luôn gặp nguy hiểm dù ở thời tiết nào. Nhưng mùa lạnh với nhiệt độ thấp tác động tiêu cực tới tình trạng bệnh lý tim mạch rõ ràng nhất, dễ gây trở nặng và biến chứng nguy hiểm tính mạng. Đặc biệt là với những người mắc bệnh mạch vành, suy tim sẽ có nguy cơ đột quỵ, tai biến, đột tử cao hơn.
- Người bị cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu: Bệnh lý cao huyết áp là nguyên nhân phổ biến gây ra các biến chứng tim mạch, trong khi nhiệt độ giảm thường kéo theo tăng huyết áp. Người bị mỡ máu sẽ tạo điều kiện hình thành các mảng bám, cộng thêm thời tiết lạnh, độ nhớt máu cao và tuần hoàn máu kém dễ gây xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ bệnh tim và đột quỵ.
Tương tự, lượng đường trong máu cao dễ gây khó khăn cho tuần hoàn máu, làm tổn thương các mạch máu và dây thần kinh. Trong mùa lạnh sẽ dễ gặp phải bệnh tim mạch - mạch máu não, đột quỵ hay thậm chí là đột tử.
- Người cao tuổi: Ngay cả khi không mắc bệnh lý nền về tim mạch hay huyết áp, những người cao tuổi (nhất là trên 65 tuổi) cũng có nhiều nhiều nguy cơ gặp nguy hiểm bởi vấn đề tim mạch vào mùa đông. Do mức độ chịu lạnh kém, hệ miễn dịch suy yếu, chức năng của các cơ quan - bao gồm cả tim không được tốt như người còn trẻ. Ngoài ra, người cao tuổi cũng thường có xu hướng ít vận động hơn và điều này không tốt cho tim mạch. Trời lạnh cũng khiến người già dễ bị cúm và có thể dẫn tới cơn suy tim.
- Người hút thuốc, hít phải khói thuốc thường xuyên: Hút hay hít phải khói thuốc vào bất kỳ thời điểm nào cũng gây hại cho sức khỏe, nhưng tác động tiêu cực nhất tới tim mạch là vào mùa đông. Bởi nó không chỉ gây hại trực tiếp tới hệ thống tim mạch mà còn gây áp lực cho hệ hô hấp, khiến nó tác động tiêu cực trở lại trái tim. Hơn 7000 hóa chất trong khói thuốc có khả năng cản trở những quá trình giúp cho cơ thể hoạt động bình thường, bao gồm cả bơm máu của tim. Nó cũng làm tổn thương mạch máu, gây các mảng xơ vữa và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tử vong.
Chú trọng giữ ấm là yếu tố quan trọng để phòng ngừa bệnh tim mạch vào mùa lạnh (Ảnh minh họa)
- Người giữ ấm kém: Giữ ấm là yếu tố quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe nói chung và giảm nguy cơ mắc, tăng biến chứng tim mạch vào mùa lạnh. Bởi nhiệt độ thấp khiến mạch máu co thắt, huyết áp tăng, tim mạch không hoạt động được bình thường. Những người giữ ấm kém, nhất là không giữ ấm đủ ở vùng đầu, cổ, mũi, ngực sẽ dễ bị bệnh tim mạch tấn công hơn. Càng nghiêm trọng hơn nếu bạn phải làm việc ở ngoài trời lạnh hoặc đột ngột thay đổi môi trường như: từ trong nhà đi ra ngoài, ra khỏi chăn buổi sáng… mà giữ ấm không đủ.
Ngoài ra, những người lười vận động, ngồi lâu một chỗ nhiều giờ mỗi ngày cũng có nguy cơ bị bệnh tim mạch tấn công nhiều hơn vào mùa lạnh do tuần hoàn máu kém. Nhưng cũng cần lưu ý rằng, không nên tập luyện thể dục thể thao quá sức vào mùa đông vì gây áp lực cho tim mạch, tăng nguy cơ đột quỵ. Đặc biệt là tập luyện vào các thời điểm nhiệt độ thấp nhất trong ngày như sáng sớm, tối muộn.
Nguồn: ETtoday, Family Doctor, Healthline