Ăn hải sản tẩy trắng bằng hóa chất dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm
Mới đây, ngày 25/7, lực lượng chức năng Hà Nội đã bắt quả tang một cơ sở nghi tẩy trắng bạch tuộc, mực bằng hóa chất ở Phúc Xá, quận Ba Đình. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng bắt quả tang cơ sở này đang sơ chế khoảng 330kg bạch tuộc không rõ nguồn gốc và có hành vi tẩy trắng bạch tuộc bằng hóa chất.
Theo đó, bạch tuộc sau khi thu mua về được rửa ngay trên vỉa hè, rồi được phân loại theo kích cỡ, trọng lượng từng con. Tiếp đó, bạch tuộc được đổ vào 2 khay inox chứa một loại dung dịch màu nâu, sủi bọt trắng để tẩy trắng, khử mùi hôi trong vòng 30 phút.
Mỗi ngày, cơ sở này nhập khoảng 1 tấn mực, bạch tuộc không rõ nguồn gốc về chế biến, ngâm và tẩy trắng. Lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra và lấy mẫu dung dịch ngâm bạch tuộc để đem đi xét nghiệm.
Đây không phải là lần đầu tiên cơ quan chức năng Hà Nội bắt cơ sở dùng hóa chất tẩy trắng hải sản. Trước đó, tại khu chợ thủy hải sản Long Biên, vào năm 2009 và năm 2014 cơ quan Công an TP Hà Nội cũng phát hiện một số cơ sở dùng oxy già (Hydro Peroxid) để tẩy trắng, loại bỏ mùi thối của mực, bạch tuộc hư hỏng rồi bán ra thị trường.
Trao đổi với PV về vấn đề này, TS Nguyễn Quang Tề - Nguyên Trưởng phòng Sinh học Thực nghiệm (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I) cho hay: Vì lợi nhuận, nhiều tiểu thương vẫn sử dụng các loại hóa chất tẩy trắng để "phù phép" cho các loại hải sản đã hỏng trước khi đem bán.
Thậm chí, trong quá trình vận chuyển không ít cơ sở còn dùng urê để bảo quản giữ cho tươi lâu hơn, không bị ươn thối.
"Về nguyên tắc vận chuyển, để an toàn cho thực phẩm thì thường phải theo công thức một mực, 2 đá - tức là 1kg mực, bạch tuộc cần 2kg đá. Nhưng vì như vậy sẽ vận chuyển khó khăn hơn nên họ cho thêm urê để vận chuyển nhẹ nhàng hơn và giữ được lâu hơn" - TS Nguyễn Quang Tề cho hay.
Theo. Ts. Tề, các dẫn xuất độc hại của urê hay oxy già đã ngấm sâu vào thực phẩm, cho dù rửa kỹ nhiều lần cũng vẫn không thể loại bỏ được hết và gây hại cho sức khỏe. Không những thế, các loại thủy hải sản sau khi chết vài giờ sẽ bị phân hủy. Trong quá trình phân hủy sẽ tạo ra độc tố histamine.
Các dẫn xuất độc hại của urê hay oxy già đã ngấm sâu vào thực phẩm, cho dù rửa kỹ nhiều lần cũng vẫn không thể loại bỏ được hết và gây hại cho sức khỏe.
PGS.TS Trần Đáng – nguyên Cục trưởng Cục vệ sinh an toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết: Trong thực phẩm, có thể dùng chất tẩy trắng nhưng phải tuân theo các tiêu chuẩn hết sức khắt khe. Pháp luật không cho phép ngâm với liều cao và thời gian dài.
Với oxy già nếu đã ngấm vào cơ thể sẽ gây viêm loét dạ dày, chảy máu dạ dày… Đồng thời phá hủy vitamin B1 trong cơ thể. Thiếu vitamin B1 sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của cơ thể.
Theo quy định của bộ Y tế, oxy già, urê không nằm trong danh mục các loại hóa chất phụ gia được phép cho vào thực phẩm. Đối với urê, người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính nếu ăn phải các loại hải sản như cá, mực… có dư lượng urê cao.
Ăn thường xuyên dù ở hàm lượng ít, urê cũng tích tụ dần vào cơ thể gây độ mãn tính, ảnh hưởng đến gan, thận, gây tiêu chảy, rối loạn thần kinh...
Với oxy già công nghiệp tẩy trắng và làm sạch cho mực hay bạch tuộc cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu chất độc tích tụ trong cơ thể. Trong oxi già công nghiệp có nhiều tạp chất có thể gây các bệnh về đường ruột, thần kinh… tùy vào các chất. Muốn biết thực phẩm có ngấm oxy già hay không thì cần mang đi xét nghiệm, bằng mắt thường khó phát hiện được.
Muốn biết thực phẩm có ngấm oxy già hay không thì cần mang đi xét nghiệm, bằng mắt thường khó phát hiện được.
Cách phân biệt hải sản tươi và hải sản bị "tắm" hóa chất
TS Nguyễn Quang Tề cho biết: Các loại hải sản khi có dấu hiệu hư hỏng luôn có mùi rất đặc trưng là mùi ươn. Ngoài ra, mô thịt thường nhão, không săn chắc tự nhiên như hải sản còn tươi sống. Với bạch thuộc và mực đông lạnh cần xem ngày đóng và hạn sử dụng để tránh mua phải sản phẩm hết hạn. Khi chế biến hải sản nếu thấy mùi khai, có vị khó chịu thì không nên ăn.
Theo TS Nguyễn Quang Tề, để tránh mua phải bạch tuộc ngâm hóa chất, có thể dựa vào một số dấu hiệu cảm quan sau:
- Bạch tuộc tươi: Chọn bạch tuộc tươi sống còn bơi được là tốt nhất. Bạch tuộc tươi chất lượng phải còn đủ chân, quan sát sẽ có tròng mắt trong sáng, có lớp da căng, bóng mịn nhưng thân hình không trương phình. Khi chế biến, thịt săn nhưng không teo nhỏ, ra ít nước. Thịt ăn giòn, ngọt và có mùi thơm.
- Bạch tuộc ngâm hóa chất: Thường có màu trắng bệch, ngửi bạch tuộc thấy mùi lạ không có mùi tanh tự nhiên, thậm chí, không còn mùi gì.
Còn theo PGS-TS Trần Đáng, khi chọn mực cần nhớ những lưu ý sau:
- Tránh chọn những con có mùi hôi.
- Chọn mực còn nguyên con, có đầy đủ râu là tốt nhất. Mực tươi sẽ có mùi đặc trưng hơi tanh, trắng trong, màng bên ngoài còn nguyên, đầu và thân mực dính liền với nhau và túi mực nguyên bên trong. Mắt mực tươi sẽ sáng, toàn bộ râu mực thấy tươi sáng, màng không rách nhiều.
- Các loại mực được tẩy thường có màu trắng trong, nõn nà, đồng đều, bắt mắt. Nếu mực thịt nhão, đầu không dính với thân là mực không tươi, không nên mua, khi chế biến sẽ không có độ ngọt, thơm tự nhiên mà mùi hơi, thịt mềm, nhũn…