Những bãi biển trực thuộc vùng Florida (Mỹ) đang khiến người ta khiếp sợ vì trong tuần qua các quan chức y tế Pensacola ban hành cảnh báo về loài sinh vật siêu bé nhỏ mang tên rận biển (ấu trùng sữa - tên khoa học là Linuche unqui culata), ban đầu có thể gây ngứa, phát ban đỏ. Tin tức về những lời cảnh báo đã lan truyền, thúc đẩy những mối quan tâm trên toàn quốc.
Du lịch biển cẩn thận không bị sinh vật lạ tấn công.
Vậy, rận biển là loài sinh vật thế nào? Làm thế nào để bạn nhận biết cũng như phòng tránh chúng khi đi biển? Tin tốt là những sinh vật bé xíu này gây ra nhiều phiền toái hơn là mối nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe. Dưới đây là những gì các chuyên gia y tế muốn bạn nắm rõ về sinh vật mang tên rận biển để có chuyến đi biển tuyệt vời nhất:
Rận biển thực chất là ấu trùng sứa
Theo Bộ Y tế Florida, thuật ngữ rận biển không hoàn toàn chính xác được đặt ra bởi những người bị phát ban lạ sau khi bơi ở vùng ven biển. Có một sinh vật gì đó trông giống như chấy rận nhưng hóa ra chúng là những ký sinh trùng nhỏ bé gây ảnh hưởng đến cá chứ không phải con người.
Phát ban mà chúng ta thường nhận được "là do ấu trùng sứa thu nhỏ bị mắc kẹt dưới áo tắm khi bạn bơi dưới biển". Thông tin này được lưu trên trang web của Sở Y tế vào năm 2017.
Thuật ngữ rận biển không hoàn toàn chính xác được đặt ra bởi những người bị phát ban lạ sau khi bơi ở vùng ven biển.
Nếu da bị xây xát trong quá trình tập luyện, lướt ván, nằm trên bãi biển… khi tiếp xúc ấu trùng sứa biển sẽ bị ngứa, kích ứng. Ấu trùng sứa biển thích dạo chơi trong mái tóc của chúng ta, vì vậy, mặt sau của cổ - nơi tóc tập trung và chạm vào da – là nơi phổ biến gây ra các tổn thương.
Giới quan chức y tế tại Florida nhấn mạnh, ấu trùng sứa không liên quan đến chấy, thường gặp ở trẻ nhỏ và có thể khá dễ lây. Trên thực tế, ấu trùng không thể sống sót trong nước muối ấm và không ở lại trên cơ thể của người bơi lội khi bạn chuyển đến vùng đất khô ráo.
Ấu trùng sứa phổ biến ở khu vực Florida
Theo Bộ Y tế của tiểu ban, phát ban có liên quan đến ấu trúng sứa được ghi nhận dọc theo bờ biển của Florida trong nhiều thập kỷ. Tình trạng này có xu hướng cao điểm từ tháng 3 đến tháng 8 và sự bùng phát có vẻ như là do sự thay đổi dòng hải lưu.
Tần suất và cường độ của ấu trùng sứa trở nên tồi tệ hơn trong những năm gần đây, dựa trên số trường hợp được báo cáo. Hầu hết mọi người có thể điều trị cho chính mình, tuy nhiên, việc hết phát ban là chuyện không phải một sớm một chiều có thể kết thúc.
Các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là ở phần phía nam của tiểu bang - ở các quận Palm Beach và North Broward - nơi dòng Gulf Stream đi qua gần bờ nhất.
Các viên chức bãi biển cảnh báo du khách bằng cách đặt những lá cờ màu tím trên cát, báo hiệu rằng sinh vật biển nguy hiểm có thể ẩn nấp trong nước.
Theo những tin tức mới nhất, bãi biễn Pensacola, nằm trên đảo Florida và giáp với Vịnh Mexico, hiện là bãi biển duy nhất báo cáo sự hiện diện của ấu trùng sứa. Các viên chức bãi biển cảnh báo du khách bằng cách đặt những lá cờ màu tím trên cát, báo hiệu rằng sinh vật biển nguy hiểm có thể ẩn nấp trong nước.
