Bạn đã bao giờ đem film chụp ảnh đến các phòng lab để tráng rửa và tự hỏi, quá trình này diễn ra như thế nào? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng 'ván màn bí ẩn', tìm hiểu mọi công đoạn trong quá trình biến một cuộn phim thành các hình ảnh số.
'Hành trình' của cuộn film bắt đầu từ quầy nhận ảnh của phòng lab, sau khi nó đã có nhiều ngày nằm trong chiếc máy ảnh film của bạn để ghi lại những bức hình mà bạn cảm thấy tự hào nhất.
Bước đầu tiên đó là lấy phần cuối của cuộn film ra khỏi hộp đựng bằng một dụng cụ đặc biệt. Quá trình này cũng không phải dễ dàng, vì có nhiều máy film sẽ bẻ cong phần cuối film vào trong sau khi quá trình quay cuộn film vào hộp đựng được diễn ra.
Lúc này các tấm film bên trong vẫn rất nhạy sáng, nên các kĩ sư tráng rửa sẽ phải cẩn thận không đưa chúng ra ngoài, và sử dụng một thiết bị gọi là 'phòng tối di động'.
Film sau đó sẽ được đưa vào máy cắt để cắt phần cuối film thành hình chữ nhật.
Sau khi được cắt, cuộn film được dán một loại băng dính đặc biệt, sẽ không bị tan ra trong quá trình tráng rửa. Thông thường sẽ có 2 tấm film được dán băng dính ở cả 2 mặt để đảm bảo film không bị rơi ra trong quá trình rửa. Những miếng băng dính này cũng có những lỗ nhỏ để có thể móc con quay để đưa film qua máy tráng trong các bước sau.
Một điều tối quan trọng đó là không được để film của các khách hàng nhầm lẫn với nhau, nên các kĩ sư sẽ thêm một miếng dán nhỏ có số series riêng biệt, giúp việc trả film trở nên dễ dàng hơn.
Và giờ thì film đã sẵn sàng để rửa.
Người kĩ sư sẽ đưa mặt có băng dính của cuộn film vào máy, cần phải đặt tay dưới các cuộn film để chúng không rơi xuống sàn nhà. Khi film đã đi vào máy, ta sẽ đóng nắp vào để đảm bảo không có ánh sáng lọt vào trong.
Một trong những điều tồi tệ nhất có thể xảy ra trong quá trình rửa film đó là mất điện. Nếu như mất điện, film sẽ bị tắc bên trong máy, giữa các bể hóa chất, và ta sẽ phải tự tay mở máy để lấy chúng ra.
Chiếc máy của hãng Fujifilm mà chúng ta sử dụng ngày hôm nay có cơ chế cuộn film bằng tay, nên trong quá trình rửa mà mất điện thì các kĩ sư cũng có thể lấy film ra một cách an toàn.
Trước mỗi ngày mở cửa, các phòng lab sẽ thực hiện bước cân chỉnh màu sắc cho máy. Họ sẽ in một cuộn film để thử, sau đó sử dụng mật độ kế để đo màu sắc xem có chuẩn hay không, nếu không thì sẽ phải cân chỉnh lại.
Khi film đã đi vào trong máy, nó sẽ trải qua một quá trình mang tên 'C-41', gồm có 7 bước như sau:
- Bước 1: Công đoạn này tạo ra một phiên bản bằng bạc của tấm film, giúp cho phần phát triển film (đã được oxy hóa) có thể tạo ra thuốc nhuộm màu. Lượng thuốc nhuộm được làm ra tương xứng với số bạc có trên film.
- Bước 2: Film sẽ đi qua một loại hóa chất, biến đổi film bạc thành bạc halogen để có thể loại bỏ bạc trong các công đoạn tiếp theo.
- Bước 3: Hòa tan lớp bạc halogen của công đoạn trước đó, chuẩn bị cho công đoạn rửa.
- Bước 4 và 5: Rửa sạch toàn bộ lớp bạc và các hóa chất của các công đoạn trước đó. Loại nước dùng để rửa phải có nhiệt độ chính xác để màu nhuộm không bị phai theo thời gian.
- Bước 6: Sử dụng hóa chất để làm làm film khô đi.
- Bước 7: Film được đi qua một máy sấy để làm khô hoàn toàn, tránh bị đọng nước.
Sau khi film đi qua công đoạn C-41 thì sẽ được kĩ sư tại phòng lab cắt bỏ lớp băng dính và treo như hình ảnh ở dưới:
Đến đây các kĩ sư sẽ thực hiện thêm một bước cân chỉnh màu sắc nữa bằng mật độ kế, trước khi đưa phim vào để scan, tạo ra bản số.
Một cuộn giấy lì 6″ được đưa vào máy scan Fujifilm Frontier 340 để chuẩn bị scan. Loại giấy này rất nhạy sáng, nên chỉ được đưa vào máy ngay trước khi in, nếu không muốn làm chúng bị hỏng thì cần phải đặt trong túi nilon đen.
Cuộn film được đặt vào máy Fujifilm Frontier để chuyển từ âm bản sang dương bản.
Sau khi film được scan với chất lượng cao nhất có thể, phần âm bản sẽ được chuyển thành dương bản có màu sắc, hiện trên màn hình máy tính. Các kĩ sư tại phòng lab sẽ sử dụng một loại bàn phím đặc biệt, nhằm cân chỉnh 3 màu là Xanh Cyan, Tím và Vàng để màu sắc đúng với thực tế.
In ấn film là một kĩ năng cần phải được học, nên có lẽ người dùng không nên tự làm mà hãy chuyển công đoạn đó cho các kĩ sư có tay nghề!
Và giờ film đã trở thành bản số, sẵn sàng được chỉnh sửa hoặc chuyển vào đĩa CD cho người dùng, kết thúc vòng đời của một cuộn film. Từng bước nói trên đều được thực hiện một cách cẩn thận, dù 1 công đoạn bị hỏng thì có thể làm mất chất lượng của ảnh cuối cùng.
Đã không ít vụ việc các phòng lab không cắt film đúng cách, làm film bị hở sáng hoặc đưa nhầm film cho các nhiếp ảnh gia khác nhau.
Hiện nay film đã không còn thông dụng nhờ vào sự phát triển của ảnh số. Song, film sẽ không bao giờ chết khi có rất nhiều bạn trẻ vẫn mua film và máy ảnh film để chụp.
Có một 'thứ gì đó' mà ảnh film có thể tạo ra mà không thể được thay thế bằng công nghệ số và quá trình hậu kì, có lẽ không ai có thể miêu tả được một cách chính xác.
Về tác giả: Leigh Diprose là một nhiếp ảnh gia tại vùng Perth, Tây Úc. Bài viết trên là những chia sẻ của anh với Petapixel.