Dù khó khăn kinh tế, Hy Lạp quyết "chơi lớn"?
Hôm 27/12/2019, quân đội Hy Lạp tuyên bố đã ký một thỏa thuận có giá trị 1,5 tỷ USD với nhà sản xuất vũ khí Mỹ Lockheed Martin nhằm nâng cấp các máy bay chiến đấu F-16 lên chuẩn F-16V trong vòng 7 năm.
Đối mặt với căng thẳng biên giới với "đồng minh" NATO là Thổ Nhĩ Kỳ, vào đầu tháng 12/2019, Bộ trưởng Quốc phòng Hy Lạp Nikos Panagiotopoulos tuyên bố 85 chiếc F-16 sẽ được nâng cấp trong bối cảnh quốc gia thuộc EU này mới thoát khỏi khủng hoảng tài chính.
Theo nội dung chi tiết của thỏa thuận, Lockheed Martin sẽ nâng cấp thông qua một nhà thầu phụ Hy Lạp, công việc dự kiến sẽ được hoàn tất vào năm 2027.
Ông Panagiotopoulos cho biết thêm rằng tốc độ nâng cấp nhanh hay chậm phụ thuộc vào số lượng máy bay cần thiết cho các hoạt động quân sự.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã phê duyệt kế hoạch hỗ trợ Không quân Hy Lạp vào năm 2017 và cho rằng đây là hành động "giúp cải thiện an ninh của một đồng minh NATO, một đối tác quan trọng cho sự ổn định chính trị và tiến bộ kinh tế ở châu Âu".
Một đồ họa của nhà sản xuất Lockheed Martin về chương trình nâng cấp F-16V cho Không quân Hy Lạp (Hellenic Air Force).
Quân đội Hy Lạp trong nhiều năm đã bị cắt giảm chi phí quốc phòng do cuộc khủng hoảng tài chính, tuy nhiên trong những năm gần đây, quốc gia này đã mở rộng quan hệ quân sự với Mỹ và đặc biệt cảnh giác với tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ.
Hai quốc gia NATO hiện đang tồn tại tranh chấp về không phận và hải phận, cũng như về tài nguyên ở Đông Địa Trung Hải.
Căng thẳng leo thang sau khi Thổ Nhĩ Kỳ gửi các tàu thăm dò dầu khí tới Cyprus (đảo Síp) và ký một thỏa thuận phân định lãnh hải với Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) ở Libya.
Thỏa thuận nói trên được coi là một thách thức và xâm phạm chủ quyền của Hy Lạp, Israel, Cyprus và Ai Cập.
Thổ Nhĩ Kỳ không che giấu tham vọng với một khu vực ở biển Aegean và Đông Địa Trung Hải bao gồm một số hòn đảo mà Hy Lạp đang kiểm soát. Các cuộc đụng độ giữa F-16 Hy Lạp và F-16 Thổ Nhĩ Kỳ cũng diễn ra chủ yếu trong khu vực này.
F-16 Viper của Hy Lạp có "cửa thắng" F-16C/D và Su-35?
Tại Triển lãm hàng không Singapore vào năm 2012, Lockheed Martin đã trình làng biến thể F-16V Block 70/72 (V là Viper/Rắn lục).
Viper là một gói nâng cấp bao gồm Radar quét mảng pha điện tử chủ động (AESA) AN/APG-83 SABR, máy tính nhiệm vụ mới và bộ tác chiến điện tử, hệ thống tránh va chạm mặt đất tự động và nhiều cải tiến buồng lái.
Ngoài những chiếc F-16V Block 70/72 của Không quân Mỹ, Hy Lạp là quốc gia và vùng lãnh thổ thứ 4 trên thế giới trang bị F-16V sau Bahrain, Slovakia và Đài Loan (TT Trump phê duyệt bán 66 chiếc F-16V Block 70/72 cho Đài Loan vào tháng 8/2019).
Có thể nói, "trái tim" và cũng quyết định sự vượt trội của F-16V so với các máy bay chiến đấu Thổ Nhĩ Kỳ là Radar AN/APG-83. Được phát triển trên cơ sở các radar AESA APG-77 (F-22) và APG-81 (F-35).
Radar AN/APG-66, AN/APG-83 (F-16) và Irbis-E (Su-35)
APG-83 có dải sóng quét rộng, tần số quét và tốc độ quét cao hơn nhiều các loại radar trước đó từng trang bị cho loại máy bay chiến đấu F-16. Với APG-83, F-16V Block 70/72 có khả năng phát hiện nhanh chóng mục tiêu kể cả trong môi trường bị kẻ thù chế áp điện tử mạnh.
Đối thủ giả định đầu tiên của những chiếc F-16V Block 70/72 của Hy Lạp trong tương lai sẽ là F-16 C/D Block 40/50 của Thổ Nhĩ Kỳ với radar AN/APG-69 (V) 9.
Theo nhà sản xuất Northrop Grumman, APG-83 cung cấp các cải tiến vượt trội so với APG-69 bao gồm phát hiện mục tiêu, theo dõi mục tiêu, ngắm mục tiêu, ngắm đa mục tiêu, chống chiến tranh điện tử và thích hợp với tác chiến trên môi trường biển.
Northrop Grumman nhấn mạnh rằng APG-83 có độ tin cậy và tính sẵn sàng cao hơn 3-5 lần nếu so với APG-69.
Theo trang F-16.com, radar APG-83 có tầm xa hơn APG-69, điều này đảm bảo phi công Hy Lạp điều khiển F-16V có thể phát hiện F-16C/D Thổ Nhĩ Kỳ và khai hỏa trước khi đối phương phát hiện.
Mặc dù vào tháng 5/2019, Công ty Aselsan đã tuyên bố phát triển thành công một radar AESA "nội địa"cho F-16 có năng lực tương đương APG-83, tuy nhiên việc thử nghiệm sẽ phải mất nhiều năm (sớm nhất là 2022) và việc đưa vào trang bị cũng sẽ mất thêm một số năm nữa.
"Tin đồn" mua sắm Su-35 nếu trở thành hiện thực có lẽ sẽ là "cứu cánh" của Thổ nếu một cuộc không chiến nổ ra với F-16V Hy Lạp. Su-35 hai động cơ với radar AESA Irbis-E và khả năng siêu cơ động có ưu thế không thể bác bỏ nếu so sánh với F-16V một động cơ.
Tuy nhiên, 36 chiếc Su-35 (theo thông tin mà tờ Daily Sabar đăng tải vào tháng 10/2019) có lẽ sẽ không đủ để khuất phục 85 chiếc F-16V của Hy Lạp, và người Thổ sẽ cần tới một vũ khí tối hậu khác mà người Nga đã cung cấp, hệ thống phòng không S-400.
Video giả định không chiến giữa F-16C/D Thổ Nhĩ Kỳ và F-16V của Hy Lạp.