Cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Hezbollah vào Binyamina ngày 13/10 khiến ít nhất 4 binh sỹ thiệt mạng và hơn 60 người khác bị thương, cho thấy mối đe dọa ngày càng tăng do UAV gây ra trong chiến tranh hiện đại.
Loại UAV được sử dụng trong cuộc tấn công này được cho là Mirsad-1, một máy bay không người lái mà Hezbollah đã triển khai trong hơn 2 thập kỷ, có nguồn gốc từ các thiết kế của Iran.
Một chiếc UAV trong cuộc tập trận của Iran, tháng 10/2023. Ảnh: Wana
Theo các chuyên gia từ Trung tâm nghiên cứu Alma, Mirsad-1 dựa trên mẫu Mohajer-2 của Iran, với một số sửa đổi nhỏ để phù hợp với hoạt động của Hezbollah.
Mirsad-1 có thể mang theo tới 40 kg thuốc nổ, độ tối đa 370 km/giờ và có phạm vi hoạt động là 120 km. Hezbollah đã sử dụng Mirsad-1 để trinh sát, tấn công từ năm 2002 và thường sử dụng UAV này để xâm nhập không phận Israel.
Chiến thuật phóng kết hợp UAV và tên lửa
Trong cuộc tấn công vào Binyamina, Hezbollah đã phóng nhiều máy bay không người lái kết hợp với loạt tên lửa, một chiến thuật nhằm áp đảo các hệ thống phòng không của Israel.
Một chiếc UAV đã lọt qua radar giám sát và rơi xuống khu vực Binyamina, cho thấy lỗ hổng đáng kể trong hệ thống phòng không của Israel.
Theo báo cáo của Defense Industry Daily, đây không phải là lần đầu tiên UAV Mirsad-1 lọt qua hệ thống phòng không của Israel. Một sự cố tương tự đã xảy ra vào đầu năm khi máy bay không người lái của Hezbollah bay qua lãnh thổ Israel trong vài phút sau đó trở về Lebanon mà không hề hấn gì.
Quỹ Bảo vệ Dân chủ có trụ sở tại Mỹ cho hay, Hezbollah ngày càng gia tăng số lượng UAV trong kho vũ khí để bổ sung cho năng lực tên lửa và rocket hiện có. Việc Hezbollah mở rộng kho UAV cũng là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Iran nhằm tăng cường năng lực cho các lực lượng ủy nhiệm.
Các loại UAV như Mirsad-1 cho phép Hezbollah tiến hành các cuộc tấn công chính xác vào sâu bên trong lãnh thổ Israel đồng thời giảm thiểu rủi ro cho nhân sự của nhóm. Chiến thuật này đã được cải tiến qua nhiều năm thử nghiệm.
Ngoài Mirsad-1, Hezbollah còn có nhiều loại UAV khác nhau, phần lớn trong số đó do Iran sản xuất hoặc được cải tiến từ các mẫu thương mại. Những chiếc UAV này được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm giám sát, thu thập thông tin tình báo và các nhiệm vụ tự sát.
Báo cáo từ Trung tâm nghiên cứu Alma cho thấy Hezbollah có hơn 2.000 UAV trong kho vũ khí. Một số ước tính cho rằng nhóm này sở hữu cả các mẫu tiên tiến như Mohajer-4 và Shahed.
Cuộc tấn công hôm 13/10 là một phần của cuộc chiến UAV đang diễn ra giữa Israel và Hezbollah. Kể từ những năm 1990, Hezbollah đã phóng nhiều máy bay không người lái vào lãnh thổ Israel, với nhiều vụ việc xảy ra trong thời kỳ xung đột leo thang.
UAV của Hezbollah thường được sử dụng để giám sát, nhưng trong nhiều trường hợp chúng được chất đầy thuốc nổ để thực hiện các nhiệm vụ tự sát.
Vì sao cảnh báo không kích hoạt?
Cuộc tấn công vào Binyamina đã đặt ra câu hỏi về hiệu quả của các hệ thống phòng không của Israel trong việc chống lại các mối đe dọa từ máy bay không người lái.
Vòm Sắt của Israel có hiệu quả cao trong việc chống lại tên lửa, nhưng nó lại gặp phải những thách thức trong việc phát hiện và đánh chặn UAV cỡ nhỏ, bay thấp như Mirsad-1.
Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) tuyên bố sẽ điều tra nguyên nhân máy bay không người lái Hezbollah có thể lọt radar giám và không kích hoạt cảnh báo.
Trong một thông điệp video từ căn cứ quân sự bị tấn công ở Binyamina, Người phát ngôn IDF Hagari cho biết: “Chúng tôi sẽ tìm hiểu và điều tra vụ việc, điều tra cách một UAV xâm nhập vào căn cứ mà cảnh báo không kích hoạt”.
Ông Hagari cho biết UAV của Hezbollah được phóng từ Lebanon vào khoảng 19h tối 13/10 (theo giờ địa phương), đồng thời nói thêm rằng Israel cần “cải thiện” khả năng phòng thủ của mình.
“UAV là mối đe dọa mà chúng tôi phải đối mặt kể từ khi xung đột bùng phát. Israel cần phải cải thiện khả năng phòng không”, ông Hagari nói thêm.
Trong khi đó, Thời báo Israel dẫn các thông tin điều tra sơ bộ cho hay, Hezbollah đã phóng 2 chiếc UAV vào không phận Israel từ ngoài biển. Radar của Israel đã theo dõi cả 2 mục tiêu và 1 chiếc bị bắn hạ ở ngoài khơi phía Bắc Haifa. Cảnh báo được kích hoạt ở khu vực phía Tây Galilee.
Máy bay và trực thăng của IDF đuổi theo chiếc UAV thứ hai nhưng nó đã biến mất khỏi màn hình radar và lực lượng Israel mất dấu mục tiêu, có thể vì nó bay qua gần mặt đất. Cảnh báo không kích hoạt vì chiếc UAV này được cho là đã bị rơi hoặc bị chặn ngay khi nó biến mất khỏi màn hình radar.
Hezbollah cho biết nhóm này đã phóng hàng chục tên lửa về phía Nahariya và Acre với mục đích tấn công hệ thống phòng không của Israel, đồng thời cũng phóng một nhóm máy bay không người lái, trong đó có những loại lần đầu tiên được sử dụng - về phía các khu vực Acre và Haifa.
“Những chiếc máy bay không người lái này đã xuyên thủng radar phòng không của Israel mà không bị phát hiện và bay đến mục tiêu tại trại huấn luyện của Lữ đoàn Golani tinh nhuệ ở Binyamina, phía nam Haifa. UAV đã phát nổ tại nơi hàng chục sĩ quan và binh lính đang chuẩn bị tấn công Lebanon”, Hezbollah cho biết.
Hezbollah cảnh báo, cuộc tấn công ngày 13/10 chỉ là “phần dễ dàng của những gì còn đang ở phía trước nếu Israel tiếp tục tấn công vào người dân của chúng tôi”.