SOHA NEWS
Theo thống kê tại BV Da liễu Trung ương, trung bình mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận vài chục bệnh nhân viêm da tiếp xúc kích ứng do kiến ba khoang. Các tổn thương này ban đầu rất nhỏ tuy nhiên nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể nặng hơn rất nhiều.
BS. Quách Thị Hà Giang – Phó Trưởng khoa Khám bệnh, BV Da liễu Trung ương cho biết, thông thường nếu bị dính ít nọc độc của kiến ba khoang thì tổn thương khu trú ít hơn và thường ổn định trong vòng 5-7 ngày.
Nhưng nếu điều trị không đúng, bôi sai thuốc, tự ý đắp lá thì tổn thương có thể bội nhiễm, nhiễm trùng, loét, tăng sắc tố sau viêm thời gian dài. Tổn thương lan rộng sang vị trí khác ngoài vị trí tiếp xúc ban đầu thì bệnh nhân có thể tổn thương vùng da khác như mắt sinh dục ảnh hưởng sức khỏe bệnh nhân.
BS. Quách Thị Hà Giang.
Phân biệt viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang gây ra với bệnh zona
Cũng theo chuyên gia da liễu Quách Thị Hà Giang, thực chất, kiến ba khoang không đốt người, nếu người dân vô tình giết kiến trên cơ thể thì chất độc có trong kiến sẽ khiến da bị tổn thương. Khi dính phải độc tố trong kiến ba khoang, da của chúng ta thường có các biểu hiện như: phồng rộp thành vệt dài, đám nhỏ, mụn nhỏ li ti, có bọng nước, khi vỡ có thể gây loét, mưng mủ, cảm giác đau rát như bị bỏng, bệnh nhân có thể bị sốt, nổi hạch ở vùng lân cận…
Chính vì vậy nhiều người thường nhầm lẫn với bệnh zona thần kinh và tự ý mua thuốc điều trị khiến tổn thương nghiêm trọng hơn.
Để phân biệt tổn thương do kiến ba khoang gây ra với bệnh zona, BS. Giang chỉ rõ: Với zona thì mụn nước mọc thành chùm, khu trú; còn viêm da tiếp xúc do kiến khoang thường bệnh nhân thấy nóng rát trước sau đó thì xuất hiện rát đỏ, tổn thương đi theo thành từng vệt. Khi bệnh nhân gãi chà xát thì lan sang các vị trí khác, chủ yếu là cảm giác nóng rát hơn là cảm giác đau nhức của zona.
Những điều tuyệt đối không nên làm sau khi dính độc tố kiến ba khoang
Theo các chuyên gia, trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ. Tuy nhiên, theo các bác sĩ nếu chúng ta biết xử lý đúng cách thì ngay cả khi đã bị dính độc tố kiến ba khoang cũng không quá nguy hiểm. Chính những sai lầm hoặc xử lý chậm đã khiến cho độc tố lan rộng và gây nên những hậu quả nghiêm trọng.
TS.BS Vũ Thái Hà - Trưởng khoa Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ tế bào gốc, BV Da liễu Trung ương tư vấn, khi phát hiện ra kiến ba khoang, người dân không nên dùng tay bắt trực tiếp, tốt nhất nên đeo găng tay, tuyệt đối không chà xát để tránh làm nọc độc lan rộng. Không tự ý điều trị làm chất độc lan rộng, không đắp bài thuốc dân gian khiến thời gian hồi phục lâu hơn.
Nếu bị dính độc tố, cần nhanh chóng rửa sạch bằng xà bông, nếu có cồn có thể rửa sạch và sát trùng bằng cồn. Rửa càng sạch sẽ càng hạn chế được tác hại của độc tố kiến ba khoang. Sau khi sơ cứu người dân nên đến cơ sở y tế để được chăm sóc đúng cách, thông thường vết thương do kiến ba khoang sẽ ổn định từ 5-7 ngày.
Theo các bác sĩ, về cơ bản, nếu xử lý đúng cách, vết thương do kiến ba khoang rất nhanh hồi phục. Để hạn chế tổn thương da do côn trùng này gây nên thì có thể xử lý ngay tại chỗ, dùng nước muối sinh lý rửa vết thương hoặc để vị trí da có tiếp xúc với côn trường dưới vòi nước để loại bỏ bớt độc chất tiếp xúc với da đi. Thời gian để tổn thương da dưới vòi nước khoảng 5-10 phút.
TS.BS Vũ Thái Hà.
Cách phòng tránh kiến ba khoang
Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách hạn chế mở cửa, nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng... khi thắp đèn.
- Ngủ trong màn. Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng. Nếu có thể thì bật đèn ban công, hành lang để thu hút kiến ba khoang ra ngoài nhà và diệt.
- Vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ. Giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.
- Khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa bão, cần dùng phương tiện bảo hộ lao động như: quần áo dài tay, đội mũ/nón, khẩu trang, đi ủng.
- Có thể xử lý diệt kiến bằng phun deltamethrin, alphacyhalothrin và permethrin ở những vị trí mà kiến hay tập trung gần người.
Kiến ba khoang tái xuất, bác sĩ khuyên không nên chà xát, "giết" kiến