Trong 100g cá chạch có 16g đạm, 3,2g đường, 2g chất béo, các vitamin A, B1, B2, PP và nhiều axit amin dễ hấp thụ, là thức ăn quý của người già.
Theo y học cổ truyền, cá chạch có vị ngọt, tính bình không độc. Tác dụng bổ khí huyết, cường dương, chống lão suy, trị nóng mê man, ra mồ hôi trộm, tiêu khát, trĩ, tiểu tiện không thông, giải say rượu, chữa viêm gan mật, vàng da, bệnh ngoài da, mẩn ngứa...
Xin giới thiệu một số món ăn thuốc từ cá chạch bổ khí huyết:
Cháo cá chạch: cá chạch tươi 300g, gạo tẻ 150g. Cá chạch làm sạch nhớt, bỏ đầu ruột, ướp với hành khô, gừng, bột gia vị 30 phút, xào chín.
Gạo vo sạch. Cho gạo vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo, khi cháo sắp được thì cho cá chạch vào, nấu tiếp một lúc nữa là được. Khi ăn, cho gia vị và tiêu bột. Món ăn bổ khí huyết, chống lão suy.
Cháo cá chạch nhục quế: cá chạch 250g, nhục quế 10g, phụ phiến 10g, gừng tươi 5 lát, gạo tẻ 100g, bột gia vị vừa đủ. Cho quế và phụ phiến vào túi vải, bỏ vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu một lát, lọc bỏ bã. Cá chạch làm sạch nhớt, bỏ đầu ruột, lọc lấy thịt.
Cho gạo và cá vào nước thuốc nấu cháo, cháo chín, cho gừng, bột gia vị, đun sôi lại là được. Ăn nóng. Chú ý mua phụ phiến ở hiệu thuốc Đông y đã bào chế đúng cách để tránh ngộ độc. Trị nam giới liệt dương, nữ giới đới hạ.
Cá chạch ít mỡ, giàu đạm và canxi, là thực phẩm lý tưởng cho người già, suy nhược thiếu máu.
Canh cá chạch: 5-6 con cá chạch tươi sống loại vừa, làm sạch nhớt, bỏ đầu ruột, đem rán mềm xương, thêm 300ml rượu trắng hoặc 600ml nước, vài lát gừng, đun nhỏ lửa, đến lúc nước canh có màu trắng sữa là được.
Bỏ lớp dầu trắng sữa, phần nước và thịt còn lại, nêm chút bột gia vị. Ăn cái và nước canh. Món ăn bổ khí huyết, tráng dương. Tốt cho người kém ăn, xanh xao, thiếu máu, nghiện rượu, bệnh gan, suy nhược thần kinh và thể lực.
Canh cá chạch lá sen: cá chạch làm sạch nhớt, bỏ xương, ruột, nấu canh với lá sen non (lượng tùy ý). Ăn trong ngày. Chữa đái tháo đường.
Hoặc cá chạch 10 con làm sạch nhớt, bỏ xương, ruột, lá sen khô vừa đủ. Cá chạch phơi chỗ mát cho khô, bỏ đầu, đuôi đốt thành than. Lá sen khô tán bột. Trộn 2 thứ với nhau. Mỗi lần dùng 10g. Ngày uống 3 lần với nước sôi để nguội.
Cá chạch hầm thịt nạc: cá chạch 250g, thịt lợn nạc 50g, gừng 5g, tiêu bột 5g, bột gia vị vừa đủ. Cá chạch rán qua, cho nước, thịt, gừng, đun to lửa 10 phút rồi hầm nhừ thịt, đến khi nước còn một nửa, nêm gia vị. Ăn trong ngày. Dùng tốt cho người suy nhược thiếu máu.