Cách chi tiền của Mỹ
Nhằm hỗ trợ Ukraine nâng cấp lực lượng Hải quân đang ngày càng xập xệ, Mỹ quyết định hỗ trợ Kiev 500 triệu USD. Thông tin này được hãng Reuters dẫn lời chỉ huy của Hải quân Ukraine, Phó Đô đốc Ihor Voronchenko cho biết, Kiev đang nâng cấp và mở rộng hạm đội hải quân của mình, trong đó có sửa chữa tàu chỉ huy, khinh hạm "Hetman Sahaydachniy".
Theo đó Bộ Quốc phòng Ukraine đã giao hợp đồng nâng cấp tàu Hetman Sahaydachniy cho trung tâm nghiên cứu và thiết kế hàng hải nhà nước của Ukraine (SRDSC), một trong những công ty con của tập đoàn xuất nhập khẩu vũ khí Ukroboronprom.
Hiện tại Bộ Quốc phòng Ukraine vẫn chưa đưa ra bất cứ thông tin gì về hợp đồng nâng cấp tàu Hetman Sahaydachniy như hạng mục nâng cấp, chí phí và thời gian thực hiện. Tuy nhiên phía Ukroboronprom tiết lộ rằng SRDSC sẽ nỗ lực hết sức để nâng cấp toàn bộ trang thiết bị của tàu hộ vệ Hetman Sahaydachniy, nhằm kéo dài thời gian hoạt động của con tàu này.
Chiến hạm Hetman Sahaydachniy U130 trong một lần thăm Mỹ
Gói nâng cấp này không nằm ngoài mục đích để đối phó với việc Nga tăng cường lực lượng ở vùng lãnh thổ sáp nhập Crimea, Đô đốc Ihor Voronchenko cho biết thêm. Theo nguồn tin này, Mỹ chi 30 triệu USD - một phần của gói 500 triệu USD Washington cam kết viện trợ cho mục đích nâng cấp quốc phòng của Ukraine mà Kiev hy vọng sẽ nhận được trong thời gian tới.
"Các khả năng của chúng tôi xét về chất lượng sẽ tốt hơn những gì còn lại ở Crimea. Chúng tôi vừa mới bắt đầu các công trình sửa chữa tàu chỉ huy", ông Voronchenk cho biết và khẳng định thêm rằng: "Chắc chắn Ukraine sẽ nhận thêm 4 tàu chiến mới vào tháng 7/2017. Hải quân Ukraine cũng lên kế hoạch trang bị một tàu hộ tống và một tàu tên lửa mới vào năm 2020.
Đặc biệt, Ukraine còn tiến hành các biện pháp khác nhằm tăng cường khả năng phòng thủ như nâng cấp độ huấn luyện cho lực lượng hải quân và thành lập các đơn vị phòng thủ bờ biển mới. Một phần của chương trình huấn luyện sẽ được thực hiện ở các nước thành viên NATO như Italy, Pháp và Anh".
Ukraine còn gì để nâng cấp
Không chỉ nâng cấp chiến hạm mặt nước, Bộ Quốc phòng Ukraine còn tuyên bố sẽ nâng cấp và đưa vào sử dụng hạm đội tàu ngầm gồm 4 chiếc trong thời gian tới đây, thông tin này được Tư lệnh Hải quân Ukraine Sergei Hayduk đã tiết lộ.
Nói về nguyên nhân khiến Kiev hồi sinh hạm đội tàu ngầm, Tư lệnh Sergei Hayduk cho rằng "tinh hoa của các hạm đội và là một phương tiện quân sự quan trọng trong chiến đấu, giúp quốc gia cảm giác yên tâm đối với đường biên trên biển.
"Có nhiều căn cứ giúp cho việc lựa chọn tàu ngầm Ukraine trong tương lai, bao gồm tính năng, nhiệm vụ và môi trường hoạt động ở Biển Đen", ông Sergei Hayduk nói: "Do tính chất thủy văn và độ sâu của Biển Đen, có thể là tàu ngầm siêu nhỏ, nhỏ hoặc vừa".
Tư lệnh Hải quân Ukraine cũng cho biết, việc trang bị tàu ngầm cho Hải quân bao gồm cả việc thuê lại tàu ngầm nước ngoài.
Trước khi thông tin này được công khai, hồi cuối năm 2015, Tổng thống Ukraine Poroshenko đã lên tiếng khẳng định việc khôi phục lực lượng Hải quân Ukraine là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của công cuộc cải tổ quân đội trong năm 2016.
Tuy nhiên, kế hoạch hồi sinh Hải quân, đặc biệt là hạm đội tàu ngầm của Kiev được coi là thiếu tính khả thi bởi hiện tại, hạm đội tàu ngầm của Ukraine chỉ có duy nhất một chiếc Zaporizhia, được xây dựng vào năm 1970. Trước thực tế này, giới lãnh đạo Hải quân Ukraine đã nhiều lần lên tiếng khẳng định rằng họ đang ở trong tình trạng nguy kịch.
Được biết, trong vòng hơn 20 năm qua, Hải quân Ukraine không đóng thêm bất cứ tàu chiến nào mà chỉ hoàn thiện nốt việc đóng một số tàu chiến đã bị trì hoãn từ thời Liên Xô. Vì vậy, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Hải quân Ukraine ngày càng suy giảm vì từng tàu nối đuôi nhau bị loại khỏi vòng chiến do hỏng hóc.
Theo chuyên gia phân tích chính trị Ukraine Viktor Pirozenko, những đánh giá trên của quan chức quốc phòng Ukraine là hoàn toàn đúng với thực tế và tình hình thực tế thậm chí còn có thể bi đát hơn những gì vị quan chức này đưa ra.
"Trên thực tế, Hải quân Ukraine đã không tồn tại từ lâu. Trong suốt giai đoạn phát triển hậu Xô Viết, Ukraine hầu như không đầu tư bất cứ gì cho Hải quân. Hơn nữa cũng không có bất cứ dự án đóng tàu mới nào được đưa ra.
Hải quân Ukraine chỉ hoàn thiện nốt hai tàu hạm đội loại nhỏ tồn lại từ thời Liên Xô. Chiếc đầu đã hoạt động 10 năm, chiếc thứ hai hoạt động đã 14 năm. Đó là tất cả” - Viktor Pirozenko trả lời phỏng vấn hãng Sputnik.
Giới phân tích Ukraine cũng đồng thuận với những nhận định của Viktor Pirozenko và bổ sung thêm rằng, trong điều kiện như hiện nay, việc Ukraine hồi sinh tàu ngàm và đóng các tàu chiến lớn là phi thực tế. Điều quan trọng và thực tế trước mắt là Ukraine cần bổ sung cho Hải quân các tàu tuần tra và tàu chiến cỡ nhỏ.
"Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, với một Ukraine hầu như đã phá sản thì việc đóng các tàu nhỏ cũng trở thành không khả thi. Chi phí cho Hải quân rất tốn kém và hiện Ukraine không đủ lực để giải quyết vấn đề này" - Viktor Pirozenko đánh giá.