Ngày 24/12, Bệnh viện Việt Đức tổ chức buổi họp báo cung cấp thông tin trong cùng một ngày- ngày 12 /12/ 2018, bệnh viện đã thực hiện thành công một loạt các ca phẫu thuật lấy – ghép nhiều tạng hết sức đặc biệt từ một người cho đa tạng bị chết não.
Những lần đầu tiên của chuyên ngành ghép tạng tại Việt Nam và Bệnh viện Việt Đức
GS.TS Trần Bình Giang- Giám đốc Bệnh viện Việt Đức thông tin về ca lấy- ghép đa tạng
Tại buổi họp báo, GS. TS Trần Bình Giang- Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, lần đầu tiên Bệnh viện Việt Đức thực hiện thành công kỹ thuật ghép hai phổi từ người cho chết não, với kíp mổ hoàn toàn là các thầy thuốc của bệnh viện.
Lần đầu tiên ở Việt Nam, đã thực hiện lấy đồng thời 6 tạng để ghép từ cùng một người cho đa tạng chết não. (Theo các số liệu thống kê ở Việt Nam, kỷ lục lấy và ghép nhiều tạng nhất là 5 tạng (26/2/2018); có 02 ca ghép phổi đã được thực hiện tại các bệnh viện quân đội 103 (21/2/2017) và 108 (26/2/2018) với kíp phẫu thuật là các thầy thuốc Việt Nam và các chuyên gia nước ngoài về ghép phổi)
Lần đầu tiên ở Việt Nam và Bệnh viện Việt Đức đã tiến hành ghép 5 tạng cùng một thời điểm cho 4 bệnh nhân (1 tim, 2 phổi, 1 gan, 1 thận), và kết hợp điều phối “xuyên Việt” 1 thận cho bệnh nhi ở thành phố Hồ Chi Minh. Sau hơn 10 ngày, tất cả 6 tạng ghép đều tiến triển thuận lợi.
Các bác sĩ tiến hành lấy-ghép đa tạng
Quyết định “cân não” trước ca ghép hai phổi cho nam thanh niên 17 tuổi
Chia sẻ với các phóng viên báo chí, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, đây là một trường hợp hiến tạng, ca ghép đa tạng, ghép phổi vô cùng đặc biệt.
Người hiến tạng là nam giới 40 tuổi (Ninh Bình), tiền sử khỏe mạnh, chết não do bị phình mạch não vỡ, điều trị tích cực ở Bệnh viện Bạch Mai không có kết quả. Người nhà bệnh nhân cho biết, ngay từ khi khỏe mạnh, anh đã luôn tha thiết sẽ được hiến tạng nếu sau này có mệnh hệ gì không qua khỏi.
“Tới khi không may bị chết não, gia đình bệnh nhân đã thông qua Hội Chữ thập đỏ tỉnh Ninh Bình bày tỏ nguyện vọng được hiến tạng. Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia đã làm thủ tục điều phối bệnh nhân về Bệnh viện Việt Đức để hiến tạng”- GS. TS Trần Bình Giang cho biết.
Có được 6 tạng hiến gồm tim, 2 phổi, 1 gan, 2 thận, các bác sĩ đã tính toán rất kỹ việc ghép cho những bệnh nhân đang trong tình huống nguy kịch.
Theo thông tin của GS.TS Trần Bình Giang, bệnh nhân nhận phổi để ghép là nam giới tên N.V.Đ, 17 tuổi, được chuyển đến Bệnh viện Việt Đức từ Trung tâm Hô hấp, bệnh viện Bạch Mai, trong tình trạng rất nặng, nằm trên giường thở ô xy liên tục, tình trạng suy dinh dưỡng rất nặng (chỉ số BMI = 13,3).
Bệnh nhân đã được sinh thiết và chẩn đoán xác định mắc bệnh Bệnh mô bào ở Phổi (một dạng bệnh ung thư rất đặc biệt – không có giải pháp điều trị triệt để), và được truyền hóa chất nhiều đợt.
Các bác sĩ tiến hành lấy-ghép đa tạng
Diễn biến bệnh lý của bệnh nhân nặng liên tục từ hơn 5 năm nay, với các biểu hiện của bệnh kén hóa và nhiễm trùng phổi rất nặng, đã phải mổ 1 bên phổi phải và bơm thuốc gây dính màng phổi bên trái do kén khí phổi vỡ tái diễn, và điều trị rất nhiều lần tại Bệnh viện Nhi Trung ương và gần đây là Bệnh viện Bạch Mai.
Kèm theo là các bệnh lý cơ quan khác, như sỏi thận phải (mổ 2016 ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức), sỏi trong gan (chưa có chỉ định can thiệp), suy chức năng gan do hóa chất.
“Tiên lượng tử vong của bệnh nhân rất cao trong một vài tháng. Giải pháp điều trị duy nhất trên thế giới là phẫu thuật ghép hai phổi. Hiện trạng của bệnh nhân rất phù hợp để thực hiện ngay phẫu thuật ghép phổi”- GS.TS Trần Bình Giang nói.
