Chắc hẳn, bố mẹ nào đã từng xem qua đoạn phim hơn 6 phút "Giá như tôi biết sớm hơn" đều cảm thấy ngậm ngùi tiếc nuối cho câu chuyện của các nhân vật trong phim. Nhưng không dừng lại ở đó, đoạn viral clip này cũng chính là những bài học quý cho các bậc phụ huynh về vấn đề dinh dưỡng cho con. Cùng tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này qua sự phân tích của chuyên gia dinh dưỡng nhé!
Mỗi đứa trẻ trong đoạn phim gặp một vấn đề khác nhau, nhưng điểm chung đều là hậu quả của việc ba mẹ thiếu hiểu biết về dinh dưỡng dẫn đến không bổ sung vi chất dinh dưỡng cho con. Vậy bác sĩ có thể cho biết vi chất dinh dưỡng là gì và hậu quả của việc thiếu vi chất dinh dưỡng?
TS. Bs Phan Bích Nga: Vi chất dinh dưỡng là các chất mà cơ thể chúng ta chỉ cần với một lượng rất nhỏ nhưng nếu thiếu sẽ gây nên những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe. Có khoảng 90 vi chất dinh dưỡng khác nhau cần thiết cho cơ thể. Các vi chất dinh dưỡng tham gia vào việc xây dựng nên các tế bào, các mô, vào các hoạt động hô hấp, chuyển hóa, bài tiết của tế bào, xây dựng nên hệ thống miễn dịch của cơ thể, tham gia vào cơ chế hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể, duy trì sự cân bằng của hệ thống nội môi, giúp phục hồi các tế bào, các mô tổn thương, là thành phần chủ yếu để tạo ra các hóc-môn, các dịch tiêu hóa…
Thiếu vi chất dinh dưỡng được xem như "nạn đói tiềm ẩn" với biểu hiện không rõ ràng nhưng hậu quả rất nghiêm trọng nếu để lâu bởi những hệ lụy đến sức khỏe trí tuệ, thể lực, chiều cao và khả năng miễn dịch của trẻ, không chỉ ở hiện tại mà còn ở tương lai. Tuy nhiên, phần lớn cha mẹ đều không có hiểu biết về vấn đề này.
Thông qua đoạn phim cũng như thực tế nuôi con của các cha mẹ Việt, BS có thể chỉ ra những sai lầm phổ biến của ba mẹ khi bổ sung dinh dưỡng cho con?
TS. Bs Phan Bích Nga: Sai lầm của bố mẹ thường đến từ việc bổ sung thiếu hoặc thừa các vi chất. Ví dụ, nhiều bố mẹ chỉ bổ sung vitamin D cho con khi mới sinh. Sau khi con uống hết 1 lọ do bác sĩ sản kê thì dừng hẳn. Cho đến khi trẻ có các dấu hiệu còi xương, thấp bé và đến khám thì chúng tôi mới phát hiện ra (giống như câu chuyện của các nhân vật trong clip).
Một sai lầm khác là bố mẹ nghĩ canxi là vi chất duy nhất và quan trọng nhất giúp con phát triển chiều cao, nên thường bổ sung một cách tùy ý, nhưng trên thực tế, còn có nhiều vi chất quan trọng khác tham gia vào việc tạo xương; ngoài ra việc hấp thu canxi vào xương còn phụ thuộc vào dầu mỡ từ chế độ ăn hay nguồn vitamin D, vitamin K2 và nhiều vi chất khác như vitamin, sắt, kẽm…mà thiếu một trong các yếu tố này đều ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ.
Trong đoạn phim ngắn, cả 4 vị phụ huynh đều có điều kiện kinh tế tốt nhưng con của họ vẫn gặp vấn đề về dinh dưỡng? BS có thể lý giải tại sao khi chất lượng cuộc sống đã được cải thiện thì tỉ lệ trẻ em Việt Nam thiếu vi chất vẫn rất cao?
