22h16: Việc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) hôm 19/7 bắt tàu dầu Stena Impero mang cờ Anh trên vịnh Hormuz được giới quan sát đánh giá là động thái mới nhất của nước này nhằm đáp trả các áp lực mà họ đang phải hứng chịu, khi căng thẳng giữa Tehran với Washington và các đồng minh lên cao.
Tehran cáo buộc tàu dầu Anh không tôn trọng các quy tắc hàng hải quốc tế vì tắt thiết bị phát đáp sau khi va chạm với một tàu cá Iran.
Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng hành động trên là cách để Tehran trả đũa việc London bắt tàu dầu Grace 1 ở Địa Trung Hải với cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của EU vì chuyển dầu đến Syria cách đây hai tuần.
Vụ bắt tàu Anh cũng diễn ra chỉ một ngày sau khi hải quân Mỹ tuyên bố bắn rơi máy bay không người lái Iran trên vịnh Ba Tư, song Tehran bác bỏ. Chính phủ Anh hôm qua phủ nhận những thông tin nói rằng họ lơ là bảo vệ tàu đi qua Vùng Vịnh.
"Việc hộ tống mọi con tàu là điều bất khả thi", Bộ trưởng Quốc phòng Tobias Ellwood nói. Anh đang cử thêm một khu trục hạm và tàu hỗ trợ tới nhằm tăng cường bảo vệ cho các tàu của mình hoạt động trong khu vực.
21h19: Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định tuyên bố của Iran về việc phá vỡ đường dây gián điệp của CIA là bịa đặt vô căn cứ.
Tuyên bố của TT Trump trên Tweet.
21h03: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Anh Tobias Ellwood thừa nhận Hải quân Hoàng gia Anh không đủ mạnh để "đóng vai trò tích cực trên trường quốc tế".
Phát biểu của người đứng đầu bộ sức mạnh của Hoàng gia Anh được đưa ra sau vụ việc xấu hổ là không bảo vệ được tàu dầu mang cờ nước này khi bị Hải quân Iran vây bắt.
Phát biểu trên kênh Sky News, ông Ellwood tuyên bố với các tàu hải quân di chuyển mỗi ngày 100 hải lý (180km) thì cũng chỉ bảo vệ được từng lượt tàu mà thôi" đồng thời ông cngx kêu gọi phải chi thêm tiền cho quốc phòng.
"Hải quân của chúng ta quá nhỏ bé để đảm đương nhiệm vụ bảo vệ các lợi ích trên toàn cầu nếu chúng ta không chú trọng đầu tư cho tương lai, và đó là điều mà tân thủ tướng sắp tới phải nhận thức được", ông nói.
20h50: Hình ảnh thủy thủ đoàn tàu Stena Impero mang cờ Anh bị Iran bắt giữ.
Hình ảnh thủy thủ đoàn tàu Stena Impero mang cờ Anh bị Iran bắt giữ.
20h19: Tàu ngầm hạt nhân lớp Astute của Hải quân Hoàng gia Anh đang trên đường tới Vùng Vịnh Péc-Xích được trang bị tên lửa hành trình Tomahawk và ngư lôi hạng nặng Spearfis. Vũ khí sát thủ chính để tấn công mặt đất là tên lửa hành trình Tomahawk Block IV do Mỹ sản xuất với tầm bắn lên tới 1.600km.
Tàu ngầm hạt nhân lớp Astute có kích thước dài 97m, rộng 11,3m, mớn nước 10m với lượng giãn nước đầy tải khi lặn là 7.400 tấn và có kíp thủy thủ là 98 người.
Astute được trang bị 6 ống phóng ngư lôi cỡ 533mm có thể bắn tên lửa hành trình tầm xa, tên lửa hành trình chống tàu, ngư lôi và thủy lôi.
20h10: Iran vừa công bố một số hình ảnh về thủy thủ đoàn của tàu dầu Stena Impero mang cờ Anh bị nước này bắt giữ. Theo đó, toàn bộ kíp tàu đều vẫn đang khỏe mạnh, sinh hoạt, làm việc bình thường.
Thủy thủ đoàn của tàu dầu Stena Imperobị Iran bắt giữ vẫn đang khỏe mạnh.
19h15: Trong một động thái hoàn toàn bất ngờ, Ngoại trưởng MỹMike Pompeo đã đứng ngoài cuộc trong cuộc khủng hoảng giữa London và Tehran khi tuyên bố Anh phải tự bảo vệ tàu của mình ở Vùng Vịnh Péc-Xích.
