Một nhóm nổi dậy mạnh hàng ở Syria và được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn hôm qua (30/9) đã bắt đầu rút khỏi các khu vực ở phía bắc Syria theo một thỏa thuận đạt được dưới sự làm trung gian của Ankara và Moscow.
Thỏa thuận này nhằm tránh một chiến dịch tấn công quân sự quy mô lớn của chính quyền Syria nhằm vào thành trì lớn cuối cùng của phe nổi dậy ở quốc gia Trung Đông, một cơ quan giám sát cho biết.
Theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria có trụ sở ở Anh, lực lượng chiến binh đến từ nhóm Faylaq al-Sham "đã bắt đầu rút ra khỏi khu vực nông thôn phía bắc Aleppo và vùng ngoại ô phía tây của thành phố này. Lực lượng nổi dậy mang theo vũ khí hạng nặng, gồm cả xe tăng và đại bác".
Hoạt động rút quân trên diễn ra đúng theo kế hoạch được thỏa thuận trong tháng này giữa Nga – đồng minh của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad, và Thổ Nhĩ Kỳ – đồng minh của phe nổi dậy.
Mục tiêu của thỏa thuận là nhằm giúp tránh một chiến dịch tấn công quân sự quy mô lớn của quân chính phủ nhằm vào tỉnh Idlib và các vùng lãnh thổ xung quanh, trong đó có cả một vùng phi quân sự. Idlib hiện là thành trì lớn cuối cùng của phe nổi dậy Syria và chính quyền của ông Assad đang đặt ra mục tiêu giành lại tỉnh này.
Nhóm Faylaq al-Sham có khoảng từ 8.500 đến 10.000 chiến binh. Nhóm này là một phần của liên minh phe nổi dậy có tên là Mặt trận Giải phóng Quốc gia (NLF).
Đây là liên minh được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, người đứng đầu Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria – ông Rami Abdel Rahman cho biết.
NLF được thành lập hồi tháng 8 và đây là liên minh được sáp nhập từ các nhóm Hồi giáo Ahrar al-Sham; Nureddine al-Zinki và một số phe nhóm nổi dậy khác được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.
NLF có mục đích là chống lại ảnh hưởng ngày càng gia tăng của nhóm nổi dậy Hayat Tahrir al-Sham (HTS) – một nhóm được dẫn dắt bởi lực lượng từng là chi nhánh của tổ chức khủng bố Al-Qaeda và hiện đang kiểm soát 60% tỉnh Idlib.
NLF kiểm soát phần còn lại của Idlib nhưng cũng đang hoạt động tích cực ở một số khu vực lân cận gồm tỉnh Aleppo, Hama và Latakia.
"NLF là nhóm mạnh thứ hai ở phía bắc Syria xét về thiết bị, vũ khí quân sự và đứng thứ ba về quy mô nhân lực", ông Abdel Rahman cho hay.
Vào ngày 17/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã nhất trí thiết lập một khu vực phi quân sự sau các cuộc hội đàm ở thành phố nghỉ dưỡng Sochi của nước Nga.
Theo thỏa thuận, một khu vực hành lang rộng 15-20 km (9-12 dặm) sẽ được thiết lập vào ngày 15/10 và từ khu vực đó, tất cả các chiến binh phải rút quân, nhường đường cho các lực lượng Nga, Thổ Nhĩ Kỳ vào tiến hành các cuộc tuần tra, giám sát.
Tiến trình này sẽ dẫn đến kết quả là "tất cả các chiến binh cực đoan phải rút khỏi" Idlib, Tổng thống Putin đã phát biểu như vậy tại thời điểm ký kết thỏa thuận.
Trong khi đó, Tổng thống Erdogan khẳng định, biện pháp mà họ vừa đạt được sẽ giúp "ngăn chặn một cuộc khủng hoảng nhân đạo".
Quân chính phủ Syria được Nga hậu thuẫn đã tập hợp lực lượng hùng hậu ở xung quanh tỉnh Idlib trong những tuần gần đây.
Diễn biến này làm dấy lên quan ngại về viễn cảnh quân đội trung thành với Tổng thống Assad sẽ phát động một chiến dịch tổng tấn công từ cả trên không và trên mặt đất nhằm vào Idlib với mục tiêu là giành lại thành trì lớn cuối cùng của phe nổi dậy.
Liên Hợp Quốc cảnh báo một chiến dịch tấn công quy mô lớn vào Idlib sẽ gây ra một thảm họa nhân đạo khủng khiếp và có thể sẽ trở thành một trong những cuộc xung đột đẫm máu nhất trong cuộc nội chiến kéo dài hơn 7 năm qua ở Syria.