Tập đoàn dầu khí Yukos. Ảnh: DW
Tranh chấp tài sản của Tập đoàn Yukos giữa các cổ đông phương Tây và chính phủ Nga đã bùng phát trong nhiều năm. Tập đoàn Yukos là một trong những tập đoàn lớn nhất của Nga hoạt động trong ngành khai thác dầu khí và kỹ nghệ hóa học dầu hỏa, cũng là một một trong những tập đoàn tư nhân lớn nhất thế giới.
Người sáng lập tập đoàn này, ông Mikhail Khodorkovsky, bị bỏ tù vì tội gian lận vào năm 2003. Khó khăn tài chính dẫn đến việc Tập đoàn Yukos bị một tòa án Moscow tuyên bố phá sản vào ngày 1-8-2006, theo Đài truyền hình RT.
Tuy nhiên, giờ có vẻ như Tòa án tối cao của Hà Lan, nơi tuyên bố họ có thẩm quyền trong vụ việc, chuẩn bị nghe kháng cáo từ các luật sư của Nga. Một khoản thanh toán hợp pháp trị giá hơn 50 tỉ USD - lớn nhất trong lịch sử tranh chấp - đang bị treo trong vụ án.
"Tất nhiên, chúng tôi không ngồi yên chờ đợi phán quyết của Tòa án Tối cao. Mỗi ngày, chúng tôi đang bảo vệ lợi ích quốc gia của mình trong trường hợp này theo những cách khác nhau. Các cuộc chiến pháp lý liên quan đến vụ Yukos đang diễn ra không chỉ ở Hà Lan, mà còn ở các khu vực pháp lý khác " - Thứ trưởng Galperin nói.
Các nhà chức trách Nga lập luận rằng các phán quyết trước đó tại các tòa án nước ngoài về phía các nguyên đơn đã không tính đến luật chống tham nhũng của Nga và cho rằng các nhà đầu tư không "trung thực".
Moscow cũng khẳng định rằng chỉ có các tòa án của Nga mới có quyền tài phán, vì theo Hiệp ước Hiến chương Năng lượng, vụ việc đang được đưa ra đã được ký kết nhưng chưa bao giờ được phê chuẩn.
Thứ trưởng Galperin nói thêm rằng "lập luận pháp lý chính của đất nước là Nga không bao giờ đồng ý để vụ việc được xét xử bởi một tòa án trọng tài quốc tế, điều đó có nghĩa là các thẩm phán không có nhiệm vụ xem xét vụ kiện mà các cổ đông cũ của Yukos đã đệ trình chống lại Nga".
Nếu phán quyết có lợi cho các cổ đông cũ của Yukos, việc từ chối thanh toán hóa đơn có thể gây ra hậu quả đáng kể đối với Nga. Các nguyên đơn đã kêu gọi tịch thu tài sản của Nga ở nước ngoài làm tài sản thế chấp.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Galperin tự tin rằng Nga có thể tránh được việc tiền mặt và tài sản rơi vào tay những kẻ đầu sỏ gây án. Ông nói: "Kể từ năm 2014, họ đã thực hiện nhiều nỗ lực vô đạo đức để chiếm đoạt không chỉ tài sản nhà nước mà cả tài sản thuộc về các công ty Nga ở Tây Âu. Chúng tôi đã đẩy lùi thành công tất cả các cuộc tấn công này".
"Mặc dù chúng tôi không thể loại trừ rằng vào năm 2021, các cổ đông cũ của Yukos sẽ tiếp tục cuộc chiến pháp lý của họ ở một số quốc gia. Tuy nhiên, tôi có thể đảm bảo với bạn rằng chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ để chống lại mọi nỗ lực chiếm đoạt tài sản của chúng tôi ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới" - ông Galperin nói.
Tòa án tối cao Hà Lan dự kiến sẽ xét xử vụ án vào tháng 2-2021. Các trận chiến đồng thời cũng đang diễn ra tại các tòa án của Mỹ và Anh.
Cuộc tranh cãi diễn ra vào thời điểm căng thẳng giữa Nga và phương Tây đang gia tăng. Các nhà ngoại giao của Moscow cho rằng các phán quyết chống lại đất nước có "động cơ chính trị". Vào tháng 12, Bộ trưởng Tư pháp Konstantin Chuychenko nói với các nhà báo rằng vụ việc là một phần của "cuộc chiến pháp lý đã được tuyên bố với Nga".
Cũng như vụ Yukos có khả năng đạt đến cao trào kịch tính, Thứ trưởng Galperin nói rằng Bộ của ông sẽ nhúng tay vào vào năm 2021 với ít nhất hai tranh chấp quốc tế khác.
Ngay từ tháng 1-2021, Tòa án Nhân quyền châu Âu dự kiến sẽ công bố quyết định về cuộc chiến pháp lý giữa Moscow và Kiev về bán đảo Crimea đang tranh chấp. Một công ty năng lượng Ukraine khẳng định rằng họ đã mất tài sản khi bán đảo này được tái nhập vào Nga và yêu cầu bồi thường 8 tỉ USD.
Một tòa án tương tự cũng sẽ đưa ra phán quyết về một vụ kiện liên quan đến các sự kiện ở Nam Ossetia và Abkhazia vào năm 2008.
Xung đột Nam Ossetia năm 2008 là cuộc giao tranh trên bộ, trên không và trên biển giữa một bên là Gruzia và một bên là các khu vực Nam Ossetia và Abkhazia, được Liên bang Nga công nhận độc lập.