Tết Đoan Ngọ còn được gọi là Tết Đoan Dương - diễn ra vào ngày 5/5 âm lịch. Đây được coi là ngày có thời điểm khí dương thịnh nhất trong năm, với thời gian Mặt trời chiếu sáng dài nhất.
Ở nước ta, dân gian còn gọi ngày Tết Đoan Ngọ là Tết diệt sâu bọ, bởi đó là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng.
Theo quan niệm của người xưa, ăn mận, vải, dưa hấu, bánh gio, rượu nếp... trong ngày này, đặc biệt là lúc mới ngủ dậy sẽ khiến sâu bọ, giun sán trong người chết hết.
Nhưng liệu bạn có thắc mắc rằng, vì sao người xưa lại ăn rượu nếp trong ngày Tết đặc biệt này không? Phải chăng chúng có uy lực gì khiến giun sán trong người phải "gục" hết cả? Câu trả lời sẽ được bật mí ngay sau đây!
Tại sao ta lại ăn rượu nếp trong ngày Tết Đoan Ngọ?
Theo quan niệm người xưa, trong hệ tiêu hóa chúng ta thường có nhiều loại sâu bọ trú ngụ, nếu không diệt trừ bớt đi thì chúng sẽ sinh sản ngày một nhiều và gây tai hại.
Tuy nhiên, việc tiêu diệt chúng không phải thời gian nào cũng có thể làm được, chỉ có ngày mùng 5/5 âm lịch chúng mới ngoi lên. Bởi vậy, ta không thể để vụt mất cơ hội tốt nhất để trừ khử chúng.
Cơm rượu miền Bắc hạt gạo to, mẩy, tơi, có độ bóng và ươm vàng màu mật.
Do đó mà theo truyền thống, người xưa thường dùng loại thức ăn có đủ vị cay, nóng, ngọt, chua, đắng để giết "sâu bọ" - những con giun, sán, ký sinh trùng trong cơ thể. Và rượu nếp hay cơm rượu nếp là món ăn hoàn hảo hội tụ đầy đủ những vị như thế - đã được trọng dụng.
Ngoài ra, người xưa còn cho rằng, ăn rượu nếp, nhất là khi bụng đoi đói sẽ làm cho các chú sâu trong bụng dễ "say lử đử" rồi chết ngất.
Dưới góc độ khoa học, lớp cám của vỏ gạo nếp rất giàu chất dinh dưỡng, bao gồm cả gluxit, protit, lipit, các muối khoáng.
Trong đó, vitamin nhóm B và chất xơ là có nhiều hơn hết. Do đó, chúng ta ăn cả nước lẫn cái của cơm rượu nếp không những có tác dụng bồi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng mà còn có thể ngăn ngừa các bệnh tim mạch, đột quỵ và cao huyết áp.
Có bao nhiêu loại rượu nếp tất cả?
Mặc dù là món "không thể thiếu" trong dịp Tết Đoan Ngọ nhưng ít ai biết rằng, rượu nếp ở mỗi vùng lại có sự khác nhau đôi chút.
Cụ thể, cơm rượu nếp miền Bắc được nấu bằng gạo nếp với men rượu, ủ khoảng 2 - 3 ngày cho ngấm. Cơm rượu nếp miền Trung là những viên cơm nếp nguyên miếng, thơm ngọt.
Cơm rượu miền Nam có dạng viên tròn, màu trắng.
Cơm rượu nếp miền Nam không để rời mà viên thành từng viên tròn trước khi ủ. Dẫu mang hình dáng nào nhưng đây vẫn là món ăn được nhiều người ưa thích để "diệt sâu bọ".
Liệu rằng ăn rượu nếp sẽ khiến bạn say như uống rượu?
Cần phải hiểu rằng, cơm rượu nếp hay rượu nếp được lên men hoàn toàn từ gạo nếp trong khoảng 3 ngày.
Gạo nếp dùng làm rượu phải là nếp cẩm, nếp cái hoa vàng vẫn nguyên vỏ lụa và lớp cám nên giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein, lipid, các nguyên tố vi lượng và vitamin (nhất là vitamin B1).
Men sử dụng làm rượu nếp cũng được làm từ nhiều loại thảo dược có đặc tính cay, nóng. Về cơ bản men rượu là một hỗn hợp gồm các vi sinh vật có khả năng thủy phân tinh bột thành đường và lên men dịch đường thành rượu.
Do chứa 1 lượng cồn thấp, nên cơm rượu rất khó gây nên cảm giác say xỉn cho người dùng như các loại rượu thông thường.
Dù không gây say nhưng cũng không nên ăn khi bụng đói!
Nhiều người đồn nhau rằng, khi ngủ dậy cần ăn ngay mận, vải, rượu nếp... thì sâu bọ mới dễ chết. Nhưng theo các chuyên gia, việc mới ngủ dậy, hay khi bụng đói mà ăn rượu nếp, trái cây như mận, vải... không tốt cho sức khỏe.
Bởi sau 1 đêm dài, bụng bạn hoàn toàn trống rỗng, việc ăn thực phẩm giàu tính axit sẽ khiến dạ dày dễ kích thích, dẫn đến viêm loét hơn.
Hơn nữa, mận, vải... hay rượu nếp có hàm lượng calo không cao nên không thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, năng lượng để duy trì sự trao đổi chất bình thường của cơ thể. Do đó, bạn có thể ăn sáng xong rồi thưởng thức những món đồ này cũng vẫn chưa muộn!