GS. TS Trần Bình Giang cho biết thêm, lần này bệnh nhân điều trị tại Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch mai hơn 20 ngày do đợt nhiễm trùng cấp các kén phổi, đã ổn định và có thể chuyển Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức xét ghép phổi. Trên phim chụp cắt lớp ngực, gần toàn bộ tổ chức phổi của bệnh nhân đã bị tiêu hủy hết thành các nang – kén khí, không còn hoạt động chức năng.
“Hội đồng chuyên môn của các bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai và các chuyên gia đã rất “cân não” trước khi quyết định ghép phổi cho bệnh nhân bởi sức khỏe bệnh nhân quá yếu và ghép phổi là kỹ thuật khó. Tuy nhiên, nếu không ghép thì bệnh nhân sẽ không qua khỏi”- GS.TS Trần Bình Giang nói.
5 phòng mổ liên tục và 500 cán bộ y tế thực hiện lấy- ghép đa tạng
GS.TS Nguyễn Hữu Ước, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch Lồng ngực, người trực tiếp ghép phổi cho bệnh nhân cho hay, ca phẫu thuật ghép phổi bắt đầu được thực hiện từ 9 giờ, kết thúc lúc 23 giờ.
Hai ngày đầu sau ghép, tình trạng bệnh nhân ổn định như dự kiến; hoạt động phổi ghép tốt; mô phổi co hồi vừa với lồng ngực người nhận phổi, nên đã được ngừng ECMO, mổ đóng vết mổ ngực và mở khí quản chăm sóc phổi.
Sau 10 ngày diễn biến sức khoẻ bệnh nhân rất thuận lợi, các thông số chuyên môn liên quan đến phổi ghép đều tiến triển tốt. Chứng tỏ ca ghép hai phổi đã rất thành công về kỹ thuật.
Trước khi ghép phổi, tình trạng của bệnh nhân rất nặng, cân nặng chưa đầy 30kg
Tuy nhiên theo GS.TS Nguyễn Hữu Ước, toàn trạng bệnh nhân còn rất nặng, và diễn biến hậu phẫu còn phức tạp do toàn trạng bệnh nhân quá suy kiệt và một số tổn thương phối hợp ở cơ quan khác. Đến hôm nay, bệnh nhân đã không còn phải thở máy.
Trường hợp khác của ca hiến- ghép đa tạng này tiếp theo là bệnh nhân nhận tim. Đây là bệnh nhân nam, 60 tuổi, mắc bệnh cơ tim giãn nở giai đoạn cuối, đang điều trị hồi sức tích cực chờ ghép tim tại Bệnh viện Việt Đức (thở máy, bóng đối xung nội động mạch chủ), nguy cơ tử vong rất cao trong vòng 1 tháng nếu không có tim hiến để ghép.
Diễn biến sau ghép ổn định. Hiện bệnh nhân đã ngồi dậy ăn uống và sinh hoạt tại phòng cách ly sau ghép tim.
Người nhận gan là bệnh nhân nữ, 63 tuổi, mắc bệnh u gan. Tiến triển sau ghép rất thuận lợi. Ca nhận thận và ghép tại Bệnh viện Việt Đức là bệnh nhân nam, 41 tuổi, bị suy thận giai đoạn cuối. Tiến triển sau ghép ổn định.
Một quả thận còn lại được chuyển vào TP.HCM ghép cho bệnh nhi tại Bệnh viện Nhi đồng II / TP.HCM. Bệnh nhi nam giới, 15 tuổi, mắc suy thận giai đoạn cuối cần ghép thận gấp, được Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia hỗ trợ điều phối “xuyên Việt” (bằng hàng không dân dụng của Vietnamairlines) cho 1 quả thận lấy từ người cho đa tạng chết não tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Diễn biến sau ghép ổn định, bệnh nhân tỉnh táo, tự thở tốt, ăn uống được.
Bệnh nhân đang hồi phục tốt sau ghép phổi
GS. Giang cho biết, đây là lần đầu tiên Bệnh viện Việt Đức thực hiện thành công kỹ thuật ghép hai phổi từ người cho chết não, với kíp phẫu thuật hoàn toàn là các thầy thuốc của bệnh viện. Là lần đầu tiên tại Việt Nam đã thực hiện lấy đồng thời 6 tạng để ghép từ một người cho chết não.
"Cùng một lúc, bệnh viện đã tổ chức các êkip lấy tạng, ghép gan với hàng trăm người, sáng đèn xuyên đêm để thực hiện thành công các ca ghép tạng này", GS Giang chia sẻ. Tổng số nhân lực tham gia đồng thời 5 ca lấy- ghép đa tạng này lên tới gần 500 người.
Tính đến ngày 21/12, Việt Nam đã thực hiện thành công 3.200 ca ghép thận, 105 ca ghép gan, 27 ca ghép tim, 1 ca ghép tim và thận, 1 ca ghép tim và phổi, 3 ca ghép phổi.
Bệnh viện Việt Đức đã thực hiện 756 ca ghép tạng, trong đó có 1 ca ghép phổi, 19 ca ghép tim (6 ca hỗ trợ ghép ở các bệnh viện khác), 1 ca ghép tim và thận, 680 ca ghép thận, 55 ca ghép gan.