Thài lài trắng có tên gọi khác là cỏ lài trắng, rau trai trắng, cỏ chân vịt. Cây mọc hoang ở những nơi ẩm ướt, ở ruộng. Ở nước ta và một số nước khác, người ta hái các ngọn non làm rau luộc hay nấu canh ăn, nên có tên là rau trai.
Trong y học cổ truyền, cây thài lài được thu hái lấy toàn cây quanh năm để làm thuốc, dùng tươi hay phơi khô. Theo Đông y, thài lài trắng vị ngọt nhạt, tính hơi lạnh, tác dụng giải nhiệt, chống viêm, lợi tiểu, tiêu sưng, thường được dùng toàn cây để làm thuốc.
Thài lài là vị thuốc tác dụng trị cảm, nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm họng, viêm amiđan cấp, nhiễm trùng đường tiết niệu rất hiệu quả. Có thể dùng cây khô hoặc tươi. Liều dùng 30-40g, dạng thuốc sắc.
Theo kinh nghiệm dân gian, thài lài còn được dùng để trị viêm da có mủ, giải chất độc do rắn rết, bò cạp cắn đốt đau buốt và đầu gối, khớp xương bị sưng đau. Cách làm thuốc lấy thài lài tươi giã đắp.
Thài lài được dùng chứa tăng huyết áp với đơn thuốc thài lài trắng tươi 60-90g, hoa cây đậu tằm 12g, tất cả rửa sạch, cho 800ml nước sắc còn 300ml, uống thay trà trong ngày. Mỗi liệu trình 10-15 ngày.
Người gan yếu, da vàng dùng thài lài trắng tươi 120 g, thịt lợn nạc 60 g, nấu canh, ăn cả cái lẫn nước. Bạn dùng một lần hoặc chia ra nhiều phần ăn trong ngày. Bài thuốc này giúp tăng cường thải độc giúp cho lá gan khoẻ mạnh.
Thài lài là loại rau lành tính, tuy nhiên khi dùng cần lưu ý, người tỳ vị hư hàn không nên dùng.
Thài lài là loại rau lành tính. (Ảnh minh hoạ)
Một số bài thuốc đơn giản từ cây thài lài
Chữa viêm họng
Bạn dùng rau thài lài tươi 30g sắc uống hoặc dùng 90-120g cây tươi giã nát, chiết nước cốt uống thường xuyên.
Chữa viêm cầu thận cấp, phù thũng
Người bệnh dùng 30g thài lài, cỏ xước, mã đề đều 30g đun sau đó sắc uống.
Chữa phong thấp, viêm khớp và phù tim
Để chữa phong thấp, người bệnh hãy dùng thài lài thái nhỏ và đậu đỏ, đều 40g nấu ăn, uống cả nước.
Hỗ trợ điều trị phong thấp
Thài lài trắng 40g, rửa sạch, thái nhỏ và đậu đỏ 40g. Đậu đỏ, rửa sạch, đổ 800ml nước ninh nhừ. Cho thài lài trắng vào đun nhỏ lửa 10 phút, thêm chút đường, ăn cả nước lẫn cái. Mỗi liệu trình 5-10 ngày.
Chữa mụn nhọt sưng đau (chưa vỡ mủ)
Thài lài trắng tươi rửa sạch, giã nát, thêm chút rượu nóng, đắp vào chỗ sưng đau rồi băng cố định lại trong 2 giờ, ngày thay thuốc một lần.
Ngoài ra, thài lài còn dùng để làm bài thuốc chữa viêm phần trên đường hô hấp, chữa rắn cắn, chữa thổ huyết, chữa kiết lỵ.