Nói với Fox & Friends hôm nay, ông Pompeo cũng nhấn mạnh rằng Mỹ không muốn chiến tranh với Iran.
19h08: Press TV dẫn phát biểu của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho rằng:
"Các lý lẽ được Iran viện dẫn để giải thích hành động của họ có sức thuyết phục nhiều hơn so với những tham chiếu mơ hồ về luật trừng phạt của Liên minh Châu Âu đã được chính quyền Gibraltar sử dụng với sự hậu thuẫn của Vương quốc Anh tại thời điểm bắt giữ tàu chở dầu mang cờ Panama.
Những lập luận của Iran đúng đắn hơn so với của Gibraltar và Anh - những người thích cướp biển. Iran đang chăm sóc hệ sinh thái ở eo biển Hormuz".
18h14: FarsNews dẫn tuyến bố của Ngoại trưởng Iran Javad Zarif cáo buộc Washington vẫn đang tiếp tục thực hiện các hoạt động nhằm chống lại Iran đồng thời ông nhấn mạnh Tehran sẽ không ngồi vào bàn đàm phán với nước Mỹ "khủng bố".
17h57: Iran công bố video clip cho thấy cờ Iran tung bay trên tàu dầu Anh sau khi bị Tehran bắt giữ và hiện nó đang neo đậu tại 1 cảng ở miền Nam Iran.
Cờ Iran tung bay trên tàu dầu Anh sau khi bị Tehran bắt giữ
17h36: Truyền thông Anh đưa tin Hải quân Hoàng gia Anh sẽ tăng cường hiện diện quân sự ở vùng Vịnh bằng việc điều động tàu ngầm hạt nhân và đặc nhiệm tới Vùng Vịnh sau khi tàu dầu mang cờ nước này bị Iran bắt giữ.
Theo đó, tàu ngầm hạt nhân sẽ làm nhiệm vụ trinh sát, trong khi đặc nhiệm thủy quân lục chiến được cử theo hộ vệ các tàu thương mại. Động thái này diễn ra sau khi một tàu dầu mang cờ Anh bị Iran bắt giữ.
Tàu ngầm sử dụng động cơ hạt nhân lớp Astute có lượng choán nước 7.400 tấn được trang bị tên lửa hành trình và ngư lôi hạng nặng được thiết kế để tác chiến độc lập, một nguồn tin quân sự chia sẻ với tờ Daily Express.
"Chúng tôi đang điều một tàu chiến tới khu vực", một nguồn tin nội bộ của Hải quân Hoàng Gia Anh cho biết, đồng thời hé lộ "nhiệm vụ của nó là thu thập thông tin tình báo, phục vụ cho việc hộ tống các tàu dầu đi qua khu vực này".
Trước đó, tờ The Sun cũng cho biết, Hải quân Anh cũng đã cử thêm 42 lính đặc nhiệm hải quân đánh bộ tới khu vực.
16h48: Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) vừa thông báo Tổng Giám đốc cơ quan này Yukiya Amano đã qua đời ở tuổi 72.
Trong bức thư ngắn gửi tới các nước thành viên thuộc IAEA, Bộ phân thư ký của cơ quan này nêu rõ: "Với nỗi buồn sâu sắc nhất, Văn phòng IAEA lấy làm tiếc phải thông báo Tổng Giám đốc Yukiya Amano đã qua đời".
Ông Yukiya Amano nắm giữ chức vụ Tổng Giám đốc IAEA vào năm 2009, thay thế người tiền nhiệm Mohamed ElBaradei. Nhiệm kỳ thứ 3 này của ông dự kiến kết thúc vào 3/2020. Hiện chưa rõ ai sẽ thay thế ông Yukiya Amano nắm giữ chức vụ này.
16h19: FarsNews đưa tin tình báo và an ninh Iran vừa công bố thêm thông tin về 17 điệp viên CIA (Mỹ) mà họ đã bắt giữ vào năm ngoái đồng thời khẳng định toàn bộ những người này đều được đào tạo những kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ và được giao trọng trách thu thập thông tin mật từ những trung tâm "nhạy cảm" của Iran.
Giám đốc phụ trách cơ quan phản gián Iran tuyên bố trong một cuộc họp báo ở Tehran hôm nay cho biết: "Hình phạt đối với các điệp viên đã được phán quyết và một số người trong số đó sẽ bị xử tử hình".
