Ảnh: Fox News/TTXVN
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 29/1 đã ký dự luật gia hạn thêm 5 năm Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START), chỉ 2 ngày sau khi văn kiện được cả hai viện Quốc hội thông qua.
Ngay sau thông báo của Điện Kremlin, Chính phủ Mỹ cũng bày tỏ lạc quan về khả năng hoàn tất các thủ tục gia hạn Hiệp ước trước thời hạn chót ngày 5/2 tới. Theo một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, vẫn còn những bước cần thực hiện, song chính phủ Mỹ tin rằng, việc gia hạn rõ ràng là vì lợi ích an ninh quốc gia của chính nước Mỹ.
Đây cũng là quan điểm được Người phát ngôn Nhà trắng Psaki nhấn mạnh tới sau cuộc điện đàm đầu tiên giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Joe Biden.
“Tổng thống từ lâu đã thể hiện lập trường rõ ràng rằng, New START là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Và việc gia hạn càng có ý nghĩa hơn trong bối cảnh mối quan hệ căng thẳng với Nga hiện nay. Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới là hiệp ước cuối cùng còn hiệu lực nhằm hạn chế các lực lượng hạt nhân của Nga và là mỏ neo cho sự ổn định chiến lược giữa hai nước”, bà Psaki nói.
Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới sẽ hết hạn vào ngày 5/2 tới. Việc gia hạn hiệp ước không yêu cầu sự chấp thuận của quốc hội ở Mỹ nhưng các nhà lập pháp Nga phải phê chuẩn việc này. Các nhà ngoại giao Nga cho biết việc gia hạn sẽ được hợp thức hóa bằng cách trao đổi công hàm sau khi mọi thủ tục hoàn tất.
Sau khi cả Mỹ và Nga rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF), thì Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới là thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân cuối cùng còn lại giữa hai nước.
Liên Hợp Quốc, Tổ chức quân sự Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và nhiều nước đã ngay lập tức hoan nghênh, ca ngợi việc mở rộng Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới là động lực cho an ninh toàn cầu, đồng thời hối thúc Nga và Mỹ bắt đầu đàm phán các thỏa thuận tiếp theo.
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov, trưởng đoàn đàm phán của Nga, nước này sẵn sàng ngồi xuống để đàm phán về việc cắt giảm vũ khí trong tương lai.
“Bản chất của thỏa thuận là gia hạn Hiệp ước như đã ký kết, mà không có bất kỳ sự thay đổi hoặc bổ sung nào cho tới ngày 5/2/2026. Là chính xác và đúng đắn khi nói rằng điều này phù hợp hoàn toàn với lập trường của Nga và có thể được coi là một thành công của chính sách đối ngoại”, ông Ryabkov nhấn mạnh.
Nga từ lâu đã đề xuất gia hạn hiệp ước mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào. Tuy nhiên, chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump đã đợi đến tận năm ngoái mới bắt đầu đàm phán, đồng thời đặt ra một số yêu cầu cho các cuộc thảo luận.
Đàm phán bị đình trệ và nhiều tháng thương lượng đã không thể thu hẹp được những khác biệt. Vì thế, việc Nga và Mỹ có thể đạt được thỏa thuận gia hạn hiệp ước thêm 5 năm chỉ trong chưa đầy một tuần được kỳ vọng sẽ là sự khởi đầu cho một chương thuận lợi hơn cho quan hệ hai nước./.