Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 30 năm quan hệ ASEAN - Trung Quốc. Ảnh: TTXVN
Các lãnh đạo ASEAN đánh giá cao việc Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lần đầu tiên dự hội nghị cấp cao giữa ASEAN và Trung Quốc, thể hiện sự coi trọng đối với việc tăng cường quan hệ hai bên. Phát biểu tại hội nghị, Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh: "Trung Quốc đã, đang và sẽ luôn là người hàng xóm tốt, người bạn tốt và đối tác tốt của ASEAN".
Trung Quốc sẽ tiếp tục hợp tác với ASEAN thúc đẩy sáng kiến "lá chắn y tế" để cùng ứng phó dịch bệnh ở khu vực, hỗ trợ thêm 150 triệu liều vắc-xin ngừa Covid-19 và đóng góp thêm 5 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hợp tác sản xuất vắc-xin, nghiên cứu thuốc điều trị thiết yếu… Trung Quốc cũng khẳng định sẽ mở cửa thị trường cho các nước ASEAN, sẵn sàng nhập khẩu các sản phẩm có chất lượng, bao gồm nông sản, từ các nước ASEAN trị giá lên tới 150 tỉ USD trong 5 năm tới.
Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, các nước nhất trí cùng xây dựng biển Đông thành vùng biển hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Các bên cam kết triển khai đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC).
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính khẳng định ASEAN và Trung Quốc cần tiếp tục củng cố lòng tin chiến lược, đẩy mạnh hợp tác toàn diện. Thủ tướng bày tỏ mong muốn ASEAN và Trung Quốc sớm khôi phục, đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư. Thủ tướng đề xuất về việc Trung Quốc tạo thuận lợi hơn nữa cho hàng hóa xuất khẩu của ASEAN, bảo đảm cân bằng thương mại, tăng cường kết nối đầu tư công nghệ cao gắn với đổi mới sáng tạo, phát triển hạ tầng, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, sớm nối lại giao lưu nhân dân…
Chia sẻ quan điểm trên, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cho rằng đã đến lúc ASEAN và Trung Quốc tích cực hợp tác để mở cửa lại biên giới với nhau. Nhà lãnh đạo Singapore cũng kêu gọi các nước tận dụng hiệu quả Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), nâng cấp Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) cũng như Hiệp định Vận tải hàng không ASEAN - Trung Quốc. Thủ tướng Singapore lưu ý rằng bất chấp đại dịch Covid-19, ASEAN trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc vào năm ngoái với kim ngạch thương mại hai chiều hằng năm vượt 500 tỉ USD.
Kết thúc hội nghị, các lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung của hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 30 năm quan hệ ASEAN - Trung Quốc: Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, an ninh, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.