Các cứ điểm và lực lượng của Iran tại Syria đã bị tấn công không ngừng trong vài tuần qua bởi không quân Israel. Đó là một thông điệp rõ ràng rằng Israel kiên quyết ngăn cản người Iran tiếp cận biên giới nước này, ngay cả khi những biện pháp ngăn chặn như vậy nguy cơ leo thang thành xung đột, tờ Haaretz nhận định.
Đây được coi là thách thức lớn đối với các kế hoạch của Iran nhằm mở rộng sự hiện diện và ảnh hưởng của mình tại Syria, đặt ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan cho các nhà cầm quyền ở Tehran.
Bình luận viên Moshe Arens cho rằng, về cơ bản lực lượng Iran và không quân Syria không phải là đối thủ của Israel. Hơn nữa, Tel Aviv sở hữu hệ thống tình báo thời gian thực hiệu quả, đủ nắm bắt mọi hoạt động của Iran tại Syria, điều này cho thấy lực lượng Iran có thể bị tấn công gần như liên tục và bất kỳ lúc nào.
Trên mặt trận này, khả năng quân sự của Iran là hụt hơi hơn so với Israel. Tuy nhiên, người Iran có thể đáp ứng bằng cách mở rộng cuộc xung đột thông qua việc huy động thêm lực lượng Hezbollah ở Lebanon.
Hezbollah có hơn một trăm ngàn tên lửa các loại được triển khai ở Lebanon và có thể tấn công bao phủ toàn bộ Israel . Dẫu vậy, việc Tehran sử dụng lực lượng này với bàn đạp ở Lebanon sẽ là một sự leo thang đáng kể trong cuộc đối đầu Iran-Israel.
Viễn cảnh đó cũng đặt ra nguy cơ gây thiệt hại đáng kể cho lãnh thổ của Israel, dù cho khả năng đánh chặn của Tel Aviv vẫn được đánh giá tốt.
Thế tiến thoái lưỡng nan của Iran
Sự hiện diện và mở rộng sức mạnh của Iran đã được quan tâm với thái độ nghiêm túc hơn và trong một động thái ủng hộ mạnh mẽ với Israel - Mỹ đã yêu cầu các lực lượng Iran phải rút khỏi Syria.
Tuyên bố này cộng với việc Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế nặng nề chống lại Tehran đang trở thành áp lực dồn quốc gia này vào chân tường.
Tổng thống Assad có thể sẽ ra lệnh Iran rút lực lượng nhằm tránh một cuộc chiến mới xảy ra trên lãnh thổ Syria.
Ngay cả các đối tác khác dù muốn cố gắng cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran hiện cũng đặt lên bàn đàm phán những yêu cầu mới, trong đó đòi hỏi Tehran phải hạn chế các hoạt động phát triển tên lửa đạn đạo và sự hỗ trợ trên toàn cầu đối với các lực lượng bị cáo buộc là khủng bố.
Người Iran phải tính đến khả năng sự leo thang trong cuộc xung đột Iran-Israel có thể sẽ trực tiếp mang Mỹ đứng về một phía với Israel. Vấn đề tiến thoái lưỡng nan nói trên đang kết hợp với viễn cảnh nền kinh tế trong nước cũng ngày một xấu đi.
Với tất cả những tác động xấu nhất mà Iran đang phải đối mặt, câu hỏi đặt ra là: Liệu Tehran có đưa ra một quyết định khôn ngoan hơn và từ bỏ kế hoạch mở rộng sự hiện diện ở Syria?
Theo bình luận viên Moshe Arens, không có gì để nghi ngờ, một sự cân nhắc như vậy đang được Tehran ưu tiên trong số các lựa chọn có sẵn.
Ngoài ra còn có một quốc gia khác cũng đang rơi vào tình trạng bấp bênh tương tự, đó chính là Nga . Chính những người Nga đã giúp đỡ Tổng thống Syria Bashar Assad tránh khỏi thất bại trong cuộc nội chiến với lực lượng phiến quân.
Giờ đây, khi Moscow đã tạo được một vị thế vững chắc ở quốc gia Trung Đông, với sự hiện diện của căn cứ không quân và hải quân của Nga tại Syria, người Nga thấy sự ổn định này có thể bị đe dọa bởi các cuộc tấn công của Israel vào các mục tiêu Iran đang có mặt tại Syria.
Người Nga hiểu được rằng Israel sẽ không thể bị thuyết phục buông bỏ kế hoạch buộc Iran phải rời Syria.
Tương lai liên minh giữa Nga và Iran sẽ được làm sáng tỏ bởi chính quyền Assad. Hiện tại, lời khuyên của Nga đối với Tổng thống Syria là ra lệnh cho người Iran rời khỏi đất nước.
Phản ứng của ông Assad là không quá nhiệt tình với quyết định này, nhưng ông sẽ phải cân nhắc khi muốn tiếp tục giữ ổn định và tránh một cuộc chiến tranh mới xảy ra ngay trên đất nước mình.
Sự thay đổi này là kết quả trực tiếp đến từ quyết tâm của Israel nhằm ngăn chặn lực lượng quân sự Iran tiếp cận biên giới của Israel. Mối đe dọa như vậy đối với Israel là điều sẽ không thể thỏa hiệp. Điều đó dường như cũng được Washington và Moscow hiểu rõ.