Khi Ukraine chuẩn bị tiến hành cuộc phản công lớn, việc che giấu các lực lượng khỏi cuộc tấn công của Nga sẽ trở thành một thách thức. Vì vậy, Kiev đang tìm mọi cách để qua mắt đối phương.
Binh sỹ Ukraine tại chiến tuyến miền Đông. Nguồn: BBC
Trên chiến hào ở mặt trận phía Đông, một đơn vị pháo cối thuộc Lữ đoàn 28 của Ukraine cho biết, Nga không chỉ cố gắng truy tìm họ bằng máy bay không người lái mà còn sử dụng các phương tiện tác chiến điện tử để xác định vị trí của họ.
Các binh sỹ của lữ đoàn này không chỉ áp dụng những công nghệ hiện đại của thế kỷ 21 như vệ tinh, điện thoại thông minh, máy tính bảng để giúp liên lạc và xác định mục tiêu mà họ còn cũng sử dụng các thiết bị cũ có từ Thế chiến thứ nhất, trong đó phải kể đến điện thoại quay tay. Chỉ huy Vlad và các thành viên trong đơn vị của anh sẽ nhấc chiếcđiện thoại này để thực hiện các cuộc gọi bất cứ khi nào họ chuẩn bị bắn pháo.
Vlad nói thêm, đây là phương tiện liên lạc an toàn nhất vì đối phương không thể nghe lén được. Dây cáp điện thoại nối với các chiến hào ở gần đó vì thế họ sẽ dễ liên lạc với các đơn vị xung quanh. Theo Vlad, các hệ thống tác chiến điện tử của Nga có thể phát hiện và gây nhiễu tín hiệu từ điện thoại di động và radio nhưng khó thực hiện điều đó với chiếc điện thoại quay tay này. "Công nghệ này rất cũ nhưng hoạt động rất tốt", Vlad khẳng định
Dù chịu nhiều tổn thất trong các cuộc giao tranh kéo dài hơn 1 năm qua nhưng các lực lượng Nga vẫn sở hữu những hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến nhất thế giới, với khả năng ưu việt trong việc theo dõi và đánh chặn thông tin liên lạc. Ở những vị trí phòng thủ cố định, họ sẽ khiến Ukraine gặp nhiều khó khăn và nguy hiểm khi muốn thực hiện các bước tiến mới.
Tổ hợp radar Zoopark của Nga có thể xác định vị trí hỏa lực pháo binh đối phương. Hệ thống tác chiến điện tử Zhitel của nước này có thể phát hiện, theo dõi và chặn các tần số vô tuyến, tổ hợp Borisoglebsk-2 có thể làm gián đoạn liên lạc vệ tinh như GPS. Việc Nga sử dụng các phương tiện tác chiến điện tử cũng gây khó khăn hơn cho các phi đội máy bay không người lái của Ukraine khi thực hiện nhiệm vụ thu thập thông tin, trinh sát và giám sát – vốn được coi là chìa khóa quan trọng để có tầm nhìn bao quát chiến trường.
Mối đe dọa đối với UAV
Tại một địa điểm khác ở mặt trận phía Đông, một binh sỹ có tên Oleksii cùng các thành viên tại đơn vị tình báo máy bay không người lái thuộc Lữ đoàn 59 đang ẩn nấp trong một tòa nhà bị hư hại do bom đạn, để vận hành những UAV thương mại nhỏ do Trung Quốc sản xuất tìm kiếm và xác định vị trí của Nga. Ở giai đoạn đầu cuộc xung đột, UAV được sử dụng với tần suất khá ít, nhưng đến thời điểm hiện tại cả Nga và Ukraine đều triển khai rộng rãi phương tiện này. Nga không chỉ có những máy bay không người lái mà Ukraine đang vận hành mà họ còn có nhiều loại khác tiên tiến và hiện đại hơn, Oleksii cho biết.
Oleksii nói rằng, anh đã mất 5 UAV nhỏ do Trung Quốc sản xuất, còn lữ đoàn của anh mất 3 đến 4 máy bay không người lái mỗi ngày. Theo binh sỹ này, Nga đang thiết lập rất nhiều trạm tác chiến điện tử và phương tiện chống UAV của họ có thể gây nhiễu hoặc làm gián đoạn liên lạc để vô hiệu hóa UAV. Còn Ukraine đang cố gắng thực hiện các biện pháp như ngụy trang, mã hóa liên lạc, thay đổi vị trí UAV để tránh bị phát hiện. Với kỹ năng và kinh nghiệm của họ, một máy bay thương mại nhỏ như Mavic có thể sống sót từ 2 đến 3 tuần.
Nhưng các biện pháp này không phải lúc nào cũng hiệu quả. Trong khi đó, Ukraine lại gặp nhiều khó khăn khi cố gắng bắn hạ máy bay không người lái của Nga.
Nga có rất nhiều UAV lợi hại, chẳng hạn như Orlan-10. Là một UAV đa nhiệm tầm trung, Orlan-10 có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm tác chiến điện tử, thu nhận mục tiêu, thu thập thông tin tình báo, giám sát và trinh sát. UAV này có thể hoạt động trong khoảng 18 giờ với vận tốc 112 km/giờ, truyền dữ liệu ở khoảng cách 600 km tính từ trạm chỉ huy và kiểm soát. Nga được cho là đã sử dụng UAV Orlan-10 để do thám các vị trí phòng thủ của Ukaine ở chiến tuyến.
Để đối phó với Orlan-10, quân đội Ukraine đã sử dụng súng trường tự động bắn nhiều loạt đạn vào mục tiêu. Nhưng máy bay không người lái của Nga bay quá cao. Trong trường hợp này, nỗ lực đối phó của họ là vô ích. Tại một trung tâm chỉ huy gần đó, Bohdan, thuộc Lữ đoàn 10 của Ukraine, bày tỏ sự thất vọng vì họ không thể làm gì hơn. Ông cho biết: "Máy UAV của Nga đang bay hàng ngày, hàng giờ, hàng giây. Họ có nguồn lực để làm điều đó. Chúng tôi đã cố gắng đối phó nhưng không thể bắn hạ được nhiều UAV như chúng tôi muốn".
Ông thừa nhận rằng Nga vẫn đang có lợi thế về tác chiến điện tử và có nhiều máy bay không người lái hơn. Điều này sẽ tạo ra những thách thức lớn cho cuộc phản công sắp tới của Ukraine./.