Hôm nay cô y sĩ khám một bé gái 4 tháng tuổi vì sáng nay mẹ bé thấy ngón chân bé bất thường: có một lằn rãnh hằn sâu vòng quanh còn đầu ngón chân hơi đỏ và sưng nhẹ. Người mẹ rất thông minh, nói rằng cô nghĩ là do một sợi tóc quấn lấy ngón chân bé.
Cô y sĩ kiếm hoài không thấy sợi tóc đâu, bối rối bèn chạy qua cầu cứu tôi. Tôi vào xem thì rất nghi ngờ một trường hợp hội chứng garo do tóc quấn, mặc dù không nhìn thấy được sợi tóc.
Đó là vì con nít tuổi này da mỏng và mềm nên sợi tóc dễ dàng cắt vào sâu trong da và bị tế bào da che phủ. Sợi tóc vốn đã rất mỏng manh và đang bị căng ra nên lại không dễ nhìn thấy.
Bệnh này là một cấp cứu nhi khoa hiếm gặp. Sợi tóc khi ướt quấn chặt một phần cơ thể, khi khô thì co lại và siết chặt vào trong da. Nếu không loại bỏ, sợi tóc sẽ tiếp tục cắt ngày càng sâu vào trong da làm thiếu máu vùng cơ thể đó, gây tổn thương dây thần kinh, mạch máu, thậm chí xương (bone erosion), hoại tử và cuối cùng phải cắt bỏ phần cơ thể đó.
Triệu chứng thường gặp nhất để đi khám bệnh là bé đau và quấy khóc.
Bệnh hay gặp nhất ở ngón chân, ngón tay và dương vật, nhưng có thể xảy ra ở các phần khác như âm hộ, môi lớn, dái tay, rốn, núm vú, lưỡi và lưỡi gà.
Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ với tuổi trung bình khoảng 5 tháng tuổi (ngón tay: 3 tuần tuổi, ngón chân: 4 tháng tuổi, bộ phận sinh dục: 2 tuổi).
Yếu tố nguy cơ là bệnh rụng tóc khi mang thai. Mẹ rụng tóc nhiều làm trẻ dễ bị tai nạn này. Tuy nhiên đã có trường hợp mẹ cố tình buộc tóc vào cơ thể bé (bạo hành).
Điều trị dĩ nhiên là loại bỏ sợi tóc này để giải áp, có khi phải dùng đến cả phẫu thuật trong trường hợp nặng đe doạ hoại tử khi sợi tóc đã ăn sâu vào da.
Biết là phải cắt bỏ sợi tóc, nhưng tới mặt mũi nó đâu còn không thấy làm sao cắt? Đành phải dùng con dao hoá học vậy.
Trường hợp này còn mới, tóc chưa cắt sâu vào da. Tôi liền chạy đi mua chai kem làm rụng lông hiệu Nair ở chợ sát bên phòng khám, bôi lên vòng rãnh do tóc tạo ra và chờ từ 5-10 phút, sau đó rửa sạch. Kem này có chứa hợp chất Calcium Hydroxide và Sodium Hydroxide, có tác dụng phá huỷ cấu trúc keratine của tóc trong vài phút.
Kết quả tuyệt vời. Sau khi rửa sạch kem, không còn thấy vết hằn sâu do sợi tóc siết chặt. Còn nếu nhìn kỹ sẽ thấy một vết cắt trên da vòng quanh ngón chân mà trước đó không thấy được. Ngón chân bé không còn đỏ và sưng nữa. Bệnh nhân được cho kháng sinh bôi da và tái khám 2 ngày sau.
Nhớ đừng dùng kem quá 10 phút, rửa sạch sau khi dùng, quan sát hiện tượng dị ứng và cho kháng sinh bôi ngừa nhiễm trùng.
Lần đầu tiên tôi gặp trường hợp này, hên là đã có đọc qua nên không bối rối.
Chi phí thì hết sức rẻ: mất có 5 USD.
Bác sĩ Trương Hoàng Hưng hiện đang công tác tại Phòng khám Nhi MD KIDS PEDIATRICS, TP Irving, Texas, Hoa Kỳ.
BS Trương Hoàng Hưng tốt nghiệp Đại học Y Dược TP HCM năm 2000, sau đó làm nội trú Nhi khoa tại Đại học Y Dược TP HCM và Texas Tech University (TTU). Hiện đang hành nghề BS Nhi khoa và BS giảng dạy lâm sàng tại TTU, Texas, Hoa Kỳ.