Việt Nam nằm trong "vùng dịch"
Căn bệnh ung thư gan không chỉ là nỗi ám ảnh của chính những bệnh nhân ung thư mà còn khiến nhiều bác sĩ chuyên khoa ung bướu "nát óc" vì việc điều trị vẫn còn nhiều khó khăn do đặc điểm bệnh nhân đến viện khi bệnh đã muộn.
Theo Globocan (tổ chức ghi nhận ung thư toàn cầu) năm 2012 công bố thì ung thư gan nguyên phát đứng sau ung thư phổi và ung thư dạ dày. Tuy nhiên thực tế lâm sàng được các bệnh viện thống kê và thông báo, ung thư gan nguyên phát có xu hướng đứng đầu trong các loại bệnh ung thư và vẫn đang còn tiếp tục gia tăng.
Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ có tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B, C cao. Các loại vi rút này là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan, đồng nghĩa với việc ung thư gan nguyên phát sẽ trở thành điểm nóng ở những nơi có nhiều người mắc 2 loại vi rút viêm gan này.
Tính chung trên toàn thế giới, mỗi năm có khoảng gần 1 triệu ca ung thư gan mới mắc và cũng ngần đó ca tử vong do bệnh này. Còn tại Việt Nam, trung bình mỗi năm cả nước có trên 10.000 ca mắc mới, tỷ lệ này nằm trong nhóm cao của thế giới. Tỷ lệ mắc ung thư gan cao với 24,6 người mắc trên 100.000 dân
Tại hội thảo về ung thư Việt – Mỹ được tổ chức tại Bệnh viện trung ương quân đội 108, các chuyên gia cho rằng bệnh ung thư gan vẫn đang là một thách thức trong chẩn đoán và điều trị không chỉ ở Việt Nam, cả ở trên thế giới.
Trên thế giới, phần lớn bệnh nhân ung thư gan vẫn được chẩn đoán muộn và thời gian sống trung bình chỉ khoảng dưới 1 năm sau khi được phát hiện bệnh.
Hình ảnh gan bị tổn thương do ung thư gan
Ở Việt Nam, thời gian sống của bệnh nhân sau phát hiện bệnh chỉ ≤ 6 tháng. Ung thư gan thường được chẩn đoán muộn do có khả năng tự bù rất lớn và 85 – 90% bệnh nhân xuất hiện trên bệnh gan mạn tính, xơ gan… nên các triệu chứng lâm sàng bị lu mờ, làm cho bệnh nhân chủ quan.
Qua lâm sàng, tỷ lệ bệnh nhân được chỉ định điều trị triệt căn bằng phương pháp phẫu thuật cắt gan tại thời điểm phát hiện rất thấp, dưới 30% số trường hợp được chẩn đoán mới do u gan kích thước lớn, đa ổ, di căn gây huyết khối tĩnh mạch cửa, thể trạng kém, chức năng gan suy giảm do xơ gan kèm theo...
Tránh ung thư gan như thế nào?
Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng – Chủ tịch hội ung thư Việt Nam cho biết ung thư gan nguyên phát là bệnh ung thư phổ biến ở nước ta và nam giới bị gấp 3 lần so với nữ giới.
Ung thư gan ban đầu bệnh thầm lặng rồi có các triệu chứng mờ nhạt như cảm giác ăn không ngon, ăn khó tiêu, mệt đuối, và nặng ở dưới bờ sườn bên phải. Các triệu chứng khi bệnh đã trễ là bụng trướng nước, không thèm ăn, mệt mỏi, vàng da.
Giáo sư Hùng cho biết ung thư gan cũng như các bệnh ung thư khác không phải trời kêu ai nấy dạ mà bệnh có nguyên do và phòng tránh được bệnh.
Rượu bia, ngũ cốc nấm mốc, viêm gan vi rút là những tác nhân gây ung thư gan
Các chuyên gia về ung thư đã rà tìm được nguyên nhân gây ung thư gan đó là vi rút viêm gan B hoặc viêm gan C, những người nghiện rượu nên thường xuyên kiểm tra sức khoẻ qua siêu âm gan hoặc xét nghiệm AFP qua lấy máu thử.
Phòng ung thư gan nên tránh xa tác nhân gây bệnh đó là vi rút viêm gan B và C, rượu và aflatoxin. Những tác nhân này liên thủ nhau lại đánh lá gan của chúng ta rất nhanh - GS Hùng nhấn mạnh.
Viêm gan vi rút B và viêm gan vi rút C được xem là đại dịch và mối nguy hại chết người gây xơ gan, ung thư gan. Cứ 100 người bị ung thư gan thì có 80 người do viêm gan vi rút B và 20 người do viêm gan vi rút C.
Cộng thêm thói quen ăn các loại ngũ cốc nấm mốc như lạc, đậu, đỗ, gạo, bắp chứa aflatoxin và uống rượu càng làm cho ung thư gan nhiều hơn. Nếu những người mắc viêm gan lại uống rượu, lai rai với đậu phộng, bắp nấm mốc thì nguy cơ ung thư lên tới 60 lần.
Giáo sư Hùng cho biết để ung thư gan không gõ cửa nên điều trị triệt để bệnh viêm gan và tiêm phòng viêm gan cho trẻ em. Tránh xa rượu, thực phẩm ngũ cốc nấm mốc để bảo vệ lá gan.