Nhắc đến căn bệnh có tỉ lệ tử vong cao, nhiều người thường nghĩ đến bệnh ung thư mà ít khi quan tâm đến tình trạng suy hô hấp.
Thống kê tại Việt Nam, mỗi năm cả nước ta có khoảng 800.000 - 900.000 người mắc các bệnh lý hô hấp do ảnh hưởng của cúm mùa. Đây cũng chính là nguyên nhân của các đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) khiến bệnh tiến triển nặng, nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Hơn 50% trường hợp người bệnh COPD nhập viện trong tình trạng suy hô hấp cấp được tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao.
Tại Hoa Kỳ, trung bình mỗi năm có khoảng 200 ngàn bệnh nhân tử vong vì suy hô hấp. Suy hô hấp không chỉ xảy ra ở người cao tuổi mà thậm chí còn có thể xuất hiện ở người trẻ. Do đó, dù ở bất kỳ độ tuổi nào bạn cũng nên nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường để kịp thời chẩn đoán, điều trị.
Suy hô hấp là gì?
Suy hô hấp xảy ra khi phổi của bạn không thể nhận đủ oxy vào máu, điều này ngăn cản các cơ quan của bạn hoạt động bình thường. Nó cũng xảy ra nếu phổi của bạn không thể loại bỏ carbon dioxide khỏi máu.
Cụ thể hơn: Suy hô hấp xảy ra khi các mao mạch, hoặc các mạch máu nhỏ xung quanh túi khí của phổi không thể trao đổi carbon dioxide và/hoặc oxy đúng cách.
Có hai loại suy hô hấp, đó là: cấp tính và mãn tính.
- Suy hô hấp cấp tính thường xảy ra đột ngột. Nó thường xảy ra do một căn bệnh; do chấn thương cản trở khả năng cung cấp oxy hoặc loại bỏ carbon dioxide của phổi. Trong hầu hết các trường hợp, suy hô hấp cấp tính có thể gây tử vong nếu không được điều trị nhanh chóng.
- Suy hô hấp mãn tính có nhiều nguyên nhân. Nó có thể xảy ra khi đường thở bị thu hẹp hoặc bị hư hỏng theo thời gian. Nó cũng có thể xảy ra với các tình trạng khiến cơ hô hấp yếu dần. Thường là do: bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD); giãn phế quản; hen suyễn; bệnh xơ nang; xơ phổi...
Những dấu hiệu thường gặp của suy hô hấp
Theo Healthline, các triệu chứng của suy hô hấp cấp tính phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản của nó. Các triệu chứng cũng có thể khác nhau tùy theo lượng oxy và carbon dioxide trong máu của người bệnh.
Trường hợp do thiếu oxy, người bệnh có thể gặp các triệu chứng:
- Khó thở.
- Môi xanh xao.
- Ngón tay, ngón chân nhợt nhạt.
- Buồn ngủ.
- Khó thực hiện các hoạt động thường ngày, chẳng hạn như mặc quần áo hoặc leo cầu thang, do quá mệt mỏi.
Khi nồng độ carbon dioxide trong máu tăng cao, người bệnh có thể có các triệu chứng:
- Nhìn mờ, thị lực giảm sút.
- Đau đầu, lú lẫn.
- Nhịp tim nhanh, thở nhanh.
Một số người bệnh có thể gặp triệu chứng của thiếu oxy và dư thừa carbon dioxide tăng cao cùng lúc.
Nhóm người nào có nguy cơ cao bị suy hô hấp cấp tính?
1. Người nghiện thuốc lá.
2. Người uống rượu quá mức.
3. Người có tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc có những vấn đề về hô hấp.
4. Người bị chấn thương cột sống, não hoặc ngực.
5. Người có hệ thống miễn dịch suy yếu.
6. Những người mắc các bệnh hô hấp mãn tính, chẳng hạn như ung thư phổi, COPD hoặc hen suyễn.
Để phòng tránh tình trạng suy hô hấp, các chuyên gia y tế khuyên nên tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ khi mắc mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Tránh hút thuốc lá, uống rượu bia, lạm dụng thuốc. Cần có chế độ ăn uống khoa học, tập luyện thể dục, thể thao, kiểm soát cân nặng, hạn chế căng thẳng.