EU xung đột với kế hoạch NATO?

Nỗ lực của EU

Nhiều tháng sau khi bắt đầu chuyển vũ khí và đạn dược sang Ukraine, các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã ngạc nhiên nhận ra rằng họ không thể sánh kịp với hoạt động sản xuất vũ khí của Nga.

Trong một nỗ lực rõ ràng nhằm giải quyết vấn đề này, Ủy ban Châu Âu (EC) tuần này đã tự hào công bố Chiến lược Công nghiệp Quốc phòng Châu Âu (EDIS) lần đầu tiên và đề xuất một loạt hành động mới đầy tham vọng để hỗ trợ khả năng cạnh tranh và sự sẵn sàng' của ngành công nghiệp quốc phòng EU.

Chiến lược được đề cập nhằm mục đích huy động khoảng 1,5 tỷ euro (1,63 tỷ USD) quỹ của EU trong giai đoạn 2025-2027 để tiếp tục nâng cao khả năng cạnh tranh của Cơ sở Công nghiệp và Công nghệ Quốc phòng Châu Âu (EDTIB) trong nỗ lực đảm bảo sức mạnh quốc phòng ở châu Âu.

Politico cho biết thêm, mặc dù những kế hoạch tăng cường sản xuất vũ khí và đạn dược ở châu Âu hầu như không gây ngạc nhiên, nhưng có một số yếu tố có thể khiến nỗ lực này trở nên rắc rối.

- Dù 1,5 tỷ euro là số tiền trả một lần nhưng nó khó có thể đủ cho một cam kết như vậy. Vào tháng 1, Ủy viên Châu Âu về Thị trường Nội bộ Thierry Breton đã lập luận về sự cần thiết của quỹ quốc phòng trị giá 100 tỷ euro để tăng cường năng lực công nghiệp-quân sự của Châu Âu.

- Kế hoạch của EC đề cập đến việc thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn với Ukraine thông qua việc nước này tham gia vào các sáng kiến của Liên minh nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng và kích thích hợp tác giữa EU và các ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ chính xác các dự án công nghiệp-quân sự sẽ hoạt động như thế nào ở Ukraine, nơi chúng có thể sẽ ngay lập tức trở thành mục tiêu tấn công của các cuộc không kích và tên lửa của Nga.

Khả năng Ukraine tham gia mua sắm vũ khí cùng với các quốc gia EU khác cũng có vẻ hơi đáng ngờ do tình trạng ảm đạm của nền kinh tế Ukraine.

- Đặc biệt, sáng kiến của châu Âu có thể xung đột với các kế hoạch của NATO, Politico gợi ý, đồng thời lưu ý rằng các nhà lãnh đạo của khối quân sự đã đồng ý về cái gọi là Kế hoạch hành động sản xuất quốc phòng vào năm 2023.

"Nếu chiến lược mới được công bố này được coi là bổ sung thì đó bị coi là mâu thuẫn với kế hoạch của NATO. Đây rõ ràng là một vấn đề chính trị", tờ báo dẫn lời cựu quan chức NATO Robert Pszczel nói.

Cam kết lỏng lẻo

Cùng với sáng kiến tăng cường sản xuất vũ khí của EU, một số thành viên của liên minh châu Âu đồng thời là thành viên của NATO cũng đã cam kết tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine ngay trong năm 2024.

- Đức đã cam kết gửi một loạt vũ khí mới, đặc biệt bao gồm 20 xe chiến đấu bộ binh Marder (IFV), 15 pháo phòng không tự hành Gepard, 124 máy bay không người lái trinh sát (UAV) RQ-35 Heidrun, cũng như xe tải.

Ngoài ra còn có áo giáp cá nhân, thiết bị đầu cuối liên lạc vệ tinh, sáu trực thăng tác chiến chống ngầm Sea King Mk41 và các thiết bị khác.

Tuy nhiên, Berlin đã từ chối bàn giao tên lửa hành trình Taurus KEPD 350 cho Ukraine, bất chấp yêu cầu liên tục từ các quan chức Kiev.

Lô hàng mới nhạt nhòa so với các nguồn cung cấp vũ khí trước đó từ NATO.

- Pháp đã cam kết lần đầu tiên gửi "hàng trăm" quả bom dẫn đường Safran Armement Air-Sol Modulaire (AASM) Hammer cũng như 40 tên lửa SCALP EG bổ sung.

Ngoài ra, Chính phủ Pháp sẽ cung cấp thêm 12 khẩu pháo tự hành Caesar cho Ukraine, theo Bộ trưởng Lực lượng Vũ trang Pháp Sébastien Lecornu.

- Vào giữa tháng 1, Thủ tướng Anh Rishi Sunak tuyên bố rằng Vương quốc Anh sẽ cung cấp 2,5 tỷ bảng Anh (3,2 tỷ USD) viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm 2024/25, tăng 200 triệu bảng Anh (254 triệu USD) so với trước.

Người ta cũng kỳ vọng rằng London có thể cung cấp cho Ukraine tên lửa hành trình Storm Shadow, hệ thống phòng không, đạn dược, vũ khí chống tăng, đạn pháo và hệ thống an ninh hàng hải.

- Đan Mạch tuyên bố sẽ chuyển 19 máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất cho Ukraine vào đầu năm 2024, khi nước này đang thay thế phi đội F-16 bằng máy bay F-35 hiện đại hơn.

Tuy nhiên, tờ báo Đan Mạch Berlingske đưa tin việc giao hàng của họ tới Kiev sẽ bị trì hoãn.

- Hà Lan ngày 22/12/2023 tuyên bố sẽ cung cấp 18 máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine. Do các máy bay chiến đấu đã cũ nên chúng sẽ cần phải trải qua quá trình kiểm tra và sửa đổi.

Các nhà quan sát quân sự lưu ý thực tế là gần như tất cả các sân bay của Ukraine đã bị phá hủy bởi các cuộc tấn công của Nga, khiến việc triển khai máy bay cấp NATO ở quốc gia Đông Âu này bị nghi ngờ.