Nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại bệnh viện ở Cambridge, Anh. Ảnh: AFP/TTXVN
Điều các nhà khoa học lo ngại nhất về các biến thể của SARS-CoV-2 là chúng có thể gây tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn, qua mặt xét nghiệm hoặc làm giảm hiệu quả của vaccine.
Kênh CNN (Mỹ) dẫn lời các nhà khoa học nhận định rằng hệ thống miễn dịch của con người có thể xử lý được các biến thể mới xuất hiện.
Ông Gregory Armstrong tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đánh giá: “Theo tôi biết thì loại biến thể này lây truyền y hệt phương thức của virus SARS-CoV-2”. Điều này đồng nghĩa với việc những biện pháp ngăn chặn SARS-CoV-2 lây lan cũng có thể áp dụng với biến thể của virus này, đó là đeo khẩu trang, thực hiện giãn cách xã hội, tránh nơi tập trung đông người và thường xuyên rửa tay.
Trong báo cáo mới nhất về tình hình dịch tễ công bố ngày 27/1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết những biến thể mới của virus SARS-CoV-2 đã lan sang hàng chục nước trên thế giới. Hiện biến thể đầu tiên phát hiện tại Anh đã có mặt tại hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong khi đó, biến thể phát hiện tại Nam Phi hiện đã ghi nhận tại 31 nước và biến thể mới nhất phát hiện tại Brazil cũng đã xuất hiện tại 8 nước.
Biến thể ở Anh
Biến thể mới của virus SARS-CoV-2 tại Anh có tên là 20I/501Y.V1, VOC 202012/01 hoặc B.1.1.7. Biến thể này đã có mặt tại nhiều quốc gia khác trên thế giới, trong đó có Mỹ và Canada.
Mỹ lo ngại biến thể nguồn gốc từ Anh có thể lây lan mạnh tại Mỹ từ tháng 3 tới.
Biến thể ở Nam Phi
WHO cho biết biến thể của virus SARS-CoV-2 tại Nam Phi đã lây lan ra hơn 30 quốc gia. B.1.351 có thể thay đổi cấu trúc protein gai nhiều hơn B.1.1.7. Một đột biến của biến thể này có tên E484K dường như còn ảnh hưởng đến miền liên kết thụ thể - phần thuộc protein gai rất quan trọng trong kết nối với tế bào. Điều này tạo điều kiện để virus vượt qua tác động của vaccine.
Các nhà sản xuất vaccine và nhà nghiên cứu đang xét nghiệm mẫu của biến thể này để xác định xem chúng có thể “qua mặt” được vaccine hay không.
Trung tâm nghiên cứu AIDS Aaron Diamond tại Đại học Columbia (Mỹ) đã thử nghiệm về tác động của biến thể đối với máu của những người được tiêm vaccine. Họ thu được kết quả rằng mặc dù hiệu ứng của vaccine có giảm phần nào nhưng vẫn chưa đủ để làm yếu đi khả năng phòng vệ.
Các hãng dược Pfizer và Moderna đều đang bắt tay vào điều chế vaccine có thể xử lý được cả các biến thể.
Biến thể ở Brazil
CDC cho biết P.1 cũng mang theo đột biến E484K. Các nhà khoa học cho rằng sự xuất hiện của P.1 có thể tăng nguy cơ về lây nhiễm hoặc khả năng bệnh nhân COVID-19 sau khi khỏi vẫn tái nhiễm virus SARS-CoV-2.
Biến thể tại Mỹ
Biến thể mới L425R được phát hiện tại California và một số bang khác của Mỹ. L425R cũng có đột biến trong miền liên kết thụ thể thuộc protein gai. Hiện chưa rõ biến thể này có lây lan mạnh hơn virus SARS-CoV-2 hay không.
Hãng thông tấn AP dẫn lời tiến sĩ Mary Petrone chuyên nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Yale (Mỹ) đánh giá không phải tất cả các biến thể đều được hình thành giống nhau. Việc giám sát các biến thể virus là vô cùng quan trọng bởi nguy cơ chúng có thể giảm hiệu quả của việc điều trị và vaccine, thậm chí thay đổi cách lây nhiễm.
Tính đến nay, các dữ liệu cho thấy các vaccine hiện hành vẫn có thể phòng được biến thể của virus SARS-CoV-2. Tiến sĩ Anthony Fauci – người được bổ nhiệm là trưởng cố vấn y tế của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden - nêu rõ có nhiều biện pháp điều chỉnh cách điều trị và vaccine để duy trì hiệu quả trong việc phòng chống COVID-19.
Các chuyên gia vẫn tiếp tục nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. Ông Daniel Jones tại Đại học Ohio (Mỹ) phân tích: “Càng ít người nhiễm SARS-CoV-2 thì khả năng có biến thể càng giảm”.