Gan là hệ thống lọc trung tâm của cơ thể, có nhiệm vụ làm sạch máu và chuyển hóa chất độc thành chất thải. Trong số tất cả các cơ quan của cơ thể, gan của bạn bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi uống rượu.
Quá trình giải độc gan sẽ đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy quá trình giải độc sẽ loại bỏ những tổn thương cơ thể do uống quá nhiều rượu.
1. Rượu ảnh hưởng đến gan như thế nào?
Gan của bạn có các enzyme hoạt động giống như những công cụ đặc biệt giúp chuyển hóa (phân hủy) các chất độc khác nhau xâm nhập vào cơ thể bạn, chẳng hạn như rượu.
Sử dụng rượu lâu dài có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho gan. Gan của bạn có một con đường cụ thể để các chất độc bị phân hủy theo thời gian, vì vậy nếu theo thời gian, con đường này bị quá tải bởi quá nhiều chất độc, nó có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của gan.
Một số vấn đề sức khỏe và bệnh tật có thể phát sinh ở gan do sử dụng rượu lâu dài, bao gồm:
- Bệnh gan nhiễm mỡ: Hầu hết những người bị gan nhiễm mỡ không có triệu chứng, mặc dù gan của người bệnh có thể bị to hoặc khó chịu nhẹ ở phía trên bên phải của bụng.
- Bệnh xơ gan: Mặc dù bệnh nhân bị xơ gan sớm có thể không có bất kỳ triệu chứng nào nhưng tình trạng này có xu hướng tiến triển và gây tổn thương gan đáng kể trước khi được phát hiện.
Theo thời gian, người bệnh sẽ cảm thấy:
+ Mệt mỏi, suy nhược và teo cơ
+ Tăng áp lực ở gan
+ Tích tụ chất lỏng ở bụng và chân
+ Chảy máu từ tĩnh mạch thực quản
+ Lú lẫn, giảm tập trung và thay đổi hành vi
+ Lá lách to
- Viêm gan do rượu: Bệnh lý này khiến gan bị viêm và sưng tấy, đồng thời khiến các tế bào gan bị phá hủy. Bệnh viêm gan này có mức độ nghiêm trọng khác nhau từ nhẹ đến nặng và bệnh nhân có thể bị vàng da, sốt, buồn nôn, nôn và đau bụng. Dạng nhẹ có thể tồn tại trong nhiều năm và dẫn đến tổn thương gan nhiều hơn, trừ khi bệnh nhân ngừng uống rượu.
Một số dấu hiệu cho thấy gan bị tổn thương bao gồm dị ứng thường xuyên, suy dinh dưỡng, kém ăn, mệt mỏi, tiêu hóa không đều, đổi màu da, trào ngược axit và ợ nóng.
Uống rượu lâu dài có thể gây ra các bệnh như gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm gan do rượu (Ảnh: Internet)
2. Mất bao nhiêu lâu để gan giải độc rượu?
Không có thời gian chính xác về việc gan giải độc rượu. Điều này còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Lượng rượu bạn tiêu thụ.
- Tần suất uống rượu của bạn.
- Bất kỳ tình trạng sức khỏe nào khác mà bạn có thể có.
- Độ tuổi
- Cân nặng
Đã có một số nghiên cứu được tiến hành về việc: "Kiêng rượu sẽ giúp giải độc gan của bạn theo thời gian như thế nào?". Một đánh giá nghiên cứu năm 2021 lưu ý rằng một số nghiên cứu đã xác định rằng việc kiêng rượu từ 2 đến 4 tuần đối với những người nghiện rượu nặng đã giúp giảm viêm và làm giảm nồng độ huyết thanh trong gan tăng cao. Điều này cho thấy, gan có thể mất vài tuần để giải độc và hồi phục, người có chức năng gan suy giảm thì có thể mất từ vài tuần tới vài tháng.
Tóm lại nghỉ uống rượu vài tuần sẽ giúp ích cho bạn, ngừng uống rượu càng lâu càng tốt. Nếu gan của bạn bị ảnh hưởng lâu dài, các bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên kiêng rượu suốt đời để gan được giải độc và phục hồi hoàn toàn.
Đối với những bệnh nhân bị xơ gan sau tổn thương gan nghiêm trọng do rượu, ngay cả một lần uống rượu cũng gây độc cho gan.
Ngoài gan, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sau khi bạn ngừng uống rượu, rượu có thể lưu lại trong cơ thể bạn:
- Ở máu lên đến 6 giờ
- Trong hơi thở từ 12-24 giờ
- Trong nước tiểu từ 12-24 giờ (72 giờ hoặc lâu hơn với các phương pháp phát hiện tiên tiến hơn)
- Trong nước bọt từ 12-24 giờ
Thời gian gan thải độc rượu còn tuỳ vào lượng rượu đã uống, tuổi tác và tình trạng sức khoẻ (Ảnh: Internet)
Dấu hiệu gan đang giải độc rượu như thế nào?
