Qua điều tra, xác minh, gia đình ông T.K.P., tổ chức ăn bữa trưa có 11 người ăn, gồm 8 món chính: Thịt ngan, thịt gà, thịt lợn, giò lợn, rau ngót, tiết canh ngan, rượu ngâm củ cây thương lục và rượu trắng.
Trong bữa ăn có 3 người uống rượu ngâm củ thương lục do gia đình tự trồng và ngâm. Sau khi uống vài chén nhỏ, 3 người đều có biểu hiện đau bụng, buồn nôn, nôn, đi ngoài, mắt mờ nên được đưa vào viện cấp cứu, không có trường hợp tử vong.
Căn cứ Phiếu kết quả kiểm nghiệm số 15386/PKN-VKNQG, Phiếu kiểm nghiệm số 15387/PKN-VKNQG ngày 12/5/2023 của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho thấy, mẫu rượu ngâm củ thương lục và mẫu củ thương lục do Trung tâm Y tế Bảo Thắng lấy từ bữa ăn nói trên đều phát hiện độc tố Phytolaccatoxin.
Cây thương lục. Ảnh: Sở Y tế Lào Cai
Thương lục là loại cây thảo sống lâu năm. Cây có chiều cao trung bình khoảng 1,5m. Thân cây hình trụ nhẵn, không có lông, ít phân nhánh có màu xanh lục hoặc pha đỏ tím. Lá to, mọc so le với phiến lá hình trứng tròn, có cuống. Hai mặt lá nhẵn, chiều dài 10 - 30 cm và rộng 13 - 14 cm. Hoa thương lục có màu trắng, cụm hoa hình chùm, gồm nhiều hoa mẫu 5, có chiều dài từ 15 - 20 cm. Rễ củ mập nhìn có nét giống củ nhân sâm (dễ nhầm lẫn). Quả mọng, có màu đỏ tím.
Trong đông y, cây thương lục có thể dùng làm thuốc chữa một số bệnh nhưng phải dùng theo hướng dẫn của thầy thuốc.
Phytolaccatoxin là chất độc có trong tất cả các bộ phận của cây, khi ăn phải lượng nhiều sẽ có cảm giác tê môi, đầu lưỡi, đau bụng, vã mồ hôi, giãn đồng tử, tăng tiết đờm nhớt, nôn mửa, tụt huyết áp, co giật, liệt hô hấp, hôn mê và có thể tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Để không mắc ngộ độc do độc tố tự nhiên, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Lào Cai khuyến cáo: Người dân tuyệt đối không ăn các loại động, thực vật lạ; không tự ý sử dụng thuốc nam, thuốc đông y khi chưa có hướng dẫn của thầy thuốc; rượu ngâm (rượu thuốc) không nên uống nhiều; khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra, cần lưu giữ và bảo quản toàn bộ thức ăn đã ăn để phục vụ công tác điều tra và tuyệt đối không sử dụng khi chưa có ý kiến của cơ quan chức năng, đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế gần nhất để điều trị và cấp cứu kịp thời.