Ấu trùng sứa có thể gây nhiều phiền phức hơn phát ban
Theo ThS.BS Nguyễn Trung Nguyên (Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai), các triệu chứng phổ biến nhất khi bị ấu trùng sứa tấn công chính là phát ban đỏ, ngứa bắt đầu vài giờ sau khi bạn tắm biển và kéo dài 2-4 ngày. Bạn cũng sẽ cảm thấy đau, mụn rải rác. Một số người có thể cảm thấy một cảm giác "gai gai" khi họ đang ở trong nước.
Các triệu chứng phổ biến nhất khi bị ấu trùng sứa tấn công chính là phát ban đỏ, ngứa bắt đầu vài giờ sau khi bạn tắm biển và kéo dài 2-4 ngày.
Nhưng một số người có thể trải nghiệm những phản ứng nghiêm trọng hơn đối với ấu trùng, bao gồm sốt, đau đầu, buồn nôn và mụn nước bị nhiễm trùng. Trẻ em cũng có thể bị sốt cao. Bất cứ ai có loại phản ứng này đều cần gặp bác sĩ, cho dù bạn có bị phát ban hay không.
Theo chuyên gia, một số loài sứa độc có thể gây tình trạng co giật, khó thở. Khi bị sứa châm, cần phải dùng dấm, chanh rửa vết thương tại chỗ sau đó đến cơ sở y tế gần nhất để điều trị. Đặc biệt, trong nước biển và một số loại động vật biển có chứa một loại vi khuẩn có tên khoa học là Vibriovulmficus rất nguy hiểm.
May mắn thay, hầu hết những người mắc bệnh có các triệu chứng không nghiêm trọng. "Chúng thường không gây ra những hiểm họa nghiêm trọng, đó là lý do nhiều người gọi là rận biển hay chấy biển chứ không phải ong biển", Dave Greenwood, Giám đốc an toàn công cộng cho Bãi biển Pensacola, nói với tạp chí Tin tức Pensacola.
Ngứa và phát ban có thể được điều trị bằng kem dưỡng da cortisone 1% không kê đơn hoặc chích thuốc, uống thuốc kháng histamin như Benadryl cũng có thể hữu hiệu trong trường hợp này. Nếu các biện pháp này không phát huy trong vài ngày, hãy gọi bác sĩ của bạn hoặc đến thăm khám tại bác sĩ chuyên khoa da liễu.
Một số người có thể cảm thấy một cảm giác "gai gai" khi họ đang ở trong nước khi bị ấu trùng sứa tấn công.
Tự bảo vệ mình trước ấu trùng sứa
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Nguyên Trưởng khoa Nhi, bệnh viện Bạch Mai), đầu tiên và quan trọng nhất, luôn luôn kiểm tra thông tin để biết mức độ an toàn của nước trước khi bơi tại bãi biển công cộng, và không bơi nếu phát hiện có ấu trùng sứa.
Điều đó đặc biệt đúng nếu bạn đã từng bị phát ban trong quá khứ, điều này có thể khiến bạn dễ bị tổn thương trước phản ứng khác.
Những người bơi lội cũng có thể giảm nguy cơ bị ấu trùng sứa tấn công bằng cách bôi kem chống nắng (có thể bảo vệ da khỏi sự xâm nhập của ấu trùng) và không mặc áo phông, áo sơ mi... trong nước (vì ấu trùng sẽ bị kẹt giữa quần áo và da).
Chuyên gia cũng khuyên mọi người cần tắm ngay lập tức sau khi bơi, cởi bỏ bộ đồ tắm của bạn trước khi tắm. Có một số bằng chứng cho thấy bộ đồ tắm đã khô có thể gây tái phát phát ban, theo nghiên cứu ban đầu về tình trạng này, vì vậy hãy giặt quần áo bằng chất tẩy rửa và làm khô chúng nếu bạn biết mình đã tiếp xúc với ấu trùng sứa.