Khi gan giải độc, bạn có thể cảm nhận các triệu chứng như:
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Cảm thấy lo lắng
- Đau đầu
- Lú lẫn
- Mất ngủ
- Bồn chồn, cáu gắt
- Tăng nhịp tim
- Tăng huyết áp
- Đổ mồ hôi nhiều
Các triệu chứng giải độc gan có thể kéo dài đến một tuần nhưng các triệu chứng rõ nhất sau 8 đến 10 giờ sau khi uống rượu hoặc ngày đầu tiên sau khi uống rượu.
3. Làm thế nào để giải độc gan hiệu quả?
Giải độc gan chưa được chứng minh có thể khắc phục được tổn thương ở gan nhưng có thể hữu ích trong việc giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn, phần nào có thể bảo vệ được gan. Một số lời khuyên giúp thải độc gan sau khi uống rượu mà mọi người có thể tham khảo:
- Uống nước nghệ ấm
Nghệ là loại gia vị tuyệt vời giúp giải độc gan. Loại gia vị này giúp tăng cường các enzyme có thể loại bỏ độc tố trong cơ thể. Bạn có thể pha nửa thìa cà phê bột nghệ với một chút hạt tiêu trong một cốc nước ấm và uống vào buổi sáng.
Nếu không có nghệ bạn cũng có thể uống nước chanh ấm, chanh rất giàu vitamin C, có thể bảo vệ gan và cơ thể khỏi quá trình oxy hoá. Tuy nhiên, người bị đau dạ dày nên thận trọng với loại nước uống này.
- Ăn các loại rau xanh
Các loại rau lá xanh đậm như rau bina, cải xoăn, rau mù tạt, mướp đắng và rau diếp xoăn có chứa các hợp chất làm sạch giúp giải độc gan một cách tự nhiên bằng cách loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.
- Uống trà xanh
Trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa có nguồn gốc thực vật giúp loại bỏ sự tích tụ mỡ trong gan và thúc đẩy chức năng gan. Bạn nên uống 2-3 tách trà xanh mỗi ngày để giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Trà xanh giúp loại bỏ sự tích tụ mỡ trong gan và thúc đẩy chức năng gan (Ảnh: Internet)
- Ăn tỏi
Các hợp chất lưu huỳnh trong tỏi kích hoạt các men gan giúp loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể. Hơn nữa, tỏi còn có lượng lớn các hợp chất như allicin và selen giúp bảo vệ gan khỏi mọi tổn thương độc hại. Bạn có thể ăn tỏi sống bằng cách ăn trực tiếp hoặc cho vào nước chấm hoặc ăn tỏi chín bằng cách cho vào các món ăn phù hợp.
- Uống cà phê
Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, uống cà phê điều độ có thể bảo vệ gan bằng cách ngăn ngừa sự tích tụ chất béo và giảm nguy cơ mắc các bệnh về gan. Tuy nhiên, bạn nên uống với lượng vừa phải và không uống cùng đường và sữa.
- Ngừng dùng thuốc
Một số loại thuốc có thể gây căng thẳng cho gan và cản trở khả năng hoạt động bình thường của gan. Nếu có thể, hãy tạm dừng sử dụng bất kỳ loại thuốc không cần thiết nào trong khi bạn đang làm sạch gan khỏi rượu hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc ngừng các loại thuốc đang sử dụng.
Ngoài các biện pháp trên, trong quá trình giải độc gan mọi người nên tránh xa rượu bia, đường bổ sung, thực phẩm chế biến sẵn. Thay vào đó, bạn nên xây dựng chế độ ăn có lợi cho gan như: bổ sung các loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, protein nạc, sữa và chất béo lành mạnh, uống đủ nước. Tập thể dục thường xuyên cũng có lợi cho gan, giúp ngăn ngừa sự tích tụ mỡ trong gan.
Nhìn chung, thời gian gan giải độc rượu tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng nếu bạn lạm dụng bia rượu thì gan có thể cần đến vài tuần hoặc vài tháng để hồi phục hoàn toàn. Uống rượu kéo dài có thể gây tổn thương gan vĩnh viễn. Vì vậy, bạn không nên uống rượu liên tục trong khoảng 2 ngày trở lên, không nên uống quá 2 ly/ ngày đối với nam hoặc quá 1 ly/ngày đối với nữ giới (1 ly rượu tính khoảng 29,5ml).