Bức ảnh Tang Juan mặc quân phục do đặc vụ FBI thu thập được.
Theo cáo trạng đăng tải trên trang web chính thức của Bộ Tư pháp Mỹ, 4 nhà nghiên cứu này là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm cài cắm người vào các cơ sở của Mỹ để thu thập kiến thức về công nghệ, khoa học.
Ngoài ra, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang thẩm vấn một số nhà nghiên cứu khác bị nghi là thành viên quân đội Trung Quốc tại hơn 25 thành phố Mỹ.
"Những thành viên quân đội Trung Quốc này đã nộp đơn xin visa nghiên cứu ở Mỹ, nhưng lại che giấu mối quan hệ thực sự của họ với quân đội", trợ lý Tổng chưởng lý Mỹ John Demers nói. "Chúng tôi đang tích cực hợp tác với FBI để điều tra làm rõ”.
Trong số 4 nhà nghiên cứu Trung Quốc bị Mỹ nêu danh tính, 3 người đã bị bắt giữ là Song Chen, Wang Xin, Zhao Kaikai. Người thứ tư là bà Tang Juan, hiện đang trốn tại lãnh sự quán Trung Quốc ở San Francisco, theo Bộ Tư pháp Mỹ.
Trong hồ sơ xin visa sang Mỹ nghiên cứu khoa học, cả 4 người này đều khẳng định mình không phục vụ trong quân đội Trung Quốc. Nhưng các đặc vụ FBI đã tìm thấy bằng chứng về mối liên hệ giữa họ với quân đội.
Trường hợp đầu tiên là Wang Xin, bị bắt hôm 7.6 tai sân bay quốc tế Los Angeles. Wang thừa nhận mình đang là kỹ sư làm việc tại phòng nghiên cứu của quân đội Trung Quốc, hiện mang hàm thiếu tá.
Wang cũng cung cấp thông thin cho các nhà điều tra Mỹ, rằng mình được cấp trên yêu cầu thu thập thông tin tại viện nghiên cứu của Mỹ, và tìm hiểu cách xây dựng một viện nghiên cứu tương tự ở Trung Quốc.
Đối với trường hợp của Tang Juan, bị công bố cáo trạng hôm 20.7. Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định bà Tang là sỹ quan thuộc không quân Trung Quốc (PLAAF), công tác tại trường Đại học Y khoa của không quân.
Ở thời điểm bị đặc vụ FBI thẩm vấn hôm 20.6, bà Tang nói rằng mình được yêu cầu mặc quân phục để tham dự một sự kiện ở trường đại học, không biết những ký hiệu và quân hàm trên quân phục.
Hôm 26.6, FBI nhận được lệnh bắt bà Tang, nhưng nhà nghiên cứu Trung Quốc này đã trốn vào lãnh sự quán Trung Quốc ở San Franciscso và vẫn ở lại đó cho đến nay.
Đối với trường hợp của Song Chen, đặc vụ FBI phát hiện Song là bác sĩ Khoa Thần Kinh của Bệnh viện Đa khoa thuộc không quân Trung Quốc. FBI cũng thu thập được bức ảnh Song mặc quân phục.
Kiểm tra ổ cứng máy tính của Song, các dữ liệu đã bị xóa. Tuy nhiên, các đặc vụ FBI khôi phục được các thông tin mô tả Song nhận được chỉ thị kéo dài thời gian ở lại Mỹ từ không quân Trung Quốc. Song bị bắt giữ hôm 18.7.
Trường hợp cuối cùng là Zhao Kaikai, đang theo học về trí tuệ nhân tạo tại Đại học Indiana. Theo cáo trạng, Zhao công tác Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc, trực thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc (CMC).
Zhao cũng từng theo học tại Học viện Không quân, là nơi đào tạo các sỹ quan chính quy. Đặc vụ FBI cũng thu thập được bức ảnh Zhao mặc quân phục của không quân Trung Quốc.
Zhao bị bắt hôm 18.7.