Theo Forbes, Ukraine có thể đã nhận được khoảng 350 xe tăng do NATO viện trợ kể từ đầu cuộc xung đột đến nay. Tuy nhiên, với cường độ của cuộc xung đột thì con số này chẳng thấm vào đâu, khi mà Nga đã vô hiệu hóa khoảng 13.019 xe tăng và xe chiến đấu bọc thép của Ukraine kể từ tháng 2/2022 đến nay.
Mặc dù được cam kết viện trợ thêm 71 chiếc Leopard 2, 31 chiếc Abrams và 14 chiếc Challenger 2. Nhưng số xe tăng này không đủ để Ukraine duy trì khả năng chiến đấu với Nga, chưa kể việc họ đã mất nhiều xe tăng phương Tây khi phản công trong vài tháng qua.
Trong khi đó, các nước sử dụng xe tăng Leopard 2 chưa đưa ra bất cứ cam kết nào sẽ viện trợ bổ sung dòng xe này cho Ukraine. Vương quốc Anh cũng thông báo sẽ không bù đắp lại những chiếc Challenger 2 bị Nga phá hủy trước đó.
Mỹ cũng chưa có thông báo sẽ gửi thêm xe tăng Abrams cho Ukraine, bất chấp nhiều ý kiến cho rằng, chỉ 31 chiếc Abrams là không đủ để Ukraine xoay chuyển tình thế.
phương tiện chiến đấu của Ukraine bị phá hủy trên chiến trường.
Điều này đẩy Ukraine vào tình thế khó khăn. Và nếu chiến sự tiếp tục kéo dài, để duy trì đà phản công Ukraine sẽ phải cần nhiều xe tăng hơn nữa. Trong khi đó, theo ước tính của NATO thì mỗi năm Nga có thể sản xuất 200 chiếc xe tăng mới.
Để đáp ứng nhu cầu về xe tăng cho Ukraine, các đồng minh phương Tây đã đưa ra một giải pháp tình thế, đó là trả tiền cho công ty CSG Defense của Séc để lấy những chiếc T-72 cũ do Liên Xô sản xuất vào những năm 1980.
Những chiếc xe tăng này sẽ được thay thế động cơ mới, một số thiết bị điện tử, bổ sung áo giáp phản ứng nổ và sau đó chuyển chúng đến Ukraine với tên gọi mới là T-72EA.
Vào tháng 10/2023, Đan Mạch cũng đã cam kết cung cấp cho Ukraine ít nhất 15 chiếc T-72EA như một phần của gói viện trợ trị giá 520 triệu USD, bao gồm xe chiến đấu bộ binh BMP-2, xe kỹ thuật, máy bay không người lái và một số đạn dược. Cam kết này nâng số lượng T-72EA mà các đồng minh đã thay mặt Ukraine thanh toán lên con số 105.
Xe tăng T-72 của Ukraine.
Trước đó, vào hồi đầu năm 2023, Mỹ và Hà Lan cũng đã hợp tác đặt mua 90 xe tăng nâng cấp T-72EA để viện trợ cho Ukraine. Sự xuất hiện của số xe tăng này sẽ làm tăng đáng kể khả năng chiến đấu của Quân đội Ukraine hiện nay.
Dù truyền thông phương Tây thừa nhận T-72EA không phải là loại xe tăng tốt nhất trong kho vũ khí của Ukraine nhưng nó cũng không phải là loại tệ nhất, đặc biệt là trong thời điểm Ukraine đang chịu nhiều tổn thất về lực lượng và các phương tiện chiến đấu, thì đây là phương án hợp lý bổ sung các loại vũ khí có uy lực để Ukraine tiếp tục phản công trong một cuộc chiến tiêu hao.
Theo Forbes, hiện vẫn còn hàng trăm chiếc T-72M cũ được cất giữ trong kho của các quốc gia thuộc Khối Hiệp ước Warsaw trước kia trên khắp châu Âu và số xe tăng này đủ điều kiện để nâng cấp lên thành T72EA.
CSG Defense cho biết những cải tiến trên T-72EA sẽ giải quyết thành công một số vấn đề còn tồn tại trên phiên bản T-72 ban đầu, đặc biệt là ở khả năng ngắm bắn, tính cơ động và khả năng tự bảo vệ.
Một bãi chứa T-72 của Nga.
Động cơ diesel 780 mã lực ban đầu sẽ được thay thế bằng động cơ mới có công suất là 840 mã lực, bên cạnh đó xe cũng sẽ được trang bị hệ thống thông tin mới và kính ngắm ảnh nhiệt hiện đại, đồng thời bổ sung thêm các lớp áo giáp phản ứng nổ ở một số vị trí quan trọng.
Thực tế, xe tăng T-72 ra đời từ thời kỳ chiến tranh Lạnh nên không thể tránh khỏi những sai sót cơ bản. Ví dụ như thiết kế tháp pháo không có khoang chứa đạn riêng, khiến kíp lái dễ bị tổn thương nếu như bị đối phương tấn công vào bộ phận này. Tuy nhiên, Ukraine cũng không có nhiều sự lựa chọn khi họ đang ở trong điều kiện như hiện nay. Vì vậy, T-72EA sẽ là lựa chọn khả thi nhất của Ukraine trong tình hình hiện tại.
Tuy nhiên, không chỉ Ukraine cần những chiếc T-72, các chuyên gia cho rằng, khi cuộc xung đột bước sang năm thứ ba, T-72 thực sự có tầm quan trọng lớn đối với cả Ukraine và Nga. Dự trữ T-90 và T-80 ở Nga dường như sắp cạn kiệt, điều này có thể khiến những chiếc T-72 vẫn đang được cất giữ trong kho trở thành lựa chọn bổ sung cho Điện Kremlin.