Trong báo cáo Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương vừa công bố, Lầu Năm Góc liệt Đài Loan vào danh sách “quốc gia” mà Mỹ tăng cường quan hệ đối tác.
Phần mô tả chi tiết nỗ lực của Mỹ nhằm tăng cường quan hệ với các nền dân chủ khu vực nhắc đến Singapore, Đài Loan, New Zealand, Mông Cổ.
“Tất cả bốn quốc gia đóng góp cho những nhiệm vụ Mỹ thực hiện trên toàn thế giới, chủ động tiến hành nhiều bước đi góp phần duy trì trật tự quốc tế tự do - cởi mở. Họ là đối tác tự nhiên, tài giỏi và đáng tin”, báo cáo viết.
Lầu Năm Góc từ chối bình luận về nội dung trên. Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách vấn đề an ninh Ấn Độ - Thái Bình Dương Randall Schriver ngày 6.6 cũng không nhắc đến báo cáo, tuy nhiên ông khẳng định: “Mỹ nhận thấy mối đe dọa Đài Loan phải đối mặt đang gia tăng. Chúng tôi có nghĩa vụ bảo vệ căn cứ theo Đạo luật quan hệ Đài Loan (TRA)”.
Phía chính quyền Đài Bắc lên tiếng cảm ơn Lầu Năm Góc tỏ ý ủng hộ. Cơ quan ngoại giao hòn đảo tự trị còn nhấn mạnh: “Đứng ở tuyến đầu chống lại sự hung hăng của Trung Quốc, Đài Loan đang chịu áp lực cùng mối đe dọa lớn”.
Giới phân tích đánh giá đây là đòn công kích mới nhất của chính quyền Tổng thống Donald Trump giữa lúc hai nước đang đối đầu căng thẳng trên nhiều lĩnh vực. Vài nội dung đề cập Đài Loan với tư cách một quốc gia trước đây thường chỉ là phát ngôn sai từ giới chức Mỹ chứ chưa hề xuất hiện trong một báo cáo được biên soạn cẩn thận như lần này.
Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan dường như còn có ý đẩy căng thẳng lên cao, khi ngay phần giới thiệu báo cáo đã xác định Trung Quốc muốn tạo lập “trật tự áp bức”.
“Trung Quốc tìm cách tái sắp xếp trật tự khu vực theo hướng có lợi cho họ bằng cách hiện đại hóa quân đội, triển khai chiến dịch gây ảnh hưởng, dùng sức mạnh kinh tế cưỡng ép nước khác”, theo quyền Bộ trưởng Shanahan.
Trung Quốc luôn xem Đài Loan như phần lãnh thổ không thể tách rời. Mỹ dù không lập quan hệ ngoại giao chính thức nhưng luôn hậu thuẫn mạnh mẽ và cung cấp vũ khí cho hòn đảo tự trị.
Chuyên gia Bonnie Glaser thuộc Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nhận định xem Đài Loan là quốc gia và mô tả họ như đối tác quốc phòng quan trọng trong chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương là động thái nhằm phục vụ mục tiêu khuyến khích giới chức Đài Bắc tăng cường mức độ tự trị, khiến mối quan hệ với hòn đảo này thêm chặt chẽ, qua đó giúp Mỹ có thêm lợi thế trước Trung Quốc.