Hầu hết những trường hợp tử vong và bệnh liên quan thời tiết nóng đều có thể được ngăn chặn nếu có những hiểu biết về phòng ngừa và can thiệp kịp thời và đúng cách.
Những người có nguy cơ cao mất nước cơ thể
Người đang tập thể dục: Trong những tháng mùa hè, nếu tập thể dục ngoài trời, cơ thể có nguy cơ mất nước cao, có thể dẫn đến các bệnh liên quan đến nhiệt, bao gồm kiệt sức, đột quỵ và trong trường hợp nặng có thể tử vong.
Vận động viên: Những người dành hàng giờ tập luyện và thi đấu trong nắng nóng thường không có đủ lượng chất lỏng để bù đắp cho sự mất mát chất lỏng gây ra bởi các hoạt động cơ bắp mạnh mẽ, cường độ cao.
Công nhân làm việc ngoài trời: Công nhân xây dựng, nhân viên cảnh sát, nhân viên vệ sinh thu gom rác và những người dành phần lớn thời gian làm việc trong cái nắng nóng, có ít thời gian nghỉ ngơi trong phòng hoặc uống bù nước. Kết quả là những người lao động này có thể không tiêu thụ đủ chất lỏng trong một ngày làm việc.
Nếu phải thường xuyên làm việc dưới trời nắng nóng cần bảo hộ tốt tránh các bệnh do nhiệt.
Trẻ em: Vào mùa nắng nóng, trẻ em cũng bước vào kỳ nghỉ hè, trẻ thường dành nhiều thời gian hoạt động ở ngoài trời. Vì trẻ em có diện tích bề mặt da lớn hơn so với khối lượng cơ thể nên cơ thể trẻ thường tăng nhiệt nhanh hơn so với người lớn khi nhiệt độ không khí bên ngoài cao hơn nhiệt độ cơ thể.
Người cao tuổi: Khả năng kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của người cao tuổi bị giảm đi so với người trẻ. Người cao tuổi dinh dưỡng kém, mắc nhiều bệnh mạn tính và dùng nhiều loại thuốc nên dễ bị tổn thương do nhiệt hơn.
Người cao tuổi có xu hướng uống ít nước và dễ mất nước, nhất là trong mùa nắng nóng. Điều vô cùng quan trọng đối với những người cao tuổi là phải thực hành một sự thích nghi dần dần với sức nóng mà đặt trọng tâm vào việc bù đủ nước cho cơ thể.
Ngoài ra, những người đi du lịch, tham quan vào những ngày nắng nóng cũng thường xuyên có những hoạt động ngoài trời, nơi đông người nóng bức, nhiệt độ cao, dưới ánh nắng mặt trời gay gắt cũng dễ có nguy cơ mất nước và sốc nhiệt.
Cách giữ mát và đủ nước cơ thể trong ngày nắng nóng
Vậy làm thế nào để thích nghi cơ thể với thời tiết nóng? Phải mất khoảng 10 - 14 ngày làm việc hoặc hoạt động dưới sức nóng thời tiết để cơ thể điều chỉnh hoặc trở nên thích nghi. Một số cách nên làm:
Giảm cường độ tập thể dục hoặc hoạt động trong những ngày đầu nắng nóng. Một khi cơ thể được nhiệt hóa, lượng mồ hôi sản sinh ra và tổng lượng dịch cơ thể khác tăng lên vì bạn đổ mồ hôi sớm hơn và nhiều hơn trước khi bạn trở nên thích nghi.
Vào mùa nắng nóng, nên nắm rõ nhu cầu bù dịch cho cơ thể, hiểu biết các dấu hiệu và triệu chứng mất nước có thể dẫn đến các bệnh liên quan đến nhiệt như đột quỵ nhiệt và kiệt sức do nhiệt.
Uống đủ nước: Thời điểm tốt nhất để tiêu thụ nước là trước khi khát. Vào lúc khát, cơ thể đã bị mất nước. Tốt nhất là uống theo lịch khi trời nóng. Tránh đồ uống có chứa caffeine hoặc rượu trong khi ở dưới ánh nắng mặt trời hoặc môi trường tăng nhiệt. Đồ uống có chứa caffeine hoặc rượu kích thích sản xuất nước tiểu, qua đó thúc đẩy sự mất nước.
Thức uống tốt nhất là nước. Cũng có thể lựa chọn một trong những đồ uống thể thao với nhiều hương vị có sẵn trên thị trường. Thức uống thể thao giúp thay thế một số chất điện giải mà cơ thể bị mất qua mồ hôi và cung cấp năng lượng carbohydrate cho cơ bắp hoạt động.
Dấu hiệu và triệu chứng mất nước
Mất nước cơ thể hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Có thể điều trị mất nước từ nhẹ đến trung bình bằng cách uống nhiều nước, oresol hoặc đồ uống thể thao. Các triệu chứng nhẹ của tình trạng mất nước bao gồm: Môi và lưỡi khô; Đau đầu; Yếu ớt, chóng mặt hoặc mệt mỏi cực độ; Nước tiểu ít và sậm màu hơn bình thường; Buồn nôn.
Đây là những triệu chứng nhẹ, người lớn bình thường khỏe mạnh có thể tự điều trị. Nhưng nếu trẻ em hoặc người cao tuổi có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức.
Nên đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu có các triệu chứng nghiêm trọng sau đây của tình trạng mất nước: Tiêu chảy nặng hoặc tiêu chảy vừa phải trong 24 giờ trở lên; Phân có máu hoặc phân đen; Xuất hiện mất phương hướng, dễ cáu kỉnh hoặc có mệt mỏi cực độ; Ít đi tiểu; Miệng, da rất khô; Thở nhanh hoặc nhịp tim nhanh; Mắt trũng.
Uống nước là điều tốt nhất để giữ đủ nước cho cơ thể nhưng có một vài thứ khác có thể làm để ngăn ngừa tình trạng mất nước: Mặc quần áo màu sáng và rộng rãi để giữ mát cơ thể; Bất cứ khi nào có cơ hội, hãy nghỉ ngơi trong bóng râm; Điều quan trọng cần nhớ là bất cứ khi nào một người đã ở trong môi trường có nhiệt độ cao mà có triệu chứng choáng váng hoặc bất tỉnh, cần phải được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Nhu cầu nước mỗi ngày
Nước là cần thiết cho cơ thể con người khỏe mạnh. Cụ thể nhu cầu nước ở từng nhóm như sau:
Người lớn: trung bình cần 8 -10 ly mỗi ngày vào mùa nắng nóng, mỗi ly chứa 200ml. Người lớn cần 300ml chất lỏng trước khi bắt đầu hoạt động cũng như thêm 150ml mỗi 10 - 20 phút trong khi đang hoạt động. Nên tiêu thụ 400-600ml chất lỏng trong vòng 2 giờ đầu tiên khi hoạt động ngoài trời.
Trẻ em: cần 100-200ml chất lỏng trước khi bắt đầu các hoạt động ngoài trời và sau đó bổ sung 100ml mỗi 20 phút nếu vẫn ở ngoài trời nắng nóng. Kể cả khi quay trở vào nhà sau hoạt động ngoài trời, trẻ vẫn cần tiêu thụ từ 200-400ml chất lỏng trong vòng 2 giờ đầu tiên sau khi chúng ngừng hoạt động.