Người ta vẫn thường nói “ăn uống lành mạnh thì sống lâu”, nhưng mối quan hệ giữa thực phẩm và sức khỏe liệu có thật sự đơn giản như vậy không? Để giúp kiến thức y học trở nên dễ hiểu hơn, đôi khi cần bắt đầu từ những câu chuyện rất đời thường.
Tại một thị trấn nhỏ ở tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc, ông Đinh, 69 tuổi, một người đưa thư đã nghỉ hưu, được nhiều người xung quanh biết đến vì niềm đam mê đặc biệt với khoai tây hấp . Cách đây hai năm, ông tự đặt cho mình một “kế hoạch khoai tây hấp”: mỗi ngày ít nhất hai bữa ăn có khoai tây hấp .
Thời gian trôi qua nhanh chóng. Hai năm sau, vào một buổi sáng nắng đẹp, ông Đinh như thường lệ đến bệnh viện để khám sức khỏe định kỳ. Ông khá tự tin và mong đợi kết quả, bởi bản thân cảm thấy sức khỏe rất ổn.
Trong phòng chờ, ông gặp bác sĩ Ngô, một bác sĩ gia đình giàu kinh nghiệm, đồng thời cũng là người quen cũ. Bác sĩ cười hỏi: “Hai năm nay bác kiên trì ăn khoai tây hấp, cảm giác thế nào rồi?”.
Ông Đinh vui vẻ đáp: “Tôi thấy rất ổn. Từ ngày ăn khoai tây hấp, dạ dày nhẹ nhàng hơn, tinh thần cũng tốt hẳn”.
Bác sĩ Ngô mỉm cười, mở hồ sơ khám sức khỏe và bắt đầu phân tích: “Vậy để xem các con số có ủng hộ cảm nhận của bác không”.
Theo kết quả kiểm tra mới nhất, huyết áp, đường huyết và mỡ máu của ông Đinh đều nằm trong ngưỡng khá lý tưởng , không có chỉ số nào đáng lo ngại đối với một người gần 70 tuổi.
Tuy nhiên, có một điểm khiến bác sĩ chú ý cân nặng của ông tăng nhẹ , đặc biệt là mỡ vùng bụng nhiều hơn so với hai năm trước .
Bác sĩ Ngô vừa xem số liệu vừa nói chậm rãi: “Khoai tây đúng là thực phẩm tốt, nhưng ăn nhiều quá cũng cần kiểm soát”.
Ông Đinh có chút bất ngờ: “Vậy là ăn khoai tây hấp cũng có thể gây ảnh hưởng sao? Có phải tôi nên ăn ít lại không?”.
Bác sĩ gật đầu và giải thích: “Khoai tây là nguồn cung cấp tinh bột rất tốt, nhưng bất kỳ thực phẩm nào, nếu ăn quá nhiều, đều có thể gây mất cân bằng. So với nhiều loại rau, khoai tây có lượng calo cao hơn , nên nếu dùng với tần suất lớn, cơ thể vẫn có thể tích mỡ”.
Ông khuyên: “Bác có thể điều chỉnh bằng cách giảm bớt lượng khoai tây , đồng thời tăng các loại rau giàu chất xơ. Chẳng hạn, hấp khoai tây cùng cà rốt, củ dền hay các loại củ khác, vừa đa dạng dinh dưỡng, vừa ngon miệng hơn”.
Không dừng lại ở thực phẩm, bác sĩ Ngô tiếp tục chia sẻ một khía cạnh mà nhiều người cao tuổi thường bỏ qua cách chế biến món ăn .
“Chúng ta hay nói đến ăn gì, nhưng ít khi nói đến nấu thế nào. Thực ra, cách nấu cũng quan trọng không kém, nhất là với người lớn tuổi”.
Nghe vậy, ông Đinh tò mò: “Nấu ăn cũng có nhiều điều cần chú ý sao?”.
“Dĩ nhiên”, bác sĩ trả lời. “Hấp là phương pháp rất tốt, giúp giữ lại tối đa dưỡng chất. Nhưng nếu lúc nào cũng chỉ dùng một cách nấu, cơ thể có thể bỏ lỡ những lợi ích khác”.
Bác sĩ giải thích thêm: “Luộc có thể làm mất một phần vitamin tan trong nước, nhưng lại giúp thức ăn dễ tiêu hóa và hấp thu hơn , rất phù hợp khi chức năng tiêu hóa bắt đầu suy giảm theo tuổi tác”.
Sau đó, bác sĩ nhấn mạnh thêm hai phương pháp khác rất có lợi cho người cao tuổi là om và hầm . Món om giúp thực phẩm chín chậm trong môi trường kín, giữ được hương vị và khiến protein, vi chất dễ hấp thu hơn. Còn các món hầm, đặc biệt là hầm xương lâu giờ, giúp canxi và khoáng chất tan ra , hỗ trợ tốt cho sức khỏe xương khớp.
Trước khi kết thúc buổi tư vấn, bác sĩ Ngô nhắc nhở: “Đa dạng cách nấu không chỉ giúp hấp thu nhiều loại dinh dưỡng hơn, mà còn làm bữa ăn hấp dẫn, kích thích vị giác. Điều này rất quan trọng với sức khỏe tổng thể”.
Ông gợi ý: “Hôm nay hấp cá, ngày mai hầm canh gà, hôm khác lại om khoai tây. Kết hợp thịt, rau và ngũ cốc, ăn uống sẽ cân bằng hơn”.
Sau cuộc trò chuyện, ông Đinh không chỉ hiểu rõ hơn về chế độ ăn uống phù hợp cho tuổi già, mà còn cảm thấy hào hứng với những thay đổi nhỏ nhưng thiết thực trong sinh hoạt hằng ngày. Ông cảm ơn bác sĩ, mang theo những kế hoạch nấu nướng mới và một tinh thần tích cực trở về nhà.
Nguồn và ảnh: Sohu