Vay ODA Trung Quốc cũng được nếu...
Liên quan đến đề xuất vay 7.000 tỷ đồng của Trung Quốc làm cao tốc Vân Đồn - Móng Cái với điều kiện chấp nhận chỉ định nhà thầu Trung Quốc, trao đổi với chúng tôi, đại biểu Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, vốn ODA thì vay của nước nào cũng giống nước nào.
Vì nước cho vay ODA lãi suất thấp thì đều có các điều kiện, nghĩa là vay ODA thì không phân biệt tiền đến từ đâu mà quan trọng hơn là tiền đầu tư vào trong đất nước chúng ta.
Chúng ta phải xử lý, quản lý, sử dụng nguồn vốn này cho hiệu quả để có lợi nhất cho đất nước, tránh trường hợp như dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông hay dự án xe buýt nhanh Hà Nội.
Vốn vay ODA có những điều kiện đi kèm như chỉ định nhà thầu của họ, mang người của họ sang làm… điều này phải do cơ quan tiếp nhận vốn ODA này đàm phán hợp đồng.
"Khi đàm phán hợp đồng phải rất cụ thể, chẳng hạn nước cho vay ODA chỉ định thầu nhưng nhà thầu phụ ra sao, nếu tôi vay như vậy có phải EPC (Hợp đồng Thiết kế - Cung ứng vật tư thiết bị - Xây lắp) không?
Nếu vay theo EPC thì lãi suất là bao nhiêu, hay mình vay rồi về mình cấp vốn lại… tất cả phải được thể hiện trên hợp đồng.
Quan điểm của tôi là vay vốn ODA của Trung Quốc hay của nước nào cũng được, miễn là tiền về trong nước và lãi suất thấp hơn vay trong nước.
Nếu lãi suất thấp nhưng thời gian giải ngân, triển khai vốn mà điều kiện lại khắt khe hơn, so sánh với vay thương mại trong nước không có lợi hơn thì cần xác định lại.
Chúng ta phải nâng cao trách nhiệm đội ngũ đi đàm phán vay vốn và đội ngũ tiếp nhận, sử dụng nguồn vốn đó", đại biểu Kiên nói.
Ông Kiên cũng cho cho hay, theo ông biết, đến thời điểm này chưa có nhà đầu tư nào khác ngoài nhà đầu tư Trung Quốc cho Việt Nam vay vốn ODA.
Tuy nhiên, chúng ta cũng còn có các phương án lựa chọn khác, lựa chọn vay vốn ODA Trung Quốc chỉ là 1 trong 3 lựa chọn.
Khả năng huy động vốn trong nước hiện rất hạn hẹp, dư địa để làm là có giới hạn thế nên phải cân đối lại các khả năng đó.
Cũng có thể chúng ta lùi, giãn tiến độ triển khai dự án, hoặc cũng có thể chúng ta đi vay một khoản của Ngân hàng Thế giới hay ADB… có nhiều phương án song tất cả phải nghiên cứu, cân nhắc để đưa ra quyết định cuối cùng, lựa chọn được phương án có lợi nhất cho đất nước.
Khi quyết định chọn vốn vay ODA của quốc tế, yếu tố lãi suất thấp là quan trọng nhưng không phải là quyết định vì nó còn phụ thuộc vào yếu tố công nghệ, thời điểm.
Cần xem xét kỹ
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hữu Quang, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho biết, Ủy ban chưa nhận được báo cáo tiến hành họp bàn về vấn đề này.
Còn quan điểm cá nhân của ông, nếu như việc này nằm trong tổng thể phát triển ngành giao thông thì mình triển khai.
Thứ hai là cân đối giữa nhu cầu về các tuyến đường, nếu cần thiết thì mình làm. Nếu làm bên cạnh việc vay vốn thì cũng cần phải xem xét các điều kiện để vay vốn là gì.
Đại biểu Nguyễn Hữu Quang. Ảnh: Quochoi.vn
Trước ý kiến cho rằng, với các điều kiện vay vốn Trung Quốc là phải có ràng buộc sử dụng nhà thầu của họ, trong khi đó, chúng ta đã có nhiều bài học như đường sắt Hà Đông - Cát Linh đã trì hoãn nhiều năm, đại biểu Quang cho hay:
"Đúng là hiện nay có tồn tại trong vay vốn ODA là mình cần vốn nhưng phải chấp nhận điều kiện của nhà tài trợ nên phải cân đối lại. Nếu hai điều kiện này phù hợp với nhau thì có thể thực hiện", ông Quang nói.
Về ý kiến liệu vốn Trung Quốc có dễ chấp nhận hơn không khi các dự án vay vốn của họ thể hiện như vậy, đại biểu này nêu rõ, ông chưa xem nên chưa biết điều kiện vay của Trung Quốc như thế nào, so với các nhà tài trợ khác ra sao.
"Nhưng các nhà tài trợ khác, các tổ chức tài chính nước ngoài khác cho mình vay với điều kiện tốt hơn của Trung Quốc thì mình có thể vay người khác", ông nhấn mạnh.
Trong khi đó, đại biểu Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội thì lại bày tỏ quan điểm không đồng ý với đề xuất vay vốn của Trung Quốc.
Bởi theo ông Vân, chúng ta đã có những bài học nhãn tiền như ở dự án đường sắt Hà Đông - Cát Linh. Đồng thời, ông đề nghị các cơ quan chức năng cần xem xét kỹ càng trước khi quyết định đồng ý với đề xuất này.