Cựu Phó Tổng thống Mỹ Biden đã kết thúc đêm trọng đại Siêu thứ Ba với chiến thắng tại 9 bang và vẫn đang cạnh tranh sát sao tại Maine. Ông Sanders sẽ phải chờ đợi để xem phần thưởng lớn nhất của ngày 3/3 là bang California, có thể giúp ông đuổi kịp hoặc vượt qua ông Biden hay không.
Số lượng đại biểu mà mỗi ứng cử viên giành được mới chính là điều quan trọng và việc này sẽ phải mất vài ngày hoặc hàng tuần để xác định thứ hạng của hai ông dựa trên kết quả bỏ phiếu chính thức tại 14 bang và vùng lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ, chiếm tổng cộng 34% đại biểu cam kết của đảng Dân chủ.
Dưới đây là 5 điều cần biết do CNN liệt kê từ sự kiện Siêu thứ Ba:
Thời cơ may mắn của Joe Biden
Chiến thắng tại 9 bang của ứng cử viên Joe Biden hôm 3/3 chính là động lực thuần túy để ông tiếp tục cạnh tranh với ứng cử viên tiềm năng của đảng Cộng hòa là Tổng thống Donald Trump trong kỳ bầu cử tháng 11 tới.
Vài ngày trước, chiến dịch tranh cử của ông Biden vẫn “tập tễnh” với nguồn nhân lực ít ỏi và gây quỹ chậm trễ. Ông hiếm được quảng bá tại các bang Siêu thứ Ba và không có văn phòng tại một số bang kể trên. Thượng nghị sĩ bang Vermont Bernie Sanders lượng nhân viên hỗ trợ tranh cử tại California còn nhiều hơn ông Biden trên toàn mặt trận.
Song không vấn đề nào gây khó dễ cho cựu Phó Tổng thống Mỹ. Cú đánh knock-out ông dành cho những đối thủ của mình với chiến thắng hôm 29/2 tại South Carolina đã biến thành một làn sóng ủng hộ và nổi bật trên phương tiện truyền thông vốn đưa ông giành chiến thắng khắp bản đồ bầu cử nước Mỹ.
Ông Joe Biden đã thắng tại 5 bang mà ông thậm chí còn chưa đến vận động tranh cử. Bất ngờ lớn nhất có thể chính là Minnesota và Massachusetts nơi chiến dịch của ông hầu như không đấu đá đến. Ông từng đến Virginia một lần, có một văn phòng tại bang này và chi 233.000 USD quảng cáo ở đây. Nhưng ông đã giành 53% số phiếu của cử tri Virginia. Trong khi đó, tỷ phú Michael Bloomberg – người tổ chức cuộc vận động tranh cử đầu tiên tại bang này và chi 18 triệu USD quảng cáo ở đây - không thể giành quá 10%.
Cuộc oanh tạc muộn màng của chính trị gia 77 tuổi này tại Texas, với các cuộc vận động hôm 2/3 tại Houston và Dallas, đã được tiếp sức mạnh sau khi ứng cử viên Beto O’Rourke tự rút lui, giúp ông vượt qua lợi thế của ông Sanders với cộng đồng người Mỹ Latinh và chiến thắng.
Ông Biden đã xây dựng được một nền tảng ủng hộ vững chắc tại miền Nam, nơi các cử tri Mỹ gốc Phi chiếm phần lớn tỷ lệ cử tri đảng Dân chủ tại mỗi bang, với chiến thắng tại Alabama, Arkansas, Tennessee và Oklahoma, cũng như bang bị tranh giành sát sao North Carolina. Đó là tín hiệu tốt cho ông Joe Biden trong các cuộc bỏ phiếu cuối tháng này ở Mississippi, Georgia và Florida.
Đêm chiến thắng ngoạn mục của Biden đã dịch chuyển cuộc đua nội bộ đảng Dân chủ vào giai đoạn mới khi ông và đối thủ cạnh tranh Sanders chuẩn bị cho một trận chiến giành đại biểu kéo dài hơn dự tính.
Joe Biden gây dựng liên minh
Khắp bản đồ bầu cử Mỹ, một liên minh gọi tên Joe Biden vừa nổi lên: Người Mỹ gốc Phi, cử tri lớn tuổi và cử tri da trắng sống ở ngoại ô đều ủng hộ ông với số lượng đông đảo.
