Ngày 18/12, lễ kỷ niệm 40 năm cải cách mở cửa của Trung Quốc được tổ chức tại Trung Nam Hải, đội ngũ lãnh đạo, quan chức cấp cao nước này đều tề tựu về Bắc Kinh tham dự sự kiện.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, hai cựu Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào - những người được đánh giá đóng vai trò quan trọng trong 40 năm này lại không xuất hiện tại hội nghị.
Cách đây 10 năm, tại lễ kỷ niệm 30 năm cải cách mở cửa của Trung Quốc, khi ông Hồ Cẩm Đào đương nhiệm, ngoài 9 ủy viên thường vụ Bộ chính trị, còn có sự hiện diện của cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân.
Theo thông lệ này, giới phân tích cho rằng, hai người tiền nhiệm của Chủ tịch Tập Cận Bình chắc chắn cũng sẽ tham dự lễ kỷ niệm ngày 18/12 nhưng trên thực tế, dự đoán này đã không xảy ra.
Theo Lianhe Zaobao (Singapore), tại hàng ghế đầu với 21 ghế ngồi, Chủ tịch Tập Cận Bình ngồi chính giữa, hai bên trái phải lần lượt là Thủ tướng Lý Khắc Cường và Ủy viên trưởng Ban Thường vụ Nhân đại toàn quốc (tức Chủ tịch Quốc hội) Lật Chiến Thư, các ghế ngồi còn lại dành cho các Ủy viên thường vụ và Ủy viên Bộ chính trị khác.
Bloomberg cho rằng, việc vắng mặt của hai cựu lãnh đạo Trung Quốc đã dấy lên nhiều nghi ngờ từ dư luận bởi tại lễ kỷ niệm 30 năm cải cách mở cửa vào năm 2008, ông Giang Trạch Dân - dù đã về hưu nhưng vẫn ngồi cùng khu vực với các lãnh đạo khác.
Tuy nhiên, tờ này dẫn quan điểm cho rằng, không nên suy đoán quá đà về sự vắng mặt của hai ông này bởi so với bài phát biểu của cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào vào năm 2008 thì Chủ tịch Tập Cận Bình đã dành khá nhiều thời gian để vinh danh các cựu lãnh đạo.
Trong bài phát biểu tại Trung Nam Hải ngày 18/12, ngoài nhận xét về Mao Trạch Đông, Đặng Tiểu Bình, ông Tập đã dành những lời đánh giá rất cao cho hai người tiền nhiệm Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào.
"Trong bối cảnh trong và ngoài nước đối mặt với nhiều tình hình phức tạp, chủ nghĩa xã hội xuất hiện thử thách nghiêm trọng, [cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân] đã gìn giữ chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc, thiết lập hệ thống cơ bản và mục tiêu cải cách về thể kế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng hệ thống phân phối và hệ thống kinh tế cơ bản giai đoạn đầu chủ nghĩa xã hội, mở ra cục diện mới về cải cách toàn diện, thúc đẩy những hạng mục vĩ đại mới về xây dựng đảng, thành công đưa chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc vào thế kỷ 21", ông Tập đánh giá cao về thành tựu của ông Giang Trạch Dân.
Về người tiền nhiệm Hồ Cẩm Đào, Chủ tịch Trung Quốc đương nhiệm phát biểu: "[Cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào] đã nắm bắt các cơ hội chiến lược quan trọng... hình thành nên bố cục tổng thể về sự nghiệp chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc, tập trung duy trì cải thiện đời sống dân sinh, thúc đẩy công bằng xã hội, thúc đẩy tiến trình xây dựng về một thế giới hài hòa... thành công duy trì và phát triển chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc tại bước khởi đầu mới của lịch sử".
Các nhà bình luận cho rằng, so với lễ kỷ niệm 30 năm cải cách mở cửa Trung Quốc diễn ra cách đây 10 năm, ông Tập Cận Bình đã đưa ra những đánh giá rõ ràng về tập thể lãnh đạo Trung Quốc qua các thời kỳ và nội dung đánh giá về hai ông Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào được coi là điểm nổi bật trong bài phát biểu năm nay của ông.