Bác sĩ Ngô Hào - chuyên gia về tiêu hóa và gan ở Hồng Kông (Trung Quốc) cho biết, thói quen ăn uống không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ. “Khi lượng mỡ chiếm tới hơn 5% trọng lượng gan nghĩa là bạn đã bị gan nhiễm mỡ. Điều quan trọng là có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh, những người thừa cân hay béo phì nằm trong nhóm nguy cơ cao nhưng những người gầy, thậm chí kén ăn cũng có thể mắc bệnh này” - ông nói.
Ông cũng cảnh báo 4 kiểu ăn uống dễ gây gan nhiễm mỡ nhưng rất nhiều người làm hàng ngày, đó là:
1. Ăn nhiều đồ ngọt
Bác sĩ Ngô giải thích rằng ăn nhiều đồ ngọt có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ theo nhiều cơ chế. Các loại đường như sucrose, glucose, fructose chuyển hóa thành glycogen và dự trữ trong gan. Khi cơ thể cần năng lượng, gan thủy phân glycogen thành glucose đưa vào máu.
Đồ ăn, thức uống nhiều đường là “đồng phạm” của gan nhiễm mỡ (Ảnh minh họa)
“Khi tiêu thụ nhiều đường gan sẽ phải hoạt động liên tục, dẫn đến quá tải. Trường hợp cơ thể dư thừa năng lượng, gan chuyển đổi đường này thành chất béo. Quá trình tích tụ chất béo dẫn đến gan nhiễm mỡ. Chế độ ăn nhiều đường thúc đẩy kháng insulin, làm glucose không thể xâm nhập vào tế bào, tích tụ trong máu. Tuyến tụy tăng tiết insulin để cân bằng lượng đường trong máu. Nồng độ insulin cao tăng lượng chất béo trung tính, lắng đọng axit béo trong gan” - ông nói.
Ngoài ra, ăn nhiều đồ ngọt còn dễ dẫn tới thừa cân, tiểu đường, mỡ máu. Đây đều là những yếu tố nguy cơ cao dẫn tới tiểu đường tuýp 2.
2. Thích uống bia rượu
Uống nhiều rượu bia là một trong những thói quen xấu hàng đầu “tàn phá” gan, gây gan nhiễm mỡ. Gan có nhiệm vụ phân giải rượu bia để đào thải chúng ra khỏi cơ thể. Dù gan có khả năng tái tạo và tự sửa chữa nhưng uống nhiều rượu bia, khả năng xử lý của cơ quan này suy giảm dẫn đến tổn thương nghiêm trọng, lâu dần mất chức năng và bị bệnh tật tấn công.
Rượu bia có thể gây nhiễm mỡ gan cấp tính hoặc mạn tính. Giải thích kỹ hơn về cơ chế bia rượu gây ra gan nhiễm mỡ, bác sĩ Ngô cho biết có 3 yếu tố chính: tăng tạo mỡ ở gan, giảm bài xuất mỡ ra khỏi gan và tăng huy động mỡ các mô trong cơ thể.
Uống nhiều bia rượu là một trong những thói quen hại gan hàng đầu (Ảnh minh họa)
Cụ thể, uống rượu bia làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ, làm tăng cacbohydrat và axit glucose photphat do gan bị giảm chức năng, dẫn đến tăng este axit béo, và cuối cùng là tăng tạo triglyceride. Rượu bia làm giảm oxy hóa axit béo ở ngoài gan. Sự suy giảm chức năng gan kết hợp với chế độ dinh dưỡng kém ở người uống rượu sẽ hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein và ức chế sự thải mỡ ở gan, làm tăng nhiễm mỡ ở gan. Tế bào gan có các hốc chứa đầy mỡ sẽ đẩy nhân tế bào lệch về một phía.
3. Ăn quá ít, ăn kiêng quá mức
Rất nhiều người sẽ cảm thấy bất ngờ khi biết rằng cơ thể suy dinh dưỡng cũng dẫn đến gan nhiễm mỡ. Đó cũng là một trong số những lý do khiến thực tế có rất nhiều người gầy mắc bệnh lý này.
Theo bác sĩ Ngô, nếu ăn quá ít hay ăn kiêng quá mức sẽ dẫn đến lượng đường trong máu quá thấp làm làm tăng phân giải mỡ thành năng lượng cung cấp cho cơ thể. Trong quá trình phân giải mỡ, lượng acid béo đi vào máu quá nhiều làm acid béo tự do trong máu tăng, dẫn đến tích trữ mỡ trong gan. Những người gầy, thiếu protein trong thời gian dài sẽ làm mỡ trong máu không thể chuyển hóa nên sinh ra gan nhiễm mỡ.
Hoặc những người giảm cân quá nhanh cũng dễ bị gan nhiễm mỡ “tấn công”. Do giảm cân quá nhanh trong thời gian ngắn sẽ kích thích lipolysis trong cơ thể, khiến lượng chất béo tăng lên nhanh chóng. Cùng với đó, quá trình peroxy hóa lipid cũng diễn ra mạnh hơn, sẽ khiến tế bào gan bị tổn thương và gan nhiễm mỡ”.
4. Thường xuyên ăn thức ăn nhanh
Những người thường xuyên, thậm chí là ăn thức ăn nhanh và thực phẩm đóng gói sẵn hàng ngày sẽ có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn. Bác sĩ Ngô cho biết: "Đó là do nhóm thực phẩm này thường chứa nhiều chất béo chuyển hóa, đường, muối… khiến gan phải hoạt động nhiều hơn, dễ quá tải, suy giảm chức năng. Quá trình này diễn ra lâu ngày, liên tục lặp lại sẽ gây bệnh gan nhiễm mỡ hay xơ gan, suy gan, ung thư gan”.
Cụ thể, để cơ thể có thể hấp thu được các axit béo cần sự có mặt của dịch mật. Mà dịch mật do chính gan tạo ra. Chính vì vậy ăn đồ ăn nhanh nhiều chất béo sẽ làm cho gan phải hoạt động nhiều hơn bình thường, dễ quá tải. Khi ăn quá nhiều muối cũng dễ gây gan nhiễm mỡ vì nó khiến cơ thể giữ nước, tích tụ chất lỏng ứ đọng trong gan.
Thức ăn nhanh nhiều chất béo, đường, muối… không tốt cho sức khỏe nếu ăn nhiều (Ảnh minh họa)
Chưa kể, các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh còn chứa chất bảo quản, thậm chí có thể là chất độc hại khiến gan phải tăng cường thải độc và mắc bệnh. Chúng cũng gây tăng cân hoặc nhiều bệnh rối loạn chuyển hóa khác làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ ngay cả khi bạn gầy.
Nguồn và ảnh: Skypost, ETtoday