Ngày 9/12, tại thành phố Đà Lạt, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường chủ trì khai mạc “Ngày cà phê Việt Nam lần thứ Nhất”. Mở đầu là hội thảo quốc tế về đổi mới ngành cà phê Việt Nam.
Bộ trưởng đã nêu ra nhiều điểm nghịch lý của ngành cà phê Việt Nam. Chẳng hạn, diện tích cà phê lên tới 645.000ha, sản lượng đạt 1,6 triệu tấn; năng suất trung bình đạt 2,5 tấn nhân khô/ha, cao gấp 3 lần so với năng suất cà phê bình quân của thế giới. Thế nhưng, giá trị và thương hiệu của ngành cà phê Việt Nam lại rất thấp.
Là nước sản xuất cà phê lớn thứ hai thế giới (sau brazil) nhưng phụ thuộc hoàn toàn vào giá cả của thế giới nên ngành sản xuất cà phê trong nước bấp bênh, chưa thực sự ổn định.
Hiện chỉ 10% sản lượng cà phê Việt Nam được chế biến sâu, 90% còn lại là xuất khẩu thô ra thị trường thế giới nên không xây dựng được thương hiệu. Điều này giống như người trồng cà phê Việt Nam chỉ là làm công ăn lương cho thị trường cà phê nước ngoài.
Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam Lương Văn Tự cũng cho rằng đang tồn tại nghịch lý giá 1kg cà phê nguyên liệu chỉ bằng 1 cốc cà phê. Ông Tự cho rằng nếu tham gia vào mạng lưới phân phối các nước, giá trị cà phê Việt Nam sẽ cao hơn. Xuất khẩu cà phê rang xay và hòa tan, giá trị có thể tăng gấp đôi so với xuất khẩu cà phê nhân.
Việc liên kết chuỗi tổ chức áp dụng biện pháp khoa học vào sản xuất chưa tốt, diện tích cà phê già cỗi được phục tráng, ghép cành chậm trong khi diện tích cà phê cần phải tái canh trong 5 năm tới lên đến 140.000 ha.
Mặt khác, người trồng lạm dụng phân bón và thuốc BVTV, sử dụng tài nguyên nước chưa hợp lý. Do đó, chi phí sản xuất cà phê cao, chất lượng chưa đảm bảo, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành cà phê và lợi nhuận khi làm ra.
“Ngành cà phê Việt Nam đang yếu kém tất cả các khâu từ tổ chức sản xuất cho đến sơ chế, chế biến... ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cà phê khiến giá cả bấp bênh” - Bộ trưởng đúc kết.