Theo quan sát, vào sáng sớm ngày 5-3 tại chợ đầu mối nông sản Tam Bình (Thủ Đức), hàng nông sản của TQ tập kết ở đây rất nhiều, từng xe vận tải lớn xếp thành hàng chạy dài chờ giao dịch. Tại đây, hầu hết các thùng hàng khi được chuyển xuống hoàn toàn chữ TQ không hề có một chữ Việt Nam nào.
Đặc biệt hơn, ở đây còn có cả một khu vực khá độc lập (trong khu dành cho trái cây ngoại nhập) chỉ chuyên kinh doanh các loại trái cây (phần lớn là nhập khẩu từ TQ) với các thùng nho, lê, lựu, đào xếp thành hàng dài…
Hiện nay, một bộ phận người tiêu dùng Việt Nam có tâm lý rất e ngại đối với các mặt hàng xuất xứ từ TQ. Do vậy, để dễ dàng bán được hàng, các chủ hàng cũng như tiểu thương thường “lập lờ đánh lận con đen” về nguồn gốc hàng hóa.
Anh Nguyễn Văn H., một trong những “cò” rau quả (người chuyên môi giới để bán hàng cho các chủ hàng tại chợ đầu mối) ở chợ này cho biết: “Bây giờ, nếu muốn bán được rau quả Trung Quốc thì thường phải “dán nhãn” nội cho mặt hàng này”.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, bà Nguyễn Thanh Hà, Phó giám đốc chợ đầu mối Tam Bình cho biết: “Hiện nay, trong khoảng gần 1.500 tấn rau củ về chợ mỗi đêm thì hàng TQ chiếm khoảng 280 tấn... Hàng đêm anh em BQL chợ cũng chỉ mới lấy mẫu kiểm định dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên hàng nội, còn đối với hàng TQ chưa thực hiện lấy mẫu kiểm định, chỉ kiểm tra về mặt giấy tờ, hóa đơn chứng từ.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra mẫu rau củ, trái cây. Nhưng thực tế, việc kiểm hàng Việt Nam còn chưa hết, thì sao có thể kiểm được hàng nhập khẩu".
Chợ đầu mối Bình Điền tình hình cũng tương tự, đại diện BQL chợ cho biết, trung bình tổng lượng hàng rau củ, trái cây về chợ khoảng 950 tấn một đêm, trong đó hàng TQ chiếm khoảng 95- 150 tấn. Thông thường mỗi đêm cơ quan chức năng lấy từ 7 - 8 mẫu rau củ, trái cây ngoại nhập để kiểm nghiệm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu.
Một số thương nhân kinh doanh hàng rau củ quả có mẫu bị phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hoặc thuốc trừ sâu sẽ bị nhắc nhở, xử phạt cảnh cáo, còn đối với những trường hợp vi phạm nặng thì sẽ tịch thu lô hàng đó để xem xét xử phạt theo quy định.
Chị Nguyễn Thanh Hoài, một tiểu thương tại chợ đầu mối Bình Điền phân bua: "Bây giờ rất nhiều loại rau, củ nhập từ TQ. Hầu như ở chợ này sạp nào cũng bán, hàng Việt và hàng TQ ngang giá nhau. Trong khi đó, rau, củ TQ luôn màu mỡ, bắt mắt hơn nhiều so với rau trồng trực tiếp trong nước.
Thêm nữa, bán rau TQ vẫn chạy và nhanh hơn rau nội nếu mình chỉ bán hàng trong nước thì không thể cạnh tranh lại được vì giá cả hàng TQ rẻ hơn rất nhiều so với hàng sản xuất trong nước. Để giữ được các mối quen và có lời, chúng tôi đành phải bán hàng này mặc dù biết là hàng TQ có nhiều nguy cơ độc hại. Những tiểu thương ở các chợ lẻ ttrong thành phố, các nhà hàng, quán ăn đều thích rẻ, nếu lấy hàng TQ họ sẽ có nhiều lời hơn".
Theo các tiểu thương buôn bán tại những chợ đầu mối thì hàng nông sản TQ hiện nay chiếm đa số ở thị phần giá rẻ. Mặc dù phải chịu chi phí vận chuyển khá xa, từ các cửa khẩu khu vực phía Bắc qua đường bộ vào TP.HCM, hoặc theo đường biển về, nhưng rau, củ, trái cây của TQ vẫn có giá bán rẻ hơn hàng trong nước. Đơn cử, giá các loại nông sản như tỏi, gừng, hành, cà rốt, khoai tây... nhập khẩu thì giá bán sỉ, lẻ chỉ bằng 2/3, thậm chí bằng một nửa so với hàng nông sản trong nước.
Có một nghịch lý hiện nay là người tiêu dùng có tâm lý rất e ngại đối với hàng hóa của TQ nhất là mặt hàng thực phẩm nhưng nhờ yếu tố giá thành rẻ mà nó vẫn tràn ngập trên thị trường.
