Vào ngày 30/4/1945, Adolf Hitler và người phụ nữ gắn bó lâu năm Eva Braun đã tự sát trong một hầm ngầm ở Berlin, khi Hồng quân Liên Xô bao vây.
Bất chấp việc trùm phát xít Đức đã hủy hoại cơ thể mình đến mức khó nhận ra, cũng như nhiều thuyết âm mưu cho rằng đó chỉ là thế thân, các nỗ lực của SMERSH đã chính thức xác nhận cái chết của Hitler.
SMERSH là tổ chức bao gồm các cơ quan phản gián của Liên Xô, được thành lập vào ngày 19/4/1943. Trong đó, Tổng cục Phản gián Quân đội " SMERSH " là đơn vị được biết đến nhiều nhất.
"Đó là công việc của SMERSH ở Berlin trong những ngày đầu tháng 5/1945 hỗn loạn. Họ phải tiến hành xác định một cách đáng tin cậy nhất rằng thủ lĩnh Đức Quốc xã Adolf Hitler đã thực sự tự sát và được hỏa táng bên ngoài tòa nhà Reich Chancellery. Trên thực tế, họ đã hoàn thành nhiệm vụ", Sputnik dẫn lời thiếu tướng FSB đã nghỉ hưu Alexander Zdanovich, nói.
Trong một cuộc phỏng vấn, vị sĩ quan tình báo nghỉ hưu nhớ lại rằng SMERSH thời đó đã giúp chuẩn bị cho hầu như tất cả các hoạt động tấn công của Hồng quân trong phần sau của cuộc chiến, đồng thời đóng một vai trò quan trọng trong cuộc tấn công Berlin vào mùa Xuân năm 1945.
Cơ quan này cũng được giao nhiệm vụ quan trọng nhất là săn lùng tội phạm chiến tranh của Đức Quốc xã khi chúng cố gắng ngụy trang và chạy trốn về phía Tây hoặc ra nước ngoài. Trong đó, Hitler tất nhiên được coi là mục tiêu lớn nhất.
"Thông tin đầu tiên về việc Hitler vẫn còn ở trong hầm của hắn đã được SMERSH tiếp nhận vào ngày 28/4 trong lúc các trận chiến giành Reichstag diễn ra", Zdanovich nhớ lại.
Thông tin này rất quan trọng, vì Moscow sợ rằng Hitler có thể đã cố gắng thoát khỏi vòng vây và đầu hàng quân Đồng minh phương Tây. Sau đó, các đơn vị của Liên Xô đã bao vây thành công Berlin vào ngày 24/4, và bắt đầu chiến dịch khốc liệt để chiếm lấy thành phố.
"Vào ngày 2/5, quân đội của chúng tôi chiếm giữ dinh thự Reich Chancellery, và tối hôm đó, các sĩ quan SMERSH đã tìm thấy xác chết của Bộ trưởng Tuyên truyền Reich Joseph Goebbels và gia đình ", Zdanovich cho biết.
Goebbels và vợ là Magda Goebbels quyết định đầu độc sáu đứa con của họ thay vì để chúng chứng kiến sự sụp đổ của Đức Quốc xã.
Mô hình hầm ngầm của Hitler.
Vào sáng sớm ngày 3/5, Alexander Vadis, người đứng đầu SMERSH thuộc Mặt trận Belorussian 1, đã báo cáo với Moscow về việc Hitler và Goebbels đã tự sát và thi thể của cả hai đã được hỏa táng. Nguồn tin của SMERSH lấy từ Ern Gintsman, chủ tịch của German Seamen’s Union bị bắt tại Berlin.
"Nhưng đến ngày 5/5, một trung đội của SMERSH dưới sự chỉ huy của Quân đoàn súng trường 9 đã tìm thấy xác của Hitler và vợ Evan Braun trong miệng hố bom ngoài sân dinh thự Reich Chancellory", ông Zdanovich nói thêm.
Đội quân phản gián đã bảo vệ những hài cốt này, cũng như hài cốt của các thành viên trong gia đình Goebbels và của Hans Krebs, tham mưu trưởng Lực lượng Mặt đất Đức.
Đồng thời, SMERSH tiếp tục tìm kiếm thêm các nhân chứng và tài liệu để chứng thực danh tính của hài cốt, với một nhóm các bác sĩ quân đội được giao nhiệm vụ hỗ trợ trong quá trình này.
Trong nhiều năm sau khi Thế chiến kết thúc, các thuyết âm mưu vẫn còn cho rằng Hitler đã trốn thoát khỏi Berlin, trong đó có những tuyên bố về việc trùm phát xít trốn sang Nam Mỹ, hoặc sống dưới một danh tính giả và vẫn ở Châu Âu.
"Những tuyên bố như vậy là hoàn toàn vô nghĩa", Zdanovich nhấn mạnh, lưu ý rằng ông có thể xác nhận một cách quả quyết rằng Liên Xô đã chứng minh 100% xác chết được tìm thấy là của Hitler.
Không giống như nhiều người nghĩ, những nỗ lực của Liên Xô trong việc xác nhận cái chết của Hitler không hề qua loa. Nó bao gồm một phân tích kỹ lưỡng về răng của xác chết để xác nhận chúng trùng với hồ sơ nha khoa của Hitler, cũng như các cuộc phỏng vấn với các binh sĩ có mặt ở thời điểm đó.
Năm 1949, tình báo Liên Xô đã trình bày cho nhà lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin một bản báo cáo toàn diện dài 413 trang xác nhận rằng Hitler đã thực sự bị tiêu diệt vào mùa Xuân năm 1945.
Tài liệu đó được phát hiện trong kho lưu trữ của Liên Xô sau năm 1991, và được dịch sang tiếng Đức và tiếng Anh với tựa đề "Cuốn sách về Hitler" vào năm 2005.