Đâu là loài chim lớn nhất trong lịch sử? Câu hỏi tưởng như đơn giản này hóa ra đã gây ra tranh cãi rất lớn cho giới khoa học trong thời gian dài. Các ứng viên được nâng lên đặt xuống, đưa ra rồi lại bác bỏ, vì các phát hiện mới liên tục được tìm ra. Lần gần nhất là vào thế kỷ 19, với loài chim Aepyornis maximus.
Có điều ở thời điểm hiện tại, chúng ta đã có loài chiến thắng rồi. Nó mang tên Vorombe titan - một loài chim mới được Hội Động vật học London (Anh Quốc) phân loại.
Vorombe titan thuộc họ chim Voi - các loài chim không bay khổng lồ trong họ Aepyornithidae. Đây là kết luận được đưa ra sau cuộc phân loại được đánh giá là lớn nhất lịch sử của hội, khi các chuyên gia khám nghiệm mẫu vật của hơn 346 cá thể chim voi.
Theo số liệu trong báo cáo, V. titan đã tung hoành khắp các đảo của châu Phi và Madagascar trước khi tuyệt chủng vào khoảng 1000 năm trước. Chúng thực sự là những con chim to bậc nhất thế giới, khi nặng tới 860kg và có chiều cao khoảng trên 3m. Nguyên nhân tuyệt chủng của chúng cũng không có gì lạ: vì sự xuất hiện của con người.
Trên thực tế, đảo Madagascar đã từng là nơi cư ngụ của rất nhiều loài vật khổng lồ (megafauna), như vượn cáo khổng lồ, rùa khổng lồ, và cả hà mã nữa. Nhưng trong số đó, chim voi được đánh giá là lớn nhất.
"Chim voi là một trong những loài lớn nhất tại Madagascar khi ấy, và có thể đóng vai trò quan trọng trong lịch sử tiến hóa của đảo," - James Hansford, chuyên gia của nhóm nghiên cứu cho biết.
"Những loài vật có cơ thể khổng lồ tạo ra ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái. Chúng ăn thực vật và phân phối hạt giống thông qua bài tiết. Hiện tại Madagascar vẫn phải chịu ảnh hưởng lớn sau khi chim voi tuyệt chủng."
Hansford và đồng nghiệp của mình là Samuel Turvey đã muốn xác định một lần cuối cùng về việc đâu là loài chim lớn nhất trong lịch sử. Họ khám nghiệm hàng trăm mẫu hóa thạch, đưa vào các mô hình toán học phức tạp để tìm ra các điểm khác biệt trong đó.
Cuối cùng, họ xác định được chim voi có 3 nhóm chính và 4 loài, trong khi các nhà khoa học trước kia xác định tới 15 loài.
Đây cũng là lần đầu tiên trong vòng 80 năm, họ chim voi được đánh giá nghiêm ngặt đến như thế. Và với phát hiện lần này thì V. titan đã chính thức hạ A. maximus để độc chiếm ngôi đầu
V. titan trước kia được xếp vào một nhánh của A. maximus (thế nên A. maximus mới được đứng đầu). Tuy nhiên qua các nghiên cứu mới nhất, V. titan thực chất là một loài chim khác hẳn, dựa trên kích thước và cấu trúc của xương.
Cả hai loài này đều không còn nữa. 1000 năm trước, nạn săn bắt bừa bãi và trộm trứng chim đã khiến toàn bộ V. titan bị tuyệt chủng. Dù vậy, phát hiện lần này có thể giúp con người không bao giờ lặp lại sai lầm như vậy nữa.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí của Hiệp hội Hoàng gia Khoa học Mở.
Tham khảo: Science Alert