Đó là một minh chứng mạnh mẽ về tốc độ chóng mặt từ việc ông Biden củng cố cánh ôn hòa của đảng Dân chủ kể từ tối 29/2. Tuyên bố ủng hộ từ Thị trưởng Pete Buttigieg và Thượng nghị sĩ bang Amy Amy Klobuchar hôm 2/3 - cả hai người đều kêu gọi cử tri Dân chủ ở vùng ngoại ô - dường như chuyển trực tiếp sang phiếu bầu từ những người ủng hộ họ. Tại nhiều bang, các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy rằng Biden đã giành chiến thắng áp đảo trong số các cử tri vừa thay đổi quyết định trong vài ngày qua.
“Mọi người đang nói về một cuộc cách mạng”, vị “phó tướng” dưới thời Tổng thống Barack Obama phát biểu đêm 29/2 tại Los Angeles.
Trong một cú nhắm bắn nhằm thẳng vào đối thủ Sanders – người từng cam kết đưa các cử tri mới vào đảng Dân chủ, ông Biden nói: "Chúng tôi đã bắt đầu một phong trào. Chúng tôi đã tăng số người tham gia. Họ có mặt vì chúng tôi!"
Thắng hay bại, Bernie Sanders dựa cả vào California
Ông Sanders cùng vợ đến phát biểu tại một cuộc vận động tại Essex, Vermont ngày 3/3. Ảnh: CNN
Ứng cử viên 78 tuổi này vốn có ưu thế tại California, nơi cuối cùng có thể mang lại số phiếu đại biểu cần thiết để ông vực dậy từ ngày Siêu thứ Ba và dẫn trước Biden.
Tuy nhiên, thắng lợi của ông Biden tại Minnesota và Massachusetts – hai bang mà ông Sanders từng vận động tranh cử trong khoảng thời gian đếm ngược chờ mở cửa phòng bỏ phiếu - đã trở thành nỗi cụt hứng to lớn trong đêm trọng đại của Thượng nghị sĩ bang Vermont. Ông Biden cũng đã vượt qua Sanders trong một cuộc đua sát sao ở Texas - tiểu bang mà nhiều người kỳ vọng ông Sanders sẽ giành chiến thắng áp đảo.
Thậm chí tại bang như Colorado, nơi ông Sanders giành thắng lợi rõ rệt, cũng có thể trở thành mớ lộn xộn về lá phiếu đại biểu. Các ứng cử viên Biden, Bloomberg và Warren đã có khả năng đạt trên 15%, đồng nghĩa với việc họ sẽ phân chia số lượng lớn cử tri tại đây.
Tổn thất tại bang Oklahoma và Minnesota sẽ khiến cuộc đua của ông Sanders trùng thêm. Nếu ông giành được chiến thắng đáng kể tại California, phần còn lại của bản đồ bầu cử dường như không quá đáng ngại. Cậu hỏi được đặt ra khi quá trình kiểm phiếu vẫn tiếp diễn: Liệu ông Mike Bloomberg, hiện ở vị trí thứ ba và bà Elizabeth Warren ở vị trí thứ tư hoàn thành cuộc bỏ phiếu sơ bộ ở mức 15% hoặc hơn tại đây hay không. Nếu không họ không thành công, ông Sanders vẫn còn cơ hội áp đảo đối thủ Biden trong Siêu thứ Ba.
Thất bại của Mike Bloomberg
Ông Bloomberg rời khỏi một sự kiện ngày 3/3 tại Florida. Ảnh: CNN
Tỷ phú truyền thông Mike Bloomberg bước vào cuộc đua với niềm tin rằng ông Biden quá yếu để đánh bại ông Sanders. Tuy nhiên vào ngày 3/3, Joe Biden đã vượt trội còn cựu Thị trưởng thành phố New York thì thất bại ê chề, thua khắp bản đồ bầu cử.
Đó là một cú ngoặt ngoạn mục trong các sự kiện mà ban chiến dịch của tỷ phú này đã chi hơn 230 triệu USD tiền quảng cáo chỉ riêng tại các bang Siêu thứ Ba cũng như dành hàng tháng để mời chào các tổ chức lớn cấp nhà nước cùng với các nhân vật uy tín cấp cao.