TS. Bs Phan Bích Nga: Nguyên nhân bệnh lý dẫn tới tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ có thể là do trẻ mắc các bệnh đường tiêu hóa khiến quá trình hấp thu vi chất dinh dưỡng bị ảnh hưởng, hoặc những trẻ có hệ miễn dịch kém hay bị mắc bệnh khiến trẻ chán ăn dẫn đến thiếu chất. Ngoài ra, tình trạng này còn gặp ở những trẻ bị nhiễm ký sinh trùng (giun, sán).
Một nguyên nhân quan trọng khác nữa chính là do khẩu phần ăn kém đa dạng, chưa đáp ứng đủ nhu cầu khuyến nghị các vi chất dinh dưỡng. Khẩu phần ăn của người dân Việt Nam nói chung, đặc biệt là trẻ em đều không cung cấp đủ vi chất dinh dưỡng theo nhu cầu của cơ thể.
Nhiều bậc phụ huynh, ngay cả ở khu vực thành thị cũng hiểu khá mơ hồ về tầm quan trọng của vi chất. Thậm chí có không ít người nghe thực phẩm nào đó được bổ sung vi chất, không những không vui lại tỏ ra bất an vì nghĩ rằng thực phẩm của con em mình "bị" bổ sung thêm vi chất là sẽ bị mất đi sự nguyên chất và sự an toàn của thực phẩm đó. Bởi vậy, dù chất lượng cuộc sống đã được cải thiện rất nhiều song tỷ lệ trẻ em Việt Nam thiếu vi chất vẫn ở mức cao.
Không chỉ phản ánh tình trạng thiếu vi chất ở trẻ em Việt Nam, đoạn phim còn nhắc tới "Hành trình vi chất" như một hoạt động thiết thực góp phần "giải cứu" các em nhỏ khỏi tình trạng thiếu vi chất, BS đánh giá như thế nào về chương trình này?
TS. Bs Phan Bích Nga: "Hành trình vi chất" là chương trình tư vấn dinh dưỡng miễn phí cho các bé trong độ tuổi 0 - 12 tuổi được tổ chức tại nhiều địa phương trên cả nước. Tôi nhận thấy đây là chương trình vô cùng ý nghĩa, thiết thực và đầy tính nhân văn. Bởi hiện nay, vấn đề vi chất dinh dưỡng cho trẻ tại Việt Nam chưa thực sự được các gia đình hiểu biết và quan tâm đúng mức, đồng thời biểu hiện thiếu vi chất dinh dưỡng rất khó nhận biết, sẽ không giống như các bệnh ho, cảm, sổ mũi, cha mẹ sốt sắng cho con thăm khám ngay lập tức. Khi bố mẹ phát hiện và đưa đi khám thì trẻ đã có những biểu hiện trầm trọng như suy dinh dưỡng, còi cọc, thiếu máu, còi xương mạn gây biến dạng xương như đầu bướu, lồng ngực hình gà, chân cong chữ O chữ X…
Bên cạnh đó nhiều bậc cha mẹ chưa có điều kiện cho con thăm khám và nhận tư vấn dinh dưỡng vì quãng đường di chuyển tới các phòng khám dinh dưỡng quá xa và nhiều địa phương chưa có. Đây là chương trình hoàn toàn miễn phí, tạo điều kiện cho nhiều bậc cha mẹ lần đầu tiên được tiếp cận với thông tin chính thống về vi chất dinh dưỡng và biết cách bổ sung đúng cách cho con. Chính vì những lợi ích thiết thực cho các bé trên mọi miền đất nước như vậy nên tôi đã nhận lời tham gia đồng hành cùng chương trình.
Tôi mong rằng, trong thời gian tới "Hành trình vi chất" có thể nối dài hơn nữa các chuyến xe, tới được nhiều tỉnh thành hơn trên cả nước, đặc biệt là các tỉnh vùng sâu, vùng xa, nơi người dân chưa được tiếp cận nhiều với các thông tin hữu ích về vi chất dinh dưỡng. Tôi cũng cảm thấy rất vinh dự khi được đồng hành cùng chương trình đem đến những kiến thức bổ ích, thiết thực giúp các bậc phụ huynh nuôi con đúng cách, cùng hướng tới mục tiêu vì thế hệ tương lai của Việt Nam cao lớn, khỏe mạnh và thông minh hơn!
