Ngộ độc cần sa “trộn” trong thuốc lá điện tử
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, trung tâm này thường xuyên tiếp nhận các ca ngộ độc cấp do dùng heroin, ma túy, đặc biệt cấp cứu một số trường hợp ngộ độc chất kích thích trong đó có cả cần sa, ma túy tổng hợp được trộn trong thuốc lá điện tử.
Bác sĩ Nguyên cho biết bệnh nhân chủ yếu là người trẻ, nhập viện với các biểu hiện điển hình của loại ma túy tổng hợp gây kích thích mang danh thuốc lá điện tử như tâm thần kích động, vã mồ hôi, rối loạn nhịp tim nhanh, huyết áp tăng…
Trường hợp N.T.M (22 tuổi, ở Hà Nội) vào viện trong tình trạng rối loạn tâm thần, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp. Theo người nhà, thanh niên này xuất hiện các dấu hiệu trên sau khi hút thuốc lá điện tử. Khi đưa đi cấp cứu, gia đình người bệnh đã mang theo thuốc lá điện tử cùng các lọ dung dịch, tinh chất hương liệu, trong đó tinh chất cần sa mà bệnh nhân sử dụng.
BS Nguyên khám cho bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử
Ngay sau đó, tinh chất cần sa được các bác sĩ của Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai xét nghiệm thì có chứa nhiều chất ma túy tổng hợp. Tinh chất này có chứa 5 – Fluoro ADBICA một dạng ma túy mới. Sau khi được cấp cứu ổn định, bệnh nhân được chuyển sang điều trị tại Viện sức khỏe tâm thần quốc gia.
Gần đây, Trung tâm cũng tiếp nhận 1 ca tương tự với đầy đủ biểu hiện của ngộ độc ma túy sau khi dùng thuốc lá điện tử. Đáng nói bệnh nhân mới chỉ là học sinh cấp 3.
Trường hợp khác là Phạm T.P. 19 tuổi (ở Cao Bằng) vào viện trong tình trạng mệt mỏi, khó thở. Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử. Điều đáng báo động thuốc lá điện tử mà bệnh nhân mang tới không thể xét nghiệm ra có chất gì.
P. cho biết mình hút thuốc lá điện tử 1 năm nay và cậu cũng không rõ thuốc lá loại mình mua là gì. P. mua lọ tinh chất để hút thuốc lá trên mạng. Sau khi mua xong, P. về sử dụng có rất nhiều hương thơm khác nhau.
Bác sĩ Nguyên cho biết, khi khám cho P. nhịp tim của P. rất nhanh. Bác sĩ theo dõi chẩn đoán P. bị suy tim. Trường hợp này bác sĩ cần cho cai nghiện thuốc lá điện tử trước. Nhưng việc cai nghiện không đơn giản vì bản thân thuốc lá điện tử ngoài nicotin còn chứa các chất ma túy thế hệ mới. Đặc biệt, trường hợp mẫu thuốc lá P. dùng bác sĩ còn không thể xét nghiệm ra chất gì.
Mẫu thuốc lá điện tử, tinh chất để hút được người nhà bệnh nhân đưa vào phòng xét nghiệm độc chất của trung tâm chống độc
Ví dụ như trường hợp B.M.H. 39 tuổi, Hà Nội, vào viện trong tình trạng sốc sau khi sử dụng thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, xét nghiệm máu bệnh nhân có chứa cả Amphetamin, cathinone… Tình trạng tim của bệnh nhân H. cũng bất ổn, suy tim với nhịp tim rất nhanh tương đương với nhịp tim của người 80 – 85 tuổi.
Những trường hợp suy tim do sử dụng thuốc lá điện tử này việc phục hồi không thể nói trước mà trước tiên bệnh nhân phải đến các chuyên khoa tâm thần cai nghiện thuốc lá trước.
Nguy hại của thuốc lá điện tử
Năm 2019, CDC Hoa Kỳ cảnh báo có tới 60 người tử vong do thuốc lá điện tử và nếu Việt Nam không siết chặt quản lý thì số người ảnh hưởng do thuốc lá điện tử sẽ tăng lên chẳng khác gì Mỹ.
Theo BS. Nguyên, thuốc lá điện tử, vape, thuốc lá làm nóng hay còn được gọi chung là thuốc lá thế hệ mới hiện đang được quảng cáo như một phương pháp để cai nghiện hay hạn chế việc hút thuốc lá. Với thiết kế có vẻ sành điệu, sang chảnh, đa dạng về hương vị kèm theo những lời quảng cáo về tính tiện lợi, độ an toàn... thuốc lá thế hệ mới thu hút sự quan tâm và sử dụng của giới trẻ như một trào lưu có tính thời thượng.
Đáng lưu tâm, hiện ma túy đã ẩn nấp dưới nhiều hình thức tinh vi mà người dùng khó phát hiện như ma túy ở dạng kẹo - đá; trộn ma túy tổng hợp trong thuốc lá điện tử…
BS.Trung Nguyên cho biết, thuốc lá điện tử hiện khá đa dạng về chủng loại. Một số thuốc lá điện tử hay còn gọi là vape có hình dáng giống với thuốc lá truyền thống, xì gà hoặc ống điếu, một số khác trông giống như cây bút, USB hoặc có thiết kế hoàn toàn khác nhau. Thuốc lá điện tử có loại dùng một lần và loại có thể “sạc” lại. Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch với loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp.
Mặc dù thuốc lá điện tử được quảng cáo giúp cai nghiện hoặc không độc hại như thuốc lá truyền thống, nhưng theo BS. Nguyên “đó không phải sự thật, thậm chí nó dễ gây nghiện, độc hại hơn”.
BS. Nguyên phân tích, độ nặng của thuốc lá điện tử dựa trên lượng nicotin trong dung dịch, được biểu thị bằng miligam trên mililit hoặc tính theo phần trăm. Tuy nhiên, các nhãn mác trên sản phẩm không phải lúc nào cũng cung cấp thông tin chính xác về hàm lượng nicotin. Một số loại vỏ thuốc dùng một lần chứa dạng nicotin cô đặc, gọi là muối nicotin. Một vỏ thuốc chứa 5% muối nicotin có thể có 30 đến 50 miligram nicotin, tương đương lượng nicotin trong một đến ba gói thuốc lá thông thường.
Đặc biệt đáng báo động là thuốc lá điện tử có nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên bị lợi dụng để trộn thêm ma túy để tăng độ phê. Đáng báo động là tên gọi, chủng loại ma túy đang thay đổi hàng ngày, với hàng trăm hoạt chất khác nhau mà ngay cả các phòng xét nghiệm chuyên sâu cũng không thể tìm ra hết. Với các tác hại thấy rõ của thuốc lá điện tử, cần thiết phải quản lý chặt, thậm chí nên cấm mua bán trên thị trường”, ông Nguyên cảnh báo.