Quan chức cấp cao Mỹ nói trên tiết lộ thông tin với báo giới trong khi đi cùng với Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton trong chuyến đi 4 ngày tới Israel và Turkey.
Ở lại al-Tanf
Vị quan chức này cho biết ông Bolton dự định thảo luận với Thủ tướng Israeli Benjamin Netanyahu và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan về các bước trong kế hoạch rút quân của Mỹ cũng như mức độ quân binh của Mỹ trong khu vực.
Theo đó, ông Bolton cũng dự định giải thích rằng một số binh lính Mỹ đóng ở Syria để chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng sẽ chuyển tới Iraq với nhiệm vụ tương tự và một số lực lượng Mỹ có thể ở lại một tiền đồn quân sự chủ chốt ở al-Tanf, ở Nam Syria để chống các hành động ngày càng dâng cao của Iran.
Cũng theo quan chức này, ông Bolton sẽ chuyển tải thông điệp rằng Mỹ sẽ hỗ trợ mạnh mẽ các cuộc không kích của Israel chống lại các mục tiêu Iran ở Syria.
Trước đó, hồi tháng 12-2018, Tổng thống Donald Trump nói rằng binh lính Mỹ đã thành công trong sứ mệnh đánh bại IS và không cần ở lại Syria nữa. Thông báo này khiến giới chức ở Washington và các đồng minh của Mỹ ở nước ngoài đều sửng sốt, đồng thời góp phần vào quyết định từ chức Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ của ông James Mattis.
Thêm vào đó, nó làm dấy lên lo ngại IS có thể trở lại và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bỏ lỡ cơ hội để tấn công những tay súng người Kurd vốn được Mỹ hậu thuẫn.
Hôm 5-1, ông Bolton cũng lên tiếng cảnh báo chính phủ Syria không nên coi quyết định Mỹ rút quân là "lời mời" sử dụng vũ khí hóa học.
"Không có bất cứ thay đổi nào trong lập trường của Mỹ về việc chống lại sử dụng vũ khí hóa học của chính quyền Syria và hoàn toàn không có thay đổi nào trong lập trường của chúng tôi về việc bất cứ hành động sử dụng vũ khí hóa học nào cũng sẽ bị trừng trị mạnh mẽ, như chúng tôi đã thực hiện hai lần trước đó" - ông Bolton nói với báo giới ngay trước khi hạ cánh xuống Tel Aviv.
Chính quyền của Tổng thống Trump đã hai lần không kích Syria vì cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học của chính quyền ông Bashar al Assad vào tháng 4-2017 và tháng 4-2018.
Thầm lặng đưa quân tới Gabon
Trong một diễn biến khác, báo New York Post ngày 5-1 đưa tin Tổng thống Trump âm thầm đưa 80 quân nhân tới Gabon, một quốc gia ở Tây Phi.
Lực lượng trên tới Gabon ngày 2-1 để ở sát biên giới với Congo – nơi các nhà ngoại giao và du khách Mỹ có thể gặp nguy hiểm nếu biểu tình bạo lực nổ ra vì cuộc bầu cử tổng thống tuần rồi.
Tổng thống Trump đã thông tin đợt triển khai này với các lãnh đạo quốc hội hôm 4-1 trong một bức thư nói rằng lực lượng chiến đấu sẽ được trợ giúp trên không và sẽ duy trì cho tới khi sự hiện diện của họ không còn cần thiết.
Cuộc bầu cử tại Congo hôm 30-12-2018 có thể đẩy đảng cầm quyền từ lâu của Tổng thống Joseph Kabila khỏi quyền lực cao nhất, từ đó nổi lên hàng loạt cáo buộc về gian lận gây ra tình trạng bất ổn đáng lo ngại. Kết quả cuối cùng dự kiến được thông báo trong ngày 6-1.
Tham mưu trưởng Lầu Năm Góc từ chức
Truyền thông Mỹ ngày 5-1 đưa tin Tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ - Thiếu tướng Kevin Sweeney đã từ chức.
Trong một tuyên bố vắn tắt đưa ra cùng ngày, ông Sweeney nói rằng ông có kế hoạch quay lại lĩnh vực tư nhân, đồng thời ông không đưa ra lý do cho việc từ chức tại Bộ Quốc phòng.
Quyết định trên của tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra chỉ vài ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis ra đi sau khi thông báo từ chức hồi đầu tháng 12.
"Sau 2 năm ở Lầu Năm Góc, tôi quyết định đã đến lúc quay lại lĩnh vực tư nhân. Tôi rất vinh dự vì đã được làm việc cùng các đồng nghiệp ở Bộ Quốc phòng"- ông Sweeney nói trong thông báo từ chức.
Quyết định từ chức của ông Sweeney cũng theo chân một đồng minh cấp cao khác của ông Mattis là người phát ngôn Lầu Năm Góc Dana White – người đã thông báo từ chức hồi cuối tháng rồi.