Ba mẹ con cùng bị ung thư
Bệnh nhân Đ. N. Đ (nam, 37 tuổi, Hà Nội) đã phát hiện ung thư gan khi khám khi đi tại Bệnh viện Đa khoa Medlatec.
Anh Đ cho biết vào năm 1997, bệnh nhân phát hiện viêm gan B, từ đó đến năm 2015 thì điều trị thuốc ức chế virus Baraclud theo đơn của bệnh viện kê cho. Hàng năm, anh Đ vẫn đi tái khám đều và không phát hiện bệnh ung thư gan.
Khoảng vài tháng gần đây anh Đ cho biết trên người thường xuyên xuất hiện vết bầm trên da khi va chạm. Anh Đ đến bệnh viện Medlatec để xét nghiệm men gan và vi rút viêm gan B.
Kết quả khám khiến anh ngỡ ngàng: Virus đang hoạt động (HbeAg dương tính), số lượng virus HBV: 35700 copies/ml, chỉ số tầm soát ung thư gan cao (AFP 305.69 ng/ml).
Kết quả siêu âm: Ổ bụng phát hiện 2 khối u gan trên nền xơ gan. Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) ổ bụng: Phát hiện 2 khối u gan tính chất ác tính trên nền gan xơ.
Khi biết mình bị ung thư gan, anh Đ ngỡ ngàng bởi vì trước đó mẹ anh đã qua đời vì ung thư gan do nhiễm vi rút viêm gan B mà không biết. Gia đình anh Đ có 5 anh em đều bị lây do nhiễm virus viêm gan B từ mẹ, chị gái thứ 4 phát hiện ung thư gan cách 4 năm.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam có khoảng 20 triệu người nhiễm virus viêm gan, trong đó có 8 triệu người bị xơ gan và ung thư gan.
Virus viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan, ung thư gan. Có khoảng 80- 90% nhiễm virus viêm gan B từ mẹ sẽ chuyển thành viêm gan mạn tính.
Thạc sỹ Nguyễn Thị Thu Hương, Phòng khám Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho biết, bà gặp nhiều trường hợp bị viêm gan và đang theo dõi nhiều trường hợp nhiễm virus viêm gan B lây nhiễm từ mẹ sang con.
Để hạn chế những hậu quả do tính chất gia đình của bệnh gan gây ra, thạc sỹ Nguyễn Thị Thu Hương khuyến cáo người bệnh, nhất là những trường hợp nhiễm virus viêm gan B từ mẹ, nhà có nhiều người ung thư cần được khám định kỳ 3 tháng/lần để tầm soát bệnh tốt nhất.
Ngoài ra, người bệnh cần điều trị thuốc ức chế virus có thể được chỉ định sớm hơn ở những trường hợp gia đình có nhiều người mắc ung thư, để giảm nguy có ung thư gan. Việc điều trị thuốc ức chế virus không ngăn chặn hoàn toàn nguy có ung thư gan.
Xơ gan con đường ngắn nhất đến ung thư
BS. Nguyễn Danh Đức – BVĐK Medlatec cho biết, ung thư biểu mô tế bào gan là một bệnh ác tính chủ yếu của ung thư gan và xảy ra chủ yếu ở những bệnh nhân có bệnh gan mạn tính và xơ gan.
Các nguyên nhân gây ra ung thư biểu mô tế bào gan hiện chưa rõ ràng nhưng các nhà khoa học đã tìm ra được nhiều yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào gan.
Các yếu tố nguy cơ gây ra các đột biến trong ADN của tế bào gan dẫn đến các tế bào này phát triển mất kiểm soát và hình thành khối u ác tính.
Yếu tố nguy cơ khác với nguyên nhân. Có một yếu tố nguy cơ hoặc thậm chí một số yếu tố nguy cơ không có nghĩa là sẽ có bệnh. Ngược lại, có thể mắc bệnh mặc dù có ít hoặc không có yếu tố nguy cơ.
Theo bác sĩ Đức yếu tố nguy cơ chính đối với sự phát triển của bênh là xơ gan. Tuy nhiên, khoảng ¼ các trường hợp bị bệnh này được chẩn đoán ở Mỹ là không thấy yếu tố nguy cơ.
Các yếu tố nguy cơ chính gây ung thư biểu mô tế bào gan là viêm gan virus mạn tính (viêm gan virus B, viêm gan virus C); nhiễm độc (rượu, aflatoxin); rối loạn chuyển hóa (đái tháo đường, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu,
Hemochromatosis, thiếu hụt Alpha 1- antitrypsin, bệnh Wilson, Hemophilia; và các bệnh lý miễn dịch (viêm gan tự miễn, xơ gan mật tiên phát). Các yếu tố di truyền do gen cũng đã được nghiên cứu nhưng kết quả chưa rõ ràng.
Tùy từng quốc gia, khu vực mà các yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của HCC có khác nhau. Ở những nước có tỉ lệ mắc viêm gan virus B cao (như Trung Quốc, Việt Nam, …) thì HBV là yếu tố nguy cơ chủ yếu của HCC.
Trong khi đó, ở những nước có tỉ lệ mắc HBV thấp (như Mỹ, châu Âu, …(do tỉ lệ tiêm chủng cao), thì nguy cơ chính của ung thư biểu mô tế bào gan là xơ gan (do viêm gan virus C, lạm dụng rượu hoặc bệnh béo phì).
Yếu tố gia đình trong bệnh này có thể liên quan đến các bệnh lý viêm gan virus (do sự lây truyền giữa các thành viên trong gia đình – đây là nguyên nhân chính ở Việt Nam.
Đặc biệt là viêm gan virus B, do nhiễm HBV thường không có triệu chứng) hoặc do cùng môi trường sống và chế độ ăn uống sinh hoạt (dẫn đến cùng nhiễm độc các hóa chất hoặc mắc các bệnh về rối loạn chuyển hóa).