Ngỡ là niềm tự hào...
Xuyên qua đồi chè rộng lớn ngăn cách 2 thành phố lớn của Indonesia, những chiếc máy xúc đang đào hàng loạt những con kênh lớn để chuẩn bị cho tuyến đường sắt tốc độ cao đầu tiên của đất nước.
Dự án trị giá 6 tỷ USD nối thủ đô Jakarta với thành phố Bandung cách đó 150km dự kiến sẽ giảm thời gian đi lại xuống chỉ còn 40 phút. Chuyến đi hiện tại mất khoảng 4 giờ trên một con đường tắc chật cứng đầy xe tải và có thể tăng gấp đôi khi mùa mưa đến.
Về lý thuyết, dự án có thể là niềm tự hào cho Tổng thống Joko Widodo, người chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử vào 17/4. Nhưng dự án này đã bị cản trở vì trì hoãn, và thậm chí một số thành viên nội các của Tổng thống Widodo còn quan ngại về tính minh bạch của quốc gia hỗ trợ tài chính: Trung Quốc.
"Dự án đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung đại diện cho mọi điều tồi tệ với Vành đai - Con đường. Nó mù mờ và không minh bạch, ngay cả các thành viên nội các cũng khó khăn để thu thập số liệu và thông tin", Tom Lembong - người đứng đầu ủy ban đầu tư Indonesia nói trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 3.
Quan điểm này được ông Mitchowo Subianto, đối thủ của ông Jokowi trong cuộc đua tổng thống, đồng tình. Để củng cố vị trí trong cuộc bầu cử, ông Mitchowo Subianto đã tập trung vào thái độ chống Trung Quốc ở Indonesia, gần đây đã xuất hiện ở một số nước châu Á.
Năm ngoái, Tổng thống Malaysia Mahathir Mohamad đã cam kết xem xét các khoản đầu tư của Trung Quốc, bao gồm một dự án đường sắt cao tốc. Myanmar định giá lại cảng biển trị giá 9 tỷ USD do Trung Quốc hậu thuẫn, trong khi phe đối lập Thái Lan có kế hoạch xem xét các khoản đầu tư của Trung Quốc nếu phe này nắm quyền sau cuộc bầu cử. Maldives cũng đang thay đổi từ thái độ thân Trung Quốc ngả sang Ấn Độ.
Mitchowo đã nói ông hoan nghênh đầu tư của Trung Quốc nhưng phải có lợi cho Indonesia. Ông đã tuyên bố sẽ xem xét dự án đường sắt cao tốc, và cũng để có được một thỏa thuận thương mại công bằng hơn với Bắc Kinh.
Thâm hụt thương mại của Indonesia với Trung Quốc đã tăng lên 18,4 tỷ USD vào năm ngoái, tăng khoảng 40% kể từ khi ông Widodo lên nắm quyền vào năm 2014.
Trở thành vấn đề nan giải
Trung Quốc cũng đang ủng hộ một số dự án lớn khác bên cạnh đường sắt cao tốc. Một đập thủy điện trị giá 1,6 tỷ USD được hỗ trợ bởi Ngân hàng Trung Quốc đã được đề xuất cho Bắc Sumatra. Trên đảo Borneo, một công ty nhà nước Trung Quốc chuẩn bị xây dựng các nhà máy thủy điện trị giá gần 18 tỷ USD.
Một mặt, mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Bắc Kinh và hàng tỷ USD hỗ trợ tài chính giúp ông Widodo mang lại việc làm cho Indonesia. Nhưng đồng thời, điều này có nguy cơ thúc đẩy ấn tượng rằng Indonesia đang trở nên quá "mắc nợ" Trung Quốc, trở thành một vấn đề nan giải cho ông Widodo ngay từ đầu nhiệm kỳ tổng thống.
Tổng thống Widodo đã rất cẩn thận để không chỉ trích Trung Quốc trong hầu hết các tình huống, ông Aaron Connelly, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế, có trụ sở tại Singapore cho biết.
Sandiaga Uno, một ứng viên trong cuộc đua Tổng thống cũng cho biết chiến dịch của ông sẽ thúc đẩy đầu tư của Trung Quốc tạo ra những công việc tốt, và một thỏa thuận công bằng, có lợi cho cả hai nước.
Với tâm lý dân tộc đang lên cao và tăng trưởng kinh tế không đạt mức tăng trưởng 7% mà ông Jokowi đã cam kết nhậm chức, đây là một thông điệp có thể cộng hưởng với tâm lý lo sợ về đối với Trung Quốc của cử tri.
"Đầu tư của Trung Quốc có lợi cho người dân Indonesia và nó phải hợp lý", ông Uno nói.