Thủ tướng Hungary bị "cô lập"
Theo hãng tin Reuters, nhằm thuyết phục Thủ tướng Hungary Viktor Orban không cản trở gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro (54,3 tỷ USD) cho Ukraine, các nhà lãnh đạo khác của Liên minh châu Âu (EU) đã bắt tay trước hội nghị thượng đỉnh - được dự đoán sẽ diễn ra căng thẳng - để đưa ra một thông điệp rõ ràng: Lần này bạn chỉ có một mình.
Điều này diễn ra bất chấp trước đây, nhà lãnh đạo kỳ cựu của Hungary, người vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Moscow, đã rất thành thạo trong việc tìm kiếm đủ sự ủng hộ từ các đồng nghiệp để đạt được lợi ích trong các cuộc đàm phán ở EU.
"Trong những ngày và giờ trước hội nghị thượng đỉnh đặc biệt hôm thứ Năm (1/2) tại Brussels, các nhà lãnh đạo - cá nhân và theo nhóm - đã nói với ông Orban rằng 26 thành viên khác của liên minh đã đoàn kết đằng sau thỏa thuận và ông sẽ phải đối mặt với hậu quả nếu tiếp tục ngăn cản", Reuter dẫn nguồn tin từ các nhà ngoại giao EU cho biết,
Những thông điệp tương tự đến từ Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và quan trọng là Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, một đồng minh tư tưởng của đảng dân túy Orban.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel tại cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh ngày 1/2. Ảnh: Getty
"Tôi cố gắng để chúng ta không thể chia cắt châu Âu trong thời điểm như thế này", bà Meloni nói với các phóng viên.
Trước hội nghị thượng đỉnh, một số nhà ngoại giao và quan chức EU đã tăng áp lực bằng cách đưa ra thông cáo ẩn danh để tiết lộ những hậu quả mà Hungary có thể phải đối mặt, như thiệt hại cho nền kinh tế Hungary và việc Budapest bị đóng băng quyền bỏ phiếu về các quyết định của EU.
Nhiều người bày tỏ nghi ngờ về việc liệu EU có thể đi xa đến vậy hay không. Nhưng các thông cáo càng làm tăng ấn tượng rằng các nhà lãnh đạo đã sẵn sàng đối đầu cứng rắn với Thủ tướng Orban.
Sau hội nghị thượng đỉnh EU ngày 1/2, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói với các phóng viên rằng: "Chúng tôi đã làm việc trong một tuần với một nhóm các quốc gia đang phát triển để có quan điểm rõ ràng.... Chúng tôi có 27 thành viên, với tư cách là toàn bộ cộng đồng, và không ai trả tiền cho bất kỳ ai [để đạt thỏa thuận này].....".
Thông điệp đó cũng được truyền tải tại bữa tối đêm trước hội nghị thượng đỉnh với sự tham dự của hầu hết các nhà lãnh đạo EU.
Một nhà ngoại giao cho biết: "Căng thẳng hiện rõ trong bữa tối ngày hôm qua, các cuộc đàm phán khó khăn…Mọi người đều tức giận với ông ấy”.
"[Hội nghị] đã đạt đến điểm sôi", một quan chức khác nói.
Đối mặt với một mặt trận thống nhất, Thủ tướng Orban buộc phải từ bỏ các yêu cầu chính - bao gồm cả việc nhấn mạnh gói viện trợ 4 năm không được nằm trong ngân sách chung của EU và Hungary sẽ có quyền chặn nó hàng năm.
Các nhà ngoại giao cho biết, ông Orban cũng không nhận được sự đảm bảo việc EU sẽ giải ngân các khoản tiền bị đóng băng do lo ngại về các tiêu chuẩn dân chủ, luật pháp ở Hungary.
Tuy nhiên, ông Orban đã tuyên bố chiến thắng khi Hungary đã nhận được sự đảm bảo: Không có khoản tiền bị phong tỏa nào sẽ đến Ukraine và ông đã đảm bảo được một "cơ chế kiểm soát" đối với các khoản viện trợ dành cho Ukraine.
Nhưng các nhà ngoại giao EU tiết lộ, không thành viên nào được phép phủ quyết khi xem xét thường xuyên khoản viện trợ đó. Các quan chức cũng cho biết, chưa bao giờ có bất kỳ kế hoạch nào về việc tái phân bổ nguồn tiền mặt bị đóng băng vốn dành cho Budapest mà chuyển sang Ukraine.
Một nhà ngoại giao nói với Reuters, dù Thủ tướng Hungary nói rằng ông đã giành được quyền phủ quyết nhưng trên thực tế điều đó không có giá trị gì.
Ukaine vui mừng
Trước kết quả của hội nghị EU, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho rằng, việc EU phê duyệt một thỏa thuận viện trợ lớn cho Ukraine là một "tín hiệu rõ ràng" đối với cả Nga và Mỹ. Tại Mỹ, gói viện trợ đang bị trì hoãn trong khi chính quyền Tổng thống Joe Biden cố gắng thuyết phục lưỡng đảng Quốc hội phê duyệt.
"Đó là tín hiệu rõ ràng gửi tới Moscow rằng châu Âu sẽ đứng vững và không thể bị phá vỡ bởi bất kỳ làn sóng hủy diệt nào do Điện Kremlin tạo ra", ông Zelensky nói trong bài phát biểu qua video hàng đêm vào đêm 1/2.
"Đồng thời, đó là một tín hiệu rõ ràng xuyên Đại Tây Dương, một tín hiệu cho thấy châu Âu đang đảm nhận trách nhiệm của mình. Trách nhiệm an ninh. Trách nhiệm sức mạnh. Chúng tôi chờ đợi quyết định từ Mỹ".