Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ đột quy cao nhất thế giới với khoảng 200.000 người mắc mỗi năm. Những năm gần đây, nhờ hiệu quả truyền thông, tỷ lệ người dân bị đột quỵ đến bệnh viện sớm tăng lên khoảng 20% nhưng vẫn thấp so với thế giới.
Dưới đây là 3 điều nên tránh và 6 điều cần làm đối với bệnh nhân có dấu hiệu đột quỵ.
3 điều cần tránh với người đột quỵ
Gặp trường hợp nghi ngờ đột quỵ, mọi người cần nhớ 3 điều kiêng kỵ sau.
Không tự ý cho người bệnh uống thuốc
Không được cho người bệnh uống aspirin (có tác dụng làm loãng máu), an cung ngưu hoàng (có thành phần chống đông máu) hay bất kỳ một loại thuốc nào khác. Cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn đến đột quỵ não. Đột quỵ não cũng có thể do một mạch máu vỡ trong não gây ra, do đó việc tùy tiện dùng thuốc có thể gây nguy hiểm.
Khi không biết người thân mắc loại đột quỵ nào, tuyệt đối không cho họ uống thuốc. Từng có nhiều tình huống đáng tiếc xảy ra khi người thân cho bệnh nhân uống viên an cung ngưu hoàng.
Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì
Tránh đưa thức ăn hoặc nước uống cho người bị đột quỵ não vì họ thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Việc cho người bệnh ăn hoặc uống có thể gây nghẹn, sặc, dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi.
Không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện
Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu bạn phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não thì tuyệt đối không để họ tự đi xe đến bệnh viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.
PGS.TS Mai Duy Tôn kiểm tra sức khoẻ cho người bệnh đột quỵ. (Ảnh: Thế Anh)
6 điều cần làm với người đột quỵ
Khi phát hiện người có dấu hiệu đột quỵ, bạn cần:
Lập tức gọi xe cứu thương
Gọi 115 là lựa chọn thông minh nhất khi người thân của bạn bị đột quỵ. Xe cứu thương 115 sẽ đưa người bệnh đến địa điểm có thể thực hiện kỹ thuật cấp cứu đột quỵ chuẩn nhất và nhanh nhất. Họ có thể hỗ trợ cứu sống bệnh nhân trên đường đến bệnh viện và làm giảm các tác động của đột quỵ não.
Phải nói “đột quỵ não” với cấp cứu 115
Khi bạn gọi 115 và yêu cầu trợ giúp, hãy thông báo cho người điều hành rằng bạn nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ não. Nhân viên cấp cứu 115 sẽ chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.
Theo dõi triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh
Người thân của bạn có thể không giao tiếp được tại bệnh viện. Vì vậy, trong khi chờ xe cứu thương đến, hãy hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt. Hỏi về tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe, có dị ứng gì không...
Bạn cần ghi lại tất cả các thông tin bao gồm: Thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường... Những thông tin này rất hữu ích khi bác sỹ khai thác bệnh sử.
Khuyến khích người bệnh nằm xuống
Nếu người bệnh đang ngồi hoặc đứng, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với tư thế đầu cao. Để giữ cho người bệnh thoải mái, hãy nới lỏng quần áo của họ. Tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngã thì đừng cố di chuyển họ.
Thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR)
Một số người bệnh có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy thì hãy đánh giá tình trạng hô hấp của họ, xem họ có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi.
Phải bình tĩnh
Một điều quan trọng nữa khi có người đột quỵ là cố gắng giữ bình tĩnh trong suốt quá trình chờ cứu thương 115 đến.