Tiếp đó, cơ quan phản gián Iran đã công bố những hình ảnh của các điệp viên cùng các tài liệu liên quan, tuy vậy họ chưa tiết lộ danh tính cụ thể. Phía Mỹ hiện chưa có bất cứ bình luận nào về những tuyên bố này của Iran.
Hình ảnh về một số điệp viên Mỹ mà Iran vừa công bố.
15h15: Hãng tin bán chính thức FarsNews vừa dẫn phát biểu của Chỉ huy lực lượng phòng không - không quân thuộc Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) - Chuẩn tướng Amir Ali Hajizadeh tuyến bố Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói dối về vụ tàu chiến Mỹ hạ gục máy bay không người lái Iran.
Tướng Amir Ali Hajizadeh nhấn mạnh: "Lời nói dối của Tổng thống Trump lớn đến mức mà ban đầu chính chúng tôi cũng tưởng là thật. Sau đó, khi kiểm tra kỹ nhiều lần, với nhiều nguồn và nhiều đơn vị (Quân đội Iran) thì mới ngã ngửa ra rằng đó là một sự lừa dối vĩ đại.
Thế nên, điều đó lý giải tại sao phải mất nhiều tiếng sau đó chúng tôi mới chính thức bác bỏ tuyên bố của ông Trump".
Chỉ huy lực lượng phòng không - không quân thuộc Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) - Chuẩn tướng Amir Ali Hajizadeh
14h43: Hãng tin BBC dẫn phát biểu của ông Iain Duncan Smith cho biết Washington đã chủ động đề nghị London sử dụng "tài sản Mỹ" để hỗ trợ tuyến hàng hải đi qua Vinh Péc-Xích trước khi xảy ra khủng hoảng Iran bắt giữ tàu dầu Stena Impero, tuy nhiên phía Anh đã từ chối.
Ông nói với BBC: "Tôi nghĩ có những câu hỏi thú vị nên đặt ra tại thời điểm này về cách hành xử của Chính phủ Anh, và tôi phải nhấn mạnh rằng mình là một người ủng hộ nhiệt thành đối với Phố Downing. Dù vậy, dường như họ đã không đã không nắm bắt được điểm mấu chốt mà tôi cũng muốn biết là tại sao".
Eo biển Hormuz gần Iran là tuyến vận tải biển quốc tế cực kỳ quan trọng.
14h27: Cờ Iran tung bay trên tàu dầu Anh sau khi bị Tehran bắt giữ và hiện nó đang neo đậu tại 1 cảng ở miền Nam Iran.
13h58: Hãng tin Reuters cho biết, Iran vừa phá vỡ một đường dây tình báo của Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA), bắt giữ nhiều người, một số người đã bị tuyên án tử hình.
Theo đó, Iran đã bắt giữ 17 điệp viên của CIA và một số người đã bị tuyên án tử, truyền thông Iran vừa đưa tin.
Đài Truyền hình Quốc gia Iran dẫn nguồn từ Tình báo quân đội cho biết đã bóc gỡ một đường dây gián điệp của CIA và bắt giữ 17 người. Hãng thông tấn bán chính thức Fars News dẫn phát biểu của một quan chức quân sự cho biết, một số người trong đó đã bị xử tử hình.
11h38: Giữa lúc căng thẳng ở eo biển Hormuz sau khi Iran bắt giữ tàu dầu mang cờ Anh vẫn đang nóng rẫy thì sáng sớm nay 22/07, tại eo biển Singapore lại xảy ra một vụ cướp biển nghiêm trọng. Nhiều thủy thủ đã bị thương khi chống cự toán cướp, song may mắn không có ai bị nguy hiểm tính mạng.
Theo đó, vào lúc 4h25 sáng nay, tàu vận tải CK Bluebell trọng tải 44.132 tấn treo cờ Hàn Quốc đã bị một toàn cướp biển gồm 7 tên trang bị súng và các vũ khí khác đi trên một xuồng cao tốc tấn công tại khu vực cách lối vào Eo biển Singapore 160 km.
Toán cướp đã lấy đi 13.000 USD tiền mặt, nhưng sau đó tàu CK Bluebell đã được chúng thả cho đi tiếp.