Sự kiện đêm 3/3 đã chứng tỏ các điểm hạn chế trong nguồn quỹ quảng cáo vô hạn của ông Bloomberg. Theo một cố vấn chiến dịch, đêm tồi tệ của ông Bloomberg sẽ buộc cựu thị trưởng này phải đánh giá lại con đường phía trước vào ngày 4/3. Bloomberg đang ở dưới mức 15% cần thiết để giành đại biểu tại nhiều bang và cuộc thi duy nhất ông thắng hoàn toàn là Samoa, vùng lãnh thổ của Mỹ chỉ có sáu đại biểu.
Thậm chí bản thân ông cùng các cố vấn hàng đầu cũng phải đấu tranh để duy trì phong độ cho ông. “Khi kết quả được công bố, mọi sự đã rõ ràng. Không cần biết bao nhiêu đại biểu chúng ta giành được đêm nay, chúng ta đã làm được điều mà không ai tin là có thể”, ông Mike Bloomberg phát biểu với người ủng hộ tại một buổi tiệc riêng ở Florida, ám chỉ khả năng vượt qua dự báo 1% trong các cuộc thăm dò trước đó.
Kevin Sheekey, nhà quản lý chiến dịch của ông Bloomberg, đã cố gắng hạ thấp tầm quan trọng của ngày Siêu thứ Ba trong cuộc đua bầu cử Tổng thống của đảng Dân chủ: “Dêm nay, chỉ 1/3 số đại biểu được phân bổ”.
Tuyên bố này hoàn toàn trái ngược với những gì ban chiến dịch của ông trong ba tháng qua. Các cố vấn của ông đã thổi phồng ngày Siêu thứ Ba là bài thử thách quan trọng đối với ông cũng như là thời khắc để ban chiến dịch thể hiện sức mạnh.
Áp lực hiện tại có khả năng khiến tỷ phú Mike Bloomberg rời khỏi cuộc đua để tránh làm chia rẽ số phiếu ôn hòa sau khi tiền của ông không đủ sức cạnh tranh với một cựu phó tổng thống - người được hưởng lợi từ sự công nhận tên tuổi khắp thế giới và trên truyền thông.
Thực tế nghiệt ngã của bà Warren
Bà Warren vẫy tay chào người ủng hộ tại đêm vận động tranh cử ngày 3/3 tại Detroit. Ảnh: CNN
Ngày bỏ phiếu sơ bộ bang New Hampshire, nhà quảng lý chiến dịch của bà Elizabeth Warren là Roger Lau đã công bố bản ghi nhớ lộ trình của bà đến với cuộc bầu cử. Ông Lau tuyên bố bà có thể chiến thắng hai bang quan trọng hàng đầu trong tổng số 8 bang bỏ phiếu ngày 3/3, đồng thời có thể giành 15% số phiếu cần thiết. Nhưng thực tế đắng cay rằng bà không còn khả năng đạt đến bất kỳ mục tiêu nào.
Hôm 3/3, nữ chính trị gia này không chỉ không giành chiến thắng tại bất kỳ đâu – trong đó có bang quê nhà Massachusetts nơi bà xếp thứ ba sau hai “ông lớn” Biden và Sanders – mà còn nhiều khả năng chỉ đạt số phiếu 15% cần thiết tại một vài bang.
Giờ đây, bà Warren cũng phải đánh giá lại lộ trình tương lai. Trong lá thư gửi kêu gọi quỹ gửi đến người ủng hộ vào đêm muộn 3/3, ban chiến dịch đã kêu gọi họ bình tĩnh và cẩn trọng.
“14 bang đã bỏ phiếu trong ngày hôm nay và kết quả vẫn đang được cập nhật trên khắp cả nước. Trên thực tế, chúng ta chưa biết kết quả toàn diện từ các bang như Texas, California và Colorado trong vài ngày tới. Số phiếu đại biểu phải được kiểm đếm và phân bổ dựa trên số lượng nghị sỹ của khu vực bầu cử đó, quá trình này cần nhiều thời gian", bức thư trấn an người ủng hộ.