Hồi đầu tuần, Reuters đưa tin chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho sắp thông qua thêm một thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan. Thương vụ này có giá 7 tỉ USD và có thể được phê duyệt trong vài tuần tới.
Nếu được thông qua, đây sẽ là thương vụ mua bán vũ khí có quy mô lớn thứ hai mà Mỹ - Đài từng thực hiện. Trong vòng 4 năm qua, tổng giá trị vũ khí mà Mỹ bán cho Đài Loan vào khoảng 15 tỉ USD.
Còn theo tờ Wall Street Journal, thỏa thuận 7 tỉ USD mà chính phủ Mỹ sắp thông qua bao gồm các máy bay không người lái (UAV) MQ-9B Reaper có giá 400 triệu USD cùng thiết bị liên quan. Ngoài ra, thỏa thuận còn có AGM-84H/K SLAM-ER, một phiên bản tên lửa tấn công mặt đất tầm xa của tên lửa chống hạm Harpoon.
Tờ New York Times nhận định, tên lửa AGM-84H/K SLAM-ER có tầm bắn vượt qua các hệ thống phòng không của Trung Quốc. Điều này có nghĩa là tên lửa AGM-84H/K SLAM-ER dường như chắc chắn có thể được sử dụng để tấn công các mục tiêu nằm trên lãnh thổ Trung Quốc nếu không may xảy ra chiến tranh Trung - Đài.
Trước đó, vào tháng Tám, Washington cũng đã chốt thương vụ cung cấp cho Đài Bắc 90 tiêm kích đánh chặn tối tân F-16V “Viper” với tổng giá trị 8 tỉ USD.
Theo một thỏa thuận được Mỹ - Đài ký kết trước đó, Mỹ còn tiến hành nâng cấp các chiến đấu cơ F-16 đã lỗi thời từng bán cho Đài Loan trong thập niên 90. Mục đích của hoạt động nâng cấp là trang bị hệ thêm hệ thống công nghệ giúp các tiêm kích F-16 mà không quân Đài Loan đang sử dụng tương xứng với năng lực của F-16V hiện thời và trở thành lực lượng đối chọi với dàn máy bay quân sự của quân đội Trung Quốc.
Lâu nay, Trung Quốc vẫn chỉ xem Đài Loan là một tỉnh ly khai. Bắc Kinh cũng nhiều lần nhấn mạnh, Đài Loan là “vấn đề nhạy cảm và quan trọng nhất trong mối quan hệ Mỹ - Trung”.
Dù không thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức, nhưng Mỹ hiện là đồng minh quan trọng nhất và nhà cung thiết bị quân sự chính cho Đài Loan.
Trong khi đó, hôm 18/9, Đài Loan đã 17 lần điều động các chiến đấu cơ lên đường đối phó với 18 máy bay quân sự Trung Quốc tiến hành tập trận gần eo biển Đài Loan. Theo Reuters, các máy bay Trung Quốc đã băng qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan.
Cụ thể, chia sẻ trên Twitter, Cơ quan Quốc phòng Đài Loan nhấn mạnh, 2 máy bay ném bom H-6, 8 chiến đấu cơ J-16, 4 máy bay chiến đấu J-10 và 4 máy bay quân sự J-11 của quân đội Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan và tiến vào ADIZ (vùng nhận dạng phòng không) phía tây nam Đài Loan vào ngày 18/9.
Không quân Đài Loan đã điều động các máy bay chiến đấu và triển khai hệ thống tên lửa phòng không để giám sát hoạt động của quân đội Trung Quốc.
Trong những tháng gần đây, không quân Đài Loan đã thường xuyên điều động chiến đấu cơ lên đường đối phó với các vụ xâm nhập của máy bay quân sự Trung Quốc.
Cuộc tập trận của Trung Quốc được tiến hành đúng ngày Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach có mặt ở Đài Loan để tham dự lễ tưởng niệm cố lãnh đạo Đài Loan Lý Đăng Huy cũng như tiến hành đối thoại với giới chức Đài Loan. Ông Krach là quan chức cấp cao nhất của Bộ Ngoại giao Mỹ đến Đài Loan trong 40 năm qua.
Ngay trước chuyến thăm 3 ngày tới Đài Loan của ông Krach, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích khi xem đây là hành động vi phạm chính sách một Trung Quốc và 3 thông cáo chung Mỹ - Trung.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân còn đưa ra lời cảnh báo và nhấn mạnh Bắc Kinh sẽ có “phản ứng cần thiết tùy thuộc vào diễn biến tình hình”.