11h11: Trong một diễn biến liên quan tới căng thẳng giữa Mỹ-Anh với Iran, các binh sĩ Iran đang sử dụng những hành ảnh của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Netanyahu để làm mục tiêu. Động thái này cho thấy diễn biến căng thẳng đã vượt ra khỏi tầm kiểm soát về mặt ngoại giao và Iran có thể khiến Mỹ, Israel nổi giận.
Các binh sĩ Iran sử dụng ảnh của TT Trump và Thủ tướng Netanyahu như là mục tiêu.
11h02: Thông tin mới nhất cho biết Thủ tướng Anh Theresa May đã triệu tập cuộc họp ủy ban các vấn đề khẩn cấp COBR trong sáng nay 22/7 vào lúc 10h30 giờ địa phương (tức 16h30 giờ Hà Nội) tại Văn phòng Thủ tướng ở Phố Downing để thảo luận về vụ khủng hoảng Iran bắt giữ tàu dầu.
Đây sẽ là cuộc họp thứ 3 của ủy ban trên kể từ khi xảy ra vụ bắt giữ trên và sẽ là cuộc họp đầu tiên do Thủ tướng May chủ trì. Các cuộc họp của COBR thường có sự tham gia của các bộ trưởng cùng các quan chức an ninh, tình báo và quân sự.
10h51: Đại diện Israel đã có một cuộc gặp với Đặc sứ Mỹ về vấn đề Iran, Brian Hook, để thảo luận về việc đáp trả hành động gây hấn của Iran. Một trong những nội dung quan trọng mà 2 bên trao đổi là đề cập tới chiến dịch của hải quân ở Vùng Vịnh Péc-Xích mà Mỹ đang triển khai nhằm đối phó với các hành động khiêu khích của Iran gần đây.
Mục đích của Mỹ là thành lập một lực lượng đa quốc gia nhằm bảo vệ các tàu thương mại ở khu vực. Hiện chưa rõ sẽ có những quốc gia nào tham gia vào lực lượng này, tuy nhiên, động thái của Israel dường như là tín hiệu rõ rệt cho thấy Nhà nước Do Thái sẽ tham gia liên minh quân sự này
10h26: Một quan chức Iran xác nhận bắt tàu dầu Anh do “liên quan tới một vụ tai nạn với tàu cá Iran. Khi tàu cá gửi tín hiệu kêu cứu, tàu mang cờ Anh đã phớt lờ”. Chính vì thế, hải quân Iran đã triển khai vây bắt tàu dầu mang cờ Anh.
10h17: Ngoại trưởng Saudi Arabia, Adel al-Jubeir vừa ra tuyên bố kêu gọi cộng đồng quốc tế chung tay ngăn chặn Iran sau khi bắt giữ tàu dầu mang cờ Anh tại eo biển Hormuz. Ông nhấn mạnh:
"Bất cứ hành động tấn công vào tự do hàng hải nào đều là vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Iran phải nhận thức được rằng các hành động bắt giữ tàu dầu của họ, bao gồm cả việc vây bắt tàu Anh gần đây là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Cộng đồng quốc tế phải chung tay thực hiện các hành động để ngăn chặn những vụ việc tương tự".
Ngoại trưởng Saudi Arabia, Adel al-Jubeir/. Ảnh: AFP/MOHAMED EL-SHAHED
10h02: Trả lời hãng tin Sky News, Quốc vụ khanh Bộ Quốc phòng Anh Tobias Ellwood nhấn mạnh trách nhiệm quan trọng hàng đầu của Anh ở thời điểm hiện tại là đảm bảo có được giải pháp cho vấn đề hiện nay, cũng như đảm bảo các tàu mang cờ Anh có thể an toàn hoạt động tại vùng biển thuộc vùng Vịnh.
09h55: Sputnik cho biết Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt có thể sẽ sớm công bố những biện pháp trừng phạt mới đối với Iran bao gồm cả việc phong tỏa các tài sản của Tehran nhằm đáp trả vụ Iran bắt giữ tàu dầu Stena Impero mang cờ Anh.
Trước đó, vào hôm thứ Bảy vừa qua, Chính phủ Anh đã họp khẩn để thảo luận việc bảo đảm an toàn cho các tàu thuyền của mình khi đi qua eo biển Hormuz.
08h58: Hãng tin Reuters công bố thêm chi tiết về vụ tàu dầu Anh bị Iran bắt giữ. Theo đó, vào lúc 15h17 (giờ GMT) chiếc tàu bất ngờ đổi hướng đi vào vùng lãnh hải Iran, và vị trí cuối cùng của nó được ghi nhận là vào lúc 16h28 (giờ GMT), chính là lúc con tàu bị bắt giữ.
Phát hiện bất thường, tàu khinh hạm HMS Montrose của hải quân Anh ngay lập tức đã cảnh báo các lực lượng Iran trên eo biển Hormuz không nên có hành động bất hợp pháp với tàu dầu Stena Impero.
"Vui lòng xác nhận rằng các bạn không định vi phạm luật pháp quốc tế bằng cách cố tình lên tàu bất hợp pháp", tàu chiến Anh phát thông điệp đồng thời khẳng định tàu Stena Impero hoàn toàn có quyền đi qua eo biển mà không thể bị ngăn cản.
Đáp lại cảnh báo, tàu tuần tra Iran tuyên bố phải hành động vì lý do an ninh. "Đây là tàu tuần tra của lực lượng đặc nhiệm hải quân Sepah. Chúng tôi không có ý định thách thức. Chúng tôi muốn kiểm tra tàu vì lý do an ninh", thủy thủ đoàn tàu Iran nói.
Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) sau đó triển khai xuồng cao tốc vây quanh tàu dầu Stena Impero, binh sĩ Iran đu dây từ trực thăng xuống boong tàu để cưỡng chế nó đi về phía bờ biển Iran. Tehran cáo buộc tàu dầu không tôn trọng các quy tắc hàng hải quốc tế vì tắt bộ thu phát sóng sau khi va chạm với một tàu cá của nước này.
Đổ họa của Reuters về vụ Iran bắt giữ tàu dầu Anh.
08h45: Hãng tin Reuters đánh giá Chính phủ Anh đang cân nhắc những bước tiếp theo về khủng hoảng Iran bắt giữ tàu dầu ở vùng Vinh nhưng họ có quá ít lựa chọn tốt khi mà Iran công bố những ghi âm cho thấy Lực lượng vệ binh cộng hòa (IRGC) đã thách thức và tàu chiến Anh bó tay khi họ vây bắt tàu dầu 3 ngày trước đó.
08h39: Hãng tin AFP dẫn nội dung báo cáo của Đại biên lâm thời Anh tại Liên hợp quốc Jonathan Allen với Hội đồng Bảo an LHQ cho biết, Anh khẳng rằng việc Iran bắt giữ tàu chở dầu Stena Impero là "can thiệp bất hợp pháp," đồng thời bác bỏ tường trình của Tehran về vụ việc này.
Phía Iran cho rằng tàu này đã tắt thiết bị liên lạc sau khi va chạm với một tàu cá của Iran và bị bắt giữ sau khi không phản hồi tín hiệu cầu cứu của tàu cá này.
Tuy nhiên, ông Allen đã bác bỏ tuyên bố một của Iran và nhấn mạnh thiết bị liên lạc của Stena Impero vẫn được bật, tàu này đã tiếp cận lãnh hải của Oman và tàu đã "sử dụng quyền hợp pháp khi đi qua một eo biển quốc tế.
"Về tuyên bố tàu Stena Impero va chạm với tàu cá Iran, ông Allen nói: "Không có bằng chứng về điều này. Thậm chí nếu nó đã xảy ra, vị trí của tàu này ở trong lãnh hải của Oman, đồng nghĩa Iran không được phép can thiệp vào Stena Impero".
08h33: Nhiều chuyên gia năng lượng thế giới đã cảnh báo những sự cố bắt giữ và tấn công nhằm vào tàu chở dầu tại eo biển Hormuz thời gian gần đây chắc chắn sẽ khiến phí bảo hiểm của các công ty vận tải biển gia tăng, và nếu tình hình không được kiểm soát thì hoạt động vận tải của các tàu chở dầu qua tuyến đường biển trọng yếu này sẽ bị thu hẹp.
08h30: Người phát ngôn Chính phủ Anh thông báo với hãng tin AFP rằng:
"Cùng với những thông tin mới nhất cập nhật bởi các bộ trưởng và quan chức chính phủ, cuộc họp khẩn sẽ được Thủ tướng Theresa May tổ chức để thảo luận về các biện pháp đảm bảo anh ninh hàng hải ở Vịnh Péc-Xích".
Tàu cao tốc Iran tuần tra trên vùng lãnh hải.