Cuộc diễn tập hải quân lớn nhất thế giới
Được tổ chức hai năm một lần, Vành Đai Thái Bình Dương (RIMPAC) là cuộc diễn tập hải quân đa quốc gia lớn nhất thế giới. Nó được các sĩ quan hải quân toàn cầu xem như Thế vận hội Olympic của các lực lượng hải quân.
RIMPAC 2018 diễn ra từ ngày 27/6 - 2/8 tại Hawaii và phía Nam bang California - Mỹ với sự tham gia của 26 quốc gia, 47 tàu mặt nước, 5 tàu ngầm, 18 đơn vị bộ binh và hơn 200 máy bay cùng 25.000 binh sĩ. Sự kiện năm nay cũng ghi nhận sự tham gia lần đầu tiên của Việt Nam, Sri Lanka, Brazil và Israel.
RIMPAC 2018 đặc biệt thu hút sự chú ý bởi thông tin Trung Quốc đã bị Mỹ "loại" ra khỏi cuộc chơi do những hành động phi pháp của nước này trên Biển Đông thời gian vừa qua mặc dù họ đã từng đưa một số tàu và binh lính tham dự trong các năm 2014 và 2016.
Nhân sự kiện RIMPAC 2018 vừa kết thúc, cựu Đô đốc Hải quân Mỹ James Stavridis, cũng nguyên là Tư lệnh quân sự NATO và hiện đang đảm trách cương vị Hiệu trưởng Trường Luật và Ngoại giao Fletcher thuộc Đại học Tổng hợp Tufts, đã có bài bình luận khá thú vị trên tờ Bloomberg liên quan tới vai trò của Việt Nam và Trung Quốc.
Các tàu tấn công đổ bộ tiếp cận Bãi biển Pyramid Rock tại căn cứ hải quân ở Hawaii trong cuộc diễn tập RIMPAC ngày 29/72018. Ảnh: Stars & Stripes
Loại Trung Quốc khỏi RIMPAC 2018: Một quyết định đúng đắn
Theo cựu Đô đốc James Stavridis, RIMPAC thực sự là một cơ hội đặc biệt quan trọng cho các nước đối tác và đồng minh của Mỹ cùng tập trung lại để thực hành các hoạt động vô cùng phức tạp: Đổ bộ đường biển, không kích tầm xa, chống cướp biển, tác chiến chống ngầm, chống khủng bố, luyện tập phóng tên lửa đối không và cứu trợ thảm họa thiên tai.
Tuy nhiên, quan trọng hơn tất cả chính là việc quân đội các nước ở Thái Bình Dương có điều kiện để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, chiến thuật và công nghệ tác chiến chung. Với hơn 50 tàu chiến đến từ hơn 20 quốc gia, đây thực sự là một cơ hội học tập, chia sẻ kinh nghiệm rất quý báu.
Năm nay, phá vỡ truyền thống, Trung Quốc đã không được mời tham gia RIMPAC bởi hoạt động quân sự hóa các đảo nhân tạo mà nước này xây dựng trái phép trên Biển Đông bằng việc đưa tới đây các tên lửa đối hạm, tên lửa đất đối không và các hệ thống chế áp điện tử.
Là người chỉ trích mạnh mẽ các quyết sách và cách hành xử của Tổng thống Donald Trump đối với cả đồng minh và đối thủ của Mỹ nhưng Đô đốc James Stavridis vẫn cho rằng, việc loại Trung Quốc ra khỏi diễn tập RIMPAC năm nay "là một quyết định đúng đắn".
Quyết định này không những tước bỏ đi của Trung Quốc cơ hội được quan sát, học tập các hoạt động hải quân từ những đồng minh của Mỹ mà còn lấy đi uy tín của nước này với những lực lượng hải quân hàng đầu thế giới.
Trong khi đó, sự tham gia ngày càng sâu của Ấn Độ - đối trọng chiến lược của Trung Quốc và năm nay lại có thêm Việt Nam vào RIMPAC 2018 đã cho thấy một tín hiệu mạnh mẽ, nhiều ý nghĩa.
Tất cả những điều này cho thấy các cuộc diễn tập quân sự có tầm quan trọng như thế nào đối với khả năng khuếch trương lực lượng, khả năng duy trì an ninh hàng hải và ảnh hưởng của Mỹ đối với các đồng minh, bạn bè và đối tác.
Các thủ thủ lắp tên lửa hành trình Harpoon lên tàu ngầm tấn công nhanh USS Olympia tại Trân Châu Cảng, Hawaii trong cuộc diễn tập RIMPAC ngày 3/7/2018. Ảnh: HQ Mỹ
Các cuộc diễn tập như vậy với RIMPAC đứng ở đầu bảng, theo cựu Đô đốc James Stavridis, có 3 ý nghĩa lớn:
Thứ nhất, chúng mang lại cho Mỹ một môi trường chiến lược để thực hành các chính sách quân sự quốc phòng ở một địa bàn cụ thể và có lẽ không khu vực nào lại có vai trò thiết yếu như Tây Thái Bình Dương. Nó lại càng quan trọng hơn khi Chính quyền Donald Trump đã đưa ra một quyết định sai lầm - rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương.
Do đó, bằng việc tiến hành các cuộc diễn tập năng động, ý nghĩa như RIMPAC mà không bao gồm Trung Quốc, Mỹ có thể giảm thiểu tác động tiêu cực tới vai trò lãnh đạo của mình trong khu vực do quyết định sai lầm này mang lại.
Thứ hai, các hạng mục thực hành tác chiến không những mang lại cho Mỹ một góc nhìn, sự hiểu biết không chỉ về các khả năng quân sự của đồng minh và đối tác mà còn cả của các đối thủ tiềm ẩn.
Những cuộc diễn tập như RIMPAC giúp bộc lộ khả năng thu thập thông tin tình báo, trinh sát của các đối thủ như Trung Quốc: Trình độ của họ đến đâu, họ đánh giá về khả năng của Mỹ như thế nào. Đây quả thực là những thông tin tình báo vô cùng quý giá.
Thứ ba, RIMPAC là một "củ cà rốt" mà đến một lúc nào đó có thể chìa ra cho Trung Quốc. Nếu Mỹ muốn tránh được Cái bẫy Thucydides - học thuyết cho rằng chiến tranh giữa một cường quốc đang thống lĩnh thế giới và một đối thủ ngang tầm đang nổi lên là không thể tránh khỏi, thì theo thời gian, Mỹ sẽ cần đưa ra cho Trung Quốc các cơ hội hợp tác an ninh mới.
Khi nào Trung Quốc từ bỏ các hành động không thế chấp nhận được trên Biển Đông, về đánh cắp thông tin mạng và quyền sở hữu trí tuệ, lúc đó tình hình có thể thay đổi.
Tóm lại, theo cựu Đô đốc James Stavridis, các cuộc diễn tập năm nay là một thành công chiến lược mang ý nghĩa to lớn, Mỹ đã có "cả mớ" thông tin chiến thuật quý giá.
James Stavridis cho rằng, Mỹ nên tiếp tục loại Trung Quốc ra khỏi cuộc chơi này, khóa chặt đối thủ, bổ sung thêm đối tác và hãy biến RIMPAC thành một giá trị mà nếu Trung Quốc muốn tham gia thì họ sẽ phải thay đổi cách hành xử.
Tên lửa đánh chìm tàu chiến cũ trong tập trận RIMPAC 2018