Vài ngày sau khi nhà lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei dọa trừng phạt Israel vì vụ tấn công nhằm vào Đại sứ quán Iran ở Syria hôm 1-4, Tehran đã hiện thực hóa lời đe dọa này.
Hơn 300 máy bay không người lái và tên lửa được phóng từ lãnh thổ Iran và nhắm đến Israel trong đêm 13-4 (giờ địa phương). Hầu hết chúng đã bị chặn - phía quân đội Israel đưa ra con số bị đánh chặn là 99%, chủ yếu bởi hệ thống phòng vệ của Israel hoặc Mỹ.
Câu hỏi đặt ra là liệu vụ tấn công có khép lại cuộc đối đầu lần này giữa Israel và Iran hay không, nhất là khi ai cũng biết hai nước này đang trong "cuộc chiến bóng tối" nhiều thập kỷ qua.
Theo bài viết của cây bút bình luận Bret Stephens đăng trên tờ The New York Times, cuộc tấn công cuối tuần rồi đáng chú ý vì hai lý do: Sự trực tiếp và hiệu quả kém.
Các chỉ huy quân đội của Iran chắc chắn biết rõ rằng hầu hết máy bay không người lái di chuyển chậm của họ, khoảng 170 chiếc, sẽ bị bắn hạ trước khi đến đích. Chúng chỉ làm nhiệm vụ gây phân tán sự chú ý.
Những chỉ huy đó có lẽ đã bất ngờ hơn khi 30 tên lửa hành trình và 120 tên lửa đạn đạo của họ gây thiệt hại không đáng kể.
Theo bài viết, diễn biến trên gửi đến giới lãnh đạo Iran một bài học: Iran không phải là đối thủ của Israel về công nghệ, nhất là khi Israel đang được Mỹ giúp đỡ.
Nếu Israel quyết định đáp trả bằng các đợt không kích trực tiếp vào Iran - có thể là vào các cơ sở dầu mỏ, cơ sở hạt nhân hoặc cơ sở hạ tầng quân sự, họ có thể sẽ không bỏ lỡ mục tiêu của mình.
Tuy nhiên, Israel cần phải thận trọng!
Israel hiện có một cuộc xung đột dang dở với nhóm vũ trang Hamas ở Dải Gaza. Một cuộc tấn công trực tiếp của Israel vào Iran có thể kích hoạt cuộc chiến toàn diện với phong trào Hezbollah ở Lebanon.
Hầu hết người Israel hiểu rằng cuộc chiến với Hezbollah sẽ khó hơn xung đột với Hamas. Một cuộc chiến như thế sẽ đòi hỏi hai điều: sự tập trung đầy đủ của khả năng chiến đấu của Israel và sự hỗ trợ liên tục từ Mỹ.
Cuộc tấn công của Iran và việc Mỹ tham gia bảo vệ Israel là cơ hội để Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cải thiện quan hệ với Washington và các nước châu Âu bằng cách thể hiện sự kiềm chế.
Ngoài ra, điều này còn có thể thúc đẩy Hạ viện Mỹ tiến hành bỏ phiếu về gói hỗ trợ quân sự Ukraine-Israel mà Thượng viện đã thông qua hồi tháng 2. Sự kiềm chế cũng giúp Israel có thêm thời gian để tập trung cho mục tiêu loại bỏ Hamas ở Dải Gaza.
Mặt khác, một cuộc tấn công trả đũa của Israel lúc này sẽ mất đi một lợi thế bổ sung là yếu tố bất ngờ. Theo tác giả, Israel sẽ tìm cơ hội tấn công những mục tiêu khiến kẻ thù đau đớn và vào thời điểm họ